Бақылау сұрақтары:
1.Халыкаралық тасымалдау үғымы.
2.Халықаралық тасымалдау терминінің ұғымы.
3.Халықаралық тасымалдауды қүқықтық реттеудің ерекшелігі.
4.Халықаралық теміржол тасымалы.
5.Халықаралық теміржол тасымалы туралы келісім (КОТИФ).
6.Халықаралык көлік тасымалы.
8-лекция. Тақырыбы: Халықаралық несие-есеп қатынастары
Жоспары:
1.Халықаралық есеп қатынастардың түсінігі.
2. Есеп құқықтық қатынастарының мазмұны.
3. Халықаралық есептеудің нысандары.
Лекция мақсаты: Студенттерге Халықаралық есеп қатынастардың түсінігін, Есеп құқықтық қатынастарының мазмұнын, Халықаралық есептеуді жүргізудің ерекшеліктерін, олардың нысандарын нысандарын түсіндіру, оқыту болып табылады.
Лекция мәтіні
1. Несиелік келісімдер бір мемлекеттің келесіге ақшалай, тауарлай немесе аралас нысанда қайтарымды негізде қарыз беруі сияқты таза күйде бола алады. Бірақ бүгінгі күні мақсатты немесе шартты несиелер кеңінен қолданысқа еніп жүр. Бүл несиелер несие беруші мемлекеттен белгілі бір тауарды сатып алу үшін беріледі, яғни шикізат, азық-түлік, индустриялық, сонымен бірге қару-жарақ т.б. Бүл жердегі иесиелер борышқор мемлекеттің несие беруші мемлекетке белгілі жеңілдіктерді жасауымен, бақылау қүқығын беруі-мен қиыстырылып кетеді. Қазақстан Республикасы бүгінгі танда халықаралық экономикаға терең ену үшін басқа мемлекеттермен өр түрлі сауда-саттық қатынастарын орнату үстінде. Әрине, мүндай қатынастардың оңтайлы жүзеге асуы үшін мемлекеттер өзара саяси-экономикалық қатынастарға түседі. Ол халықаралық экономикалық қүқық институтымен реттеледі.
Мемлекеттер арасындағы экономикалық, оның ішінде, өзара сауда қарым-қатынастарын халықаралық реттеу тарихы ғасырлармен есептеледі. Сауда қатынастарының рухани және қүқықтық қағидаты болып әрқашан бостандық танылғандықтан, ол ежелден халықаралық шарттардың түбірлі мөселесі болып саналды.
XVII ғасырда алғашқы арнайы халықаралық сауда шарттары пайда болды. XX гасырға таман мемлекеттердің өзара экономикалық қатынастарын реттеуге қатысты арнайы қа-ғидаттар, институттар және халықаралық ілімдер қалыптасты. Оларда еркін сауда мен сыртқы рынокты монополиялауға тырысу мүдделерінің қайшылығы көрініс тапты.
XIX—XX ғғ. халықаралық экономикалық және ғылыми-техникалық қауымдастықтың жаңа нысандарының пайда болуы өмірге шарттардың жаңа түрлерін (тауар айналымы мен төлем туралы, клирингтік, көлік байланысы бойынша кслісімдер т.б.), сонымен қоса көптеген халықаралық экономикалық және ғылыми-техникалық үйымдардың қүрылуын әкелді. Бүл үрдіс, әсіресе екінші дүниежүзілік соғыстан кейін қарқынды дамыды. БҰҰ жарғысында оның мақсаттарының бірі ретінде халыкдралық экономикалық сипаттағы халықаралық мәселелерді шешуде халықаралық кауымдасуды жүзеге асыру көрсетілген
XX ғасырдың екінші жартысында Еуропада ерекше экономикалық интеграциялық, халықаралық Еуропалық Бірлсстік және Экономикалық өзара көмек Кеңесі тәрізді үйымдар пайда болды. Халықаралық қауымдастықтың маңыздылығы бүкіл халықаралық қүқықпен реттеліп жатқан шарттардың жарымының мемлекетаралық экономикалық қатынастарға арналуынан көрінеді.
Сырткы сауда кызметі Казакстан Республикасының заңнамасы бойынша кәсіпкерлік қызмет ретінде танылады және ол халықаралық тауар, қызмет, жүмыс, интеллектуалдық кызмет желерін және оларға деген меншік күқыктары алмасуды жүзеге асырады. Сыртқы сауда кызметінің Қазақстандық катысушыларына Казакстан Республикасының зандары негізінде күрылған және сол жерде тұракты кызмет аткаратын жеке түлғалар да жатады. Шетелдік қатысушылар ретінде шетел мемлекетінде тіркеліп күрылған күкық кабілеттілігі және әрекет кабілеттілігі олар азамат болып табылатын шетел мемлекетінің қүқығымен анықталатын шетел азаматтары және күқык қабілеттілігі мен әрекеттілігі түрғылықты жері бойынша анықталатын азаматтығы жоқ жеке түлғалар танылады. Жоғарғы экономикалык мәмілеге қатысты коллизиялык негізінен сыртқы саудаға катысты зерттелді. Сыртқы сауда ретінде ғылыми доктриналарда кем дегенде шетел азаматы немесе шетел занды түлғасы болып табылатын және тауарларды шекарадан алып өтуге немесе әкелінуіне байланысты мәмілелер танылады. Аталған аныктамадан сыртқы саудаға тән белгілерді көруімізге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |