Лекциялардың қысқаша конспектілері 1 Лекция
жүктеу/скачать 460.17 Kb. Pdf көрінісі
|
|
15 Лекция. Тақырыбы: Өнімнің сапасын басқарудың құқықтық қамтамасы. Стандарттарды құқықтық сараптау жəне оны өткізу тəртібі. Қазақстанның ашық нарықтық экономикаға көшу жағдайында тұтынушылар үшін күресте сыртқы жəне ішкі нарықта бəсекеге қабілетті тауар өндіретін өндірістер құруды талап етеді. Сапа – тауардың бəсекеге қабілеттілігін көрсететін басты факторы. Сапаны жоғарлату пробемасы – еліміздің экономикасын дамытудағы басты мақсаттарының бірі. Соңғы жылдары еліміздің алдыңғы қатарлы техникалық салаларында өнім сапасын жоғарлатуға қызығушылық артып отыр. Осы мақсаттарға жету үшін келесі тапсырмалар алға қойылды: - өнім сапасының түсінігін сипаттау; - өнім сапасын бағалауға қолданылатын көрсеткіштер жүйесін зерттеу; - ҚР сапаны басқарудың негізгі жолдарын қарастыру. Өнім сапасын қамтамасыз етудің факторлары, мəні жəне түсінігі. Өнім сапасы проблемасы қазіргі əлемде əмбебап сипат алып отыр. Сондықтан, ол неғұрлым табысты шешілсе, соғұрлым елдің экономикалық жəне əлеуметтік өмірі жоғары болады. Біздің еліміздің экономикалық жəне əлеуметтік қиыншылықтарымызды жəне соңғы он жылдағы экономикалық даму қарқыныны, бір жағынан дамыған батыс елдерінің өмір сүру деңгейінің жəне тиімді өндірістің жоғарылауының себебін түсіндіретін – обьективті фактор – ал басқа жағынан шығарылатын жəне өндірілетін өнімнің сапасы. Тауардың сапасы жəне оның пайдалану қауіпсіздігі, сенімділігі, дизайны, сатылып кеткеннен кейінгі қызмет ету деңгейі- қазіргі сатып алушы үшін негізгі критерилері болып табылады, тиісінше фирманың нарықта табысты немесе табыссыз екендігін анықтайды. Қазіргі нарықтық экономика шығарылып жатқан өнім сапасына жаңа қатаң талаптар қояды. Қазір кез-келген фирманың өміршеңдігі – оның тауар нарығында тұрақтылығымен жəне өнімінің(қызметінің) бəсекеге қабілеттілік деңгейімен анықталады. Бəсекеге қабілеттілік факторлары баға деңгейі мен өнім сапасына қатысты. Осыдан өнім сапасы біртіндеп бірінші орынға шығады. Сапаны басқару – өнімді шығару жəне пайдалану немесе тұтыну кезінде өнім сапасының қажетті деңгейін ұстау, қамтамасыз ету, бекіту мақсатында жасалатын əрекет. Өнім сапасын басқару жүйесінің негізгі элементтері – сертификаттау жəне стандарттау болып табылады. Стандарттау – ең тиімді нормаларды стандарттар, нұсқаулар, əдістемелерді өнім өндіруге қажет талаптар ретінде нормативтік құжаттарға бекітетін норма-шығармашылық қызмет. Стандарттаудың негізгі мақсаты – халықшаруашылығының, халықтың, еліміздің қорғанысының, экспорттың қажеттілігіне өндірілетін өнімнің дамымалы талаптарын анықтайтын норма-техникалық құжаттар жүйесін жасау. Қолданыстағы стандарттау жүйесі актуалды деңгейде: - бірыңғай техникалық тіл; - өнімнің маңызды техникалық сипаттамаларының унификацияланған қатары; - жалпы машина жасау өндірісінде қолданылатын бұйымның типтік конструкцияларын (мойынтіректер, қатайту бөлшектері, кесу құралы); - техникалық-экономикалық ақпараттың сыныптауыштар жүйесін; -материалдар мен заттардың анықтамалық мəліметтерін жасауға жəне қолдауға мүмкіндік береді. Отандық стандарттарды əзірлеуде Халықаралық стандарттау ұйымының талаптары ескеріледі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандартарына енетін талаптар: - өмір сүру, денсаулық, мүлікті жəне қоршаған ортаға қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өнім, жұмыс жəне қызмет сапасына қойылатын міндетті талаптар, техникалық қауіпсіздік жəне өндіріс санитариясына қойылатын міндетті талаптар; - өнімнің міндетті үйлесімділік талаптары; - өмір сүру, денсаулық, мүліктік жəне қоршаған ортаға қауіпсіздігін жəне өнімнің өзараалмастырушылығы мен сəйкестігін қамтамасыз ететін өнім, жұмыс жəне қызмет сапасын тексерудің міндетті əдістері мен талаптары; - параметрлік қатарлар жəне бұйымдардың типтік құрастырылуы; - өнімнің негізгі тутынушылық жəне пайдаланушылық қасиеті, қораптауға, таңбалауға, тасымалдауға, сақтауға жəне өнімді жоюға қойылатын талаптар; - өнімді өңдеуде, өндіруде, пайдалануда техникалық бірыңғайлылығын қамтамасыз ету жайы, өнім сапасын, ресурстардың барлық түрлерінің сақталуы мен рационалды қолдануын, терминдерді, анықтамалар мен белгілеулерді жəне басқа жалпытехникалық ережелер мен нормаларды қамтамасыз ету талаптары. Сапаны бағалаудың кешенді əдістерін теориялық зерттеу нəтижесінде келесі қортындылар алынды. Сапа – əртүрлі факторларды жинақтай сипаттайтын синтетикалық көрсеткіш. Бұл түсінік өнімнің қасиеттері мен сипаттамаларының жиынтығын көрсетеді. Сапа көп ғасырлық даму жолынан өтті жəне өндірістің мүмкіншілігінің жетілуі мен сұранысының артуына байланысты дамыды жəне қанағаттандырылды. жүктеу/скачать 460.17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|