Ұлттық аспаптар қобыз, домбыра көшпенділердің рухани


Қорқыт ата  Қорқыт ата (9 ғ.) – қобыз атасы деп табылады, композитор



бет2/3
Дата07.12.2023
өлшемі11.33 Kb.
#485843
1   2   3
Ұлттық аспаптар қобыз, домбыра көшпенділердің рухани мәдениеті

Қорқыт ата 
Қорқыт ата (9 ғ.) – қобыз атасы деп табылады, композитор,
жыршы, ақын, музыкант, бақсылардың қамқоршысы.
Қорқыт ата түрік дәстүрін, салтын, әдетін, сенімдерін, басқа
халықтардан 
айырмашылығын, 
қысқасы, 
қоғамдық
мінездемесін ертегілерінде айтқан, оны бүгінге дейін
әдемілеп жеткізген ұлы өнерпаз. Туған, қайтыс болған
жылдары белгісіз. Өмір сүрген ғасыры да даулы. Кейбір
зерттеушілер оның Әзірет Пайғамбар заманында жасағанын
айтады және ғылыми еңбектерінде бұл пікірді дәлелдейтін
дастан бөлімдерін келтіреді. Ал кейбір зерттеушілер Қорқыт
Атаның Оғыз түріктерінің ертекшісі және дастаншысы
болғанын айтып, Қорқыттың бүгін қолымыздағы 12 дастан-
хикаясынан пікірлерін дәлелдейтін деректер келтіреді.


Қорқыт атаның үстінде отырып қобыз тартқан


кілемін Сырдың ағысы иінге соқтырып
тоқтатқан жерінде қазулы көр алдында дайын
екен. Әзірейіл жан алғыш та жетіп келеді. Сол
сәтте Қорқыт тылсыммен өзін көбейтіп, қырық
Қорқыт етіп көрсетеді. Олардың қайсысы
Қорқыт екенін айыра алмай сасқан «жан
алғышқа» сол кезде Құдірет парман етеді:
«Қырқының қайсысы бұрын кірпігін қақса,
соның жанын ал! — дейді. Жаны бар Қорқыт
кірпігін қаққан кезде жаны алыныпты. Сол
жердегі дайын көріне Қорқыт ата қойылады.
Осылай деп білетін жұрттың көпшілігі осы кезге
шейін Қорқыт атаның сол орнын қадірлеп,
құрмет тұтады.
Қорқыт ата туралы
мәлімет



2. Домбыра


«Екі ішектің бірін қатты, Бірін сәл - сәл кем
бұра. Нағыз қазақ, қазақ емес, Нағыз қазақ –
домбыра» - деп ақын жырлағандай,
халқымыздың ғасырлар бойы жинақталған
ұлттық құндылығы мен дүниетанымын дәл
суреттеп жеткізе алатын қоңыр үнді домбыра
екені даусыз.



Домбыраға халық рухының, ділінің, арман-шерінің, сағынышы мен


сырының нілі əбден жұғып, алтын аңыз боп сіңгенін, домбыра
өткенді оралтып, өлгенді тірілтетін құдіретті аспап екенін бұл
алтын аңздардан анық байқауға болады.








Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет