Әсерлену кѳрінісінің болу шарттары

56
«Сенімен Болашақ» республикалық қоғамдық бірлестігі
болғаны. Және әсер тым күшті болса да, әсерлену бол-
майды. Мысалы, күшті дауыс құлақты тұндырады, шу-
латады. Бірақ одан жан дұрыс әсерлену ала алмайды.
2) Бір әсерден соң екінші әсерге шейін белгілі бір 
уақыт ѳтсін, яғни бірі артынан бірі болған екі әсерден 
екі әсерлену болу үшін екі әсердің арасында белгілі бір 
уақыт ѳтуге тиісті. Мұның мәнісі мынау: сыртқы бір 
заттың нервке берген әсері тоқталған күнде не нервтің 
ѳз-ѳзінен біразға шейін қытығы басылмай тұрады. Сон-
дықтан екінші әсер бірінші әсердің артынан іле-шала 
келсе, екі әсер қосылып кетіп, екеуінің де мінездері 
ѳзгереді. Мысалы, зырылдауық қатты айналғанда, бір 
дѳңгелек болып қана кѳрінеді. Егерде сол зырылдауық-
ты түрлі бояуға бояп зырылдатсаң, ана бояулардың 
бірі кѳрінбей, зырылдақ сұр болып кѳрінеді.
3) Әсер миға барып жетсін, һәм жан миға келген 
әсерге іскерлігін жұмсасын. Егерде әсер миға барып 
жетпесе, әсерлену болмайды. Мысалы, кѳру нервісін 
мидан айырсақ, жанда кѳру әсерленуі болмайды. Және 
миға келген әсерге жанның іскерлігін жұмсауы шарт. 
Бұлай болмаса, яғни жанның іскерлігі басқа затта отыр-
са, жанда әсерлену болмайды. Мысалы, біз бір қызық 
кітап оқып, яки қызу әңгімеге кіріп отырсақ, есіктен 
кірген адамды байқамаймыз. Қан майданда кѳзіне қан 
толып жан алып, жан беріп жүрген жауынгер денесіне 
түскен жараны сезбейді дейді. Грек ғалымы Архимед 
туған, ѳскен шаһарына жау кіріп, шаһар іші азан- қа-
зан, айғай-ұйғай болып жатқанда, ешбір дыбыс есті-
мей, ѳзінің ойына батып, бір сызықтарын сызып отыр-
ды дейді.

жүктеу/скачать 1.6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: