Магистратураға қабылдау емтиханының бағдарламасының титулдық парағы



бет1/3
Дата27.06.2016
өлшемі1.54 Mb.
#161933
  1   2   3

Магистратураға қабылдау емтиханының бағдарламасының титулдық парағы






Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.3/24



Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
География және туризм кафедрасы

6М060900 - География мамандығы бойынша


МАГИСТРАТУРАҒА ҚАБЫЛДАУ ЕМТИХАНЫНЫҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Павлодар


Кегль 14, буквы строчные, кроме первой прописной



Магистратураға қабылдау емтиханының бағдарламасын бекіту парағы




Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.3/25





Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті





БЕКІТЕМІН

ОІ жөніндегі проректор

___________ Пфейфер Н.Э.

20__ж. «___»____________





6М060900 - География мамандығы бойынша
магистратураға қабылдау ЕМТИХАНының БАҒДАРЛАМАСЫ

Бағдарлама Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты мамандықтың ҚР 5.04.033 – 2011 негізінде әзірленді


Құрастырушы: _________ п.ғ.к., доцент Есимова Д.Д.
География және туризм кафедрасы

География және туризм кафедрасының отырысында ұсынылған 20__ж. «____» ________ Хаттама № ____


ГжТ кафедрасының меңгерушісі ______ Есимова Д.Д. 20__ж. «____» ______
Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 20__ж. «____» ________ Хаттама № ____.
ОӘК төрағасы ___________ Нұргожин Р.Ж. 20__ж. «_____»___________
КЕЛІСІЛДІ:

ХТжЖ факультетінің деканы _________ Ахметов К.К. 20__ж. «____»_______
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОӘБ бастығы ______________ Темиргалиева А.Б. 20__ж. «___»____________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңісімен мақұлданған

«____» __________ 20__ж. Хаттама №__



Оқуға түсушілердің дайындалу деңгейіне қойылатын талаптар
1. Магистратураның білім беру бағдарламаларын меңгеруге тілек білдіруші тұлғалардың алдыңғы білім деңгейі – тиісті пререквизиттерді меңгерген жағдайда жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім.

2. Оқуға түсушінің жоғары мемлекеттік үлгідегі жоғарғы білімді деңгейге сай құжаты болу керек.

3. Конкурстың сұрыптардың шарттары. Магистратураға азамттардың қабылдау тәртібі жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің кәсіби оқу бағдарламаларын жүзеге асыратын білім беру ұйымдарының Типтік қабылдау ережелеріне сәйкес жүргізілді.

Емтихан мақсаты «География» бакалавриат мамандығында алған білімдерін тексеру мен бағалаудан болып табылады. Дайындық бағыт бойынша магистратурада оқыту географтың бакалаврын жоғары бiлiмнiң жүйесiнде жалғасы болып табылады және бакалавриаттың әзiрлеуi және маманның бiр үлгiдегi оқу жоспар ескерiлген пәндердiң бiлiмiнде негiзделедi.

Емтиханды өткізу тәртібі. Емтихан тест түрінде қабылданады. Емтихан мониторинг бөлімінде өткізіледі. Тест құрамына 4 пәннен 50 сұрақ кіреді. Ұсынылған әрбір пәндердің үлесімі 0,25% құрайды.

Қортынды баға комиссияның барлық мүшелерінің пікірлерін есепке ала отыра және балды-рейтингтік әріптік жүйеге сәйкес көрсеткен білімі үшін қойылады және С.Торайғыров атындағы ПМУ қабылдау комиссиясы болашақ магистранттар контингентіне ұсыныстар береді.

«Өте жақсы» бағасына А бағасы сәйкес келеді, оның сандық баламасы 4,0 және пайыздық үлесі 95-100% және A-, сандық баламасы 3,67 және пайыздық үлесі 90-94%.

«Жақсы» бағасына B+ сәйкес келеді, оның сандық баламасы 3,33 және пайыздық үлесі 85-89% және B, оның сандық баламасы 30 және пайыздық үлесі 80-84% және B-, сандық баламасы 2,67 және пайыздық үлесі 75-79%.

«Қанағаттанарлық» бағасына C+ сәйкес келеді, оның сандық баламасы 2,33 және пайыздық үлесі 70-74%, C, сәйкес келеді, оның сандық баламасы 2,0 және пайыздық үлесі 65-69%, C-, сәйкес келеді, оның сандық баламасы 1,67 және пайыздық үлесі 60-64%, D+, сәйкес келеді, оның сандық баламасы 1,33 және пайыздық үлесі 55-59% и D, сәйкес келеді, оның сандық баламасы 1,0 және пайыздық үлесі 50-54%.

«Қанағаттанарлықсыз» бағасына F сәйкес келеді, оның сандық баламасы 0 және пайыздық үлесі 0-49%.



Емтихан бағдарламасына енгізілген пәндердің тізімі.

- жалпы жертану;

- ландшафттану;

- дүниежүзінің экономикалық, әлеуметтік және саяси географиясы.

 


  1. Магистратураға қабылдау емтиханының сұрақтарына кіретін негізгі тақырыптар

1 Жалпы жер тану

Қазіргі география

Географиялық ғылымдар жүйесі. Жалпы жертану физикалық географияның бір бөлігі ретінде: мақсаты, мәні, ғылыми және қолданбалы мақсатта алатын орны. Географиялық қабықша түсінігі. Негізгі идеялардың даму тарихы: сипаттау, түсініктеме беру және болжау кезеңдері. Физикалық географиялық маңызды мәселелері. Географияның даму кезеңдері. Алғашқы халықтардың географиялық орналасуы туралы мәліметтер. Көне қоғамдық құрылыс географиясы. Орта ғасырлар. Ұлы географиялық ашылымдар кезеңі. ХVII-XIX ғғ. Ресей мен Батыс Еуропадағы география. Қазіргі отандық және шетелдік географиялық мектептердің пайда болуы мен қалыптасуы. Кеңес өкіметі кезеңіндегі географияның даму бағыты (1917-1991 жж.). Университеттердегі географиялық мектептер. Д.Н. Анучин, А.И.Войеков, В.В. Докучаев, Л.С. Берг, Н.А. Солнцев, Ю.Г. Саушкин, ХХ ғ. шетелдік география.



Ғарыш және ғаламшарлар жүйелері

Ғарыш және ғаламшарлар жүйелері құрылымындағы ортақ қасиеттері мен айырмашылықтары, энергия көздері, қозғалу мен даму заңдылықтары. Күн жүйесіндегі Жер планетасының алатын орны. Жер планетасы құрылымындағы ерекшеліктер, қоршаған кеңістікпен қарым-қатынаста болуы, ішкі құрылымы туралы мәліметтер. Оның пайда болуы мен дамуын нақтылы мәліметтер арқылы дәлелдеу. Жердің гравитациялық, магниттік және басқа өрістері. Планетаға дейінгі материядан Жер мен Күн жүйесінің пайда болуы туралы гипотезалар. Ыстық және суық бұлттар, заттардың гетерогендік және гомогендік құрамы. Күн мен планеталардың бір уақытта және әртүрлі уақытта пайда болуы. Шағын аспан денелері туралы мәліметтер.

Жер қыртысы пайда болуының бастамасы – планетаның тас денесінің қалыптасу: бастапқы кезеңдегі ерекшелігі, еруі немесе ырғақты күйде болу мүмкіншілігі, толығымен қатаю уақыты, қатты қыртыстың пайда болуы, жер қыртысы құрамының әртүрлі болу себептері. Метаморфизм мәселелері, әртүрлі жастағы тау жыныстарының сақталуы, алғашқы күйі туралы мәліметтер, жаңару жолдары. Эффузивті, интрузивті және шөгінді тау жыныстарының таралу аймақтары мен құрамының өзгеруінің жалпы ерекшеліктері.

Жер планетасының эволюциялық дамуы – массасы мен көлемінің сақталу, сығылу немесе керісінше ұлғаюы, планетаның дамуы. Тектоникалық қозғалыс түрлері. Болжауды мәліметтерге сүйене дәлелдеу, гипотеза салдары.

Газ қабықшасының пайда болуы, планетаның әртүрлі даму кезеңдерінде атмосфера құрамының өзгеруі, осы өзгерістерді дәлелдеу және оның салдары. Жер қойнауы дегазациясы. Ауа құрамының және оның жекелеген компонеттерінің өзгеруінің қоршаған ортаға тигізер әсері, литосфера мен гидросферамен байланысы.

Сулардың пайда болуы: теңіз, жер беті және жер асты сулары; тұзды және тұшы сулардың, гидратацияға ұшыраған тау жыныстарындағы ювенильді сулар, дегазация сулары; Дүниежүзілік мұхит сулары, мұхиттардың пайда болу уақыты. Мұздану мәселелері.

Жердің жер бедері, Жердің даму тарихында құрлықтар мен мұхиттардың таралу ерекшеліктері; мегарельефтің негізгі пішіндері мен ерекшеліктері; өзгеру себептері, рифтогенез.

Жердің даму тарихында геосфералардың байланысы

Географиялық қабықтың пайда болуы, маңызы, ерекшелігі, дамуы. Өткен және қазіргі кезеңдегі зат айналымы. Жер мен Ғарыш кеңістігіндегі зат айналымының эволюциясы мен оның тұйық еместігін дәлелдеу, реконструкция әдістері, реконструкция бағыттары. Табиғи құбылыстар мен үрдістердің ритмикалық өзгерістері, олардың зоналылық ерекшеліктері, географиялық қабықшаның біртұтастығы.

Қоршаған табиғи ортада адамның алатын орны. Антропогендік мәселелер. Географиялық қабықшаға тигізер әсері, оның себеп-салдары. Физикалық географиядағы ізденіс әдістері. Физикалық географиядағы жалпы және пән аралық әдістер: салыстырмалы, аналог әдістері, жүйелеу, математикалық, геохимиялық, геофизикалық. Физикалық географиядағы салыстырмалы – сипаттау, экспедициялық, картографиялық, аэроғарыштық, палеогеографиялық т.б.

Географиялық қабықша түсінігі. Физикалық-географиялық қабықша, эпигеосфера, жер құрылымының қабықшалары, оның төменгі және жоғарғы шекаралары. Ландшафттық сфера. Географиялық қабықшаның сапалық ерекшеліктері мен негізгі заңдылықтары: біртұтастығы, заттардың әртүрлі агрегаттық күйде болуы, екі энергия көздерінің болуы (эндогенді және экзогенді), зоналылығы, ырғақтылығы.



Географиялық қабықшаға ғарыштық және жалпы планеталық әсері

Географиялық кеңістік түсінігі. Географиялық қабықшаның энергия көздері. Галактика, Күн жүйесі және олардың пайда болуы. Жердің Күн жүйесіндегі орны: пайда болу гипотезасы және алғашқы дамуы. Күн мен Жердің байланысы. Магниттік өрісінің әсері. Жердің пішіні мен өлшемдері, Жердің қозғалысы мен оның географиялық салдары.



Географиялық қабықшаның құрамы

Заттық құрамы, көлемі және литосфераның, атмосфераның, биосфераның негізгі бөліктері. Олардың пайда болуы, негізгі қасиеттері мен ерекшеліктері. Географиялық қабықшада заттар мен энергияның таралуы. Географиялық қабықшаның тік бағыттағы және ландшафттық (көлденең) бағыттағы құрылымы.



Эндогенді факторлар қалыптастыратын құрылымдар

Географиялық қабықшаның ландшафттық құрылымы. Географиялық құрылымдардың ұйымдасуының әртүрлі деңгейлері. Географиялық қабықшаның дамуы мен динамикалық ерекшелігі. Географиялық қабықшаның құрамдас бөліктері және компонент аралық зат алмасуы. Компонент аралық айналымдар. Географиялық қабықшаның құрамдас өліктерінің бір-бірімен байланысы. Құрылым аралық зат пен энергия айналымы. Айналымдар – географиялық қабықшаның динамикалық күйі мен оның тұтастығының негізгі көрсеткіші.



Географиялық қабықшаның дамуы

Даму – қозғалыстың ең жоғарғы сатысы, бір сапалық күйден екіншісіне ауысуы. Географиялық қабықшаның даму формасы. Эндогенді және экзогенді күштердің бір-біріне әсері. Географиялық қабықшаның дамуындағы негізгі кезеңдер: геологиялық кезеңге дейінгі, биологиялық кезеңге дейінгі, биологиялық, антропогендік. Жер беті табиғатының даму заңдылықтары: циклдық, ырғақты формалар, өзгері бағыты т.с.с.



Адам және географиялық орта.

Адамның, қоғамның, материалдық мәдениеттерің негізгі даму кезеңдері. Адамның пайда болуы мен дамуы. Саналы адамның пайда болу және оның табиғатқа әсері. Географиялық орта түсінігі және оның географиялық қабықшаға тигізетін әсері. Ноосфера. Табиғи ортаны қорғау мен тиімді пайдалану мәселелері. Ғаламдық географиялық үрдістерді басқару негіздері. Физикалық-географиялық болжау. Қайтымды байланыстар. Ландшафттық сфераға адамның тигізетін әсері.



Әдебиет

Негізгі:

1 Галант Т. Г., Гурвич Е. М. Практические занятия по землеведению и краеведению.- М.: Просвещение, 1988.

2 Мильков Ф. Н. Общее землеведение. – М.: Высшая школа, 1990.

3 Мұқашева Ж.Н. Жалпы жертану. – Алматы: Қазақ университеті, 2002.

4 Неклюкова Н. П. Общее землеведение. М.: Высшая школа, 1976.

5 Неклюкова Н. П. Задания для лабораторных занятий по общему землеведению. М.: Высшая школа, 1976.

6 Савцова Т.М. Общее землеведение. – М., 2004

7 Шубаев Л. П. Общее землеведение. - М.: Высшая школа, 1977.


Қосымша:

8 Будыко М.И. Изменение климата. – Л.,1974.

9 Кан С. С. Океан и атмосфера. – Н.,1986.

10 Котляков В. М. Круговорот вещества в природе и его изменение хозяйственной деятельностью человека. – М.: МГУ, 1980.

11 Құрманов Қ. Физикалық география терминдері мен ұғымдарының орыс-қазақша анықтамалық сөздігі. – Алматы: Рауан,1993.

12 Леонтьев О.К., Рычаков Г. И. Общая геоморфология. М.,1982.





  1. Ландшафттану

Кіріспе.

Ландшафттану – табиғи территориялық комплекстердің пайда болуы, дамуы және динамикалық ерекшеліктерінің заңдылығын зерттейтін ғылыми жүйе. Географиялық пәндер жүйесінде ландшафттанудың алатын орны.

XIX-XX ғ. басында ландшафттану ғылымының қалыптасуының ғылыми, әлеуметтік-экономикалық салдары. XX ғасырда ТМД елдерінде ландшафттық географияның даму кезеңдері: а) В.В. Докучаевтың ғылыми мектебі және географиялық ландшафт туралы жалпы түсініктерді тұжырымдау; б) ландшафттар морфологиясын танып білуде қолданылатын әр-түрлі теориялық әдістер мен концепцияларды қолдану, өңдеу; в) структуралық – динамикалық ландшафттану. Шетелдік ғылымдардың ландшафттану ғылымының дамуындағы ролдері. Американдық ағылшын және неміс ғалымдарының жер бетінің табиғи-территориялық-комплекстерін танып білудегі теориялық әдістері мен концепциялары.

Ландшафттанудың теориялық және методологиялық негізі.

Ландшфт – негізгі таксономиялық бірлік. Фациялардың территориялық сәйкес қатарлары – қоныс, мекен, фация. Ландшафт терминінің жалпы және регионалдық түсініктері, оларға баға берру. Ландшафттанудың вертикалдық және горизонтальдық құрылымы. Табиғи аймақтардың морфологиялық бірліктері. Фациялар – қарапайым табиғи геожүйелер.

Табиғи аймақтардың ландшафттық құрылымы. Ландшафттанудың кеңістікте жіктелуінің табиғи факторлары. Ландшафттанудың зоналығы. Жазық және таулы аймақтардың ландшафттары. Ландшафттардың территориялық үйлесімді қатарлары (парагенетикалық, парадинамикалық). Ландшафттық катена түсінігі. Ландшафттық-географиялық өрістер. Экотондар. Геожүйелік концепция - қазіргі ландшафтану ғылымының методологиялық негізі. Дүниені танып білудің жүйелік қағидалары. Жүйе туралы жалпы ғылыми түсініктер мен ұғымдар. Геожүйелік концепцияның және оның маңызының қалыптасу ерекшеліктері. Табиғи-территориялық комплекс (ТТК), «Табиғи геожүйе» түсініктер.

Табиғи компоненттер. Табиғи геожүйе – бір-бірімен тығыз байланысты компоненттер жиынтығы.

Табиғи компоненттер. Табиғи геожүйе – бір-бірімен тығыз байланысты компоненттер жиынтығы. Геокомпоненттік жүйелер – геома, биота. Табиғи компонентттердің заттық, энергетикалық және ақпараттық байланыстары.

Геожүйелер иерархиясы және ландшафттардың морфологиялық құрылымы. Геожүйелер ұйымдасуының негізгі деңгейлері : - жергілікті жерлік (локальдық), регионалдық, планетарлық.

Геожүйелердің тарихы мен шығу тегі.

Геожүйелердің тарихи мен шығу тегі. Ландшафттар дамуының негізгі факорлары. Өздігінен даму. Қазіргі ландшафттарға ретроспективті талдау. Ландшафттар жасы туралы ұғымдағы проблемалар. ТТК-дің шекаралары.

Геожүйелердің дамуы мен динамикасы. Дамудың энергетикалық факторлары. Биогеохимиялық айналым және морфолитогенез.

Ландшафттар динамикасы.

Ландшафттар динамикасы. Оның құрлымының өзгеруіндегі қайтымды және қайтымсыз үрдістер. Ландшафттардың динамикалық жағдайлары – тәуліктік, мезгілдік, жылдық, көп жылдық циклдер. Динамикалық тренд түсінігі. Табиғи геожүйелердің өздігінен қалпына келу проблемалары және табиғи тұрақтылығы.



Ғылыми ландшафттық ізденістердгі модельдердің алатын орны.

Ғылыми ландшафттық ізденістердгі модельдердің алатын орны.Ландшафттық географиялық модельдер. Ландшафттық модельдеу. Ландшафттарға ГИС-ті пайдалану. Ландшафттық классификация (жүйелеу). Дандшафттық картаға түсіру. Ландшафттық карталардың негізгі типтері. Ландшафттық кадастр ұғымы және геоақпараттық жүйелер. Аэрокосмостық суреттер-структуралық-динамикалық модельдер.



Ландшафттардың негізгі геохимиялық және геофизикалық параметрлері.

Ландшафттардың негізгі геохимиялық және геофизикалық параметрлері.А.И. Перельман мен Б.Б. Полынов бойынша геохимиялық ландшафттар үғымы. Субаквальды, аквальды, элювиальды және тарнсэлювиальды ланшафттарды ажырата білу мен картаға түсіру қағидалары. Ландшафттар геофизикасы. Стекстер,оларды ажырату мен картаға түсіру қағидалары, оларды танып білуәдестері.



Географиялық аудандастыру негіздері.

Географиялық аудан түсінігі оның географиялық парадигма ауысуы нәтижесінде өзгеруі. Аудан түсінігі. Аудандарды бөлу көрсеткіштері. Ареалдар, зоналар, аудандар, олардың ортақ қасиеттері мен өзіндік ерекшеліктері. Аудандар, территориялық комплекстер және геосистемалар. Аудан және географиялық өріс. Аудан және аймақ. Ауданның орталығы және шеткі бөлігі. Типологиялық және жеке аудандар. Аудандар иерархиясы. Аудандардың объективті және субъективті мәселелері.

Аудандастыру – территорияны бөлу әдісі және үрдісі. Аудандастыру және аудан құрастыру, олардың қарым-қатынасы. Аудандастырудың мақсаты және оның аудандастырудың нәтижесіне тигізер әсері.

Аудандастыру кеңістіктің дискреттік көрсеткіші. Аудндастыру мен территориялық дифференциация. Аудандастыру және таксономия.

Аудандастырудың негізгі қағидалары. «Жоғарыдан» және «төменнен» аудандастыру. Территориялық аудандастыруға қажетті мәліметтерді жинақтау проблемасы. Аудандастыру шекаралары. Аудандастырудағы сандық және сапалық әдістер. Берілген территорияның алып жатқан ауданына, аудандастыру масштабына, аудандастыру үшін қойылған мақсатқа байланысты аудандастыру қағидалары мен әдістерін іріктеу проблемалары.

Жеке аудандастыру (компоненттік, салалық) және жалпы аудандастыру (комплекстік, интегралдық).



Физикалық-географиялық және экономикалық-географиялық аудандастыру.

Физикалық-географиялық және экономикалық-географиялық аудандастыру. Табиғи шаруашылық және экологиялық–экономикалық аудандастыру. Олардың қарым-қатынасы, ортақ қасиеттері мен жекеше ерекшеліктері.

Географиялық аудандастыруды қолданбалы мақсатта пайдалану . Регионалдық талдау мен жүйелеуде географиялық аудандастырудың ғылыми бағыттар ішінен алатын орны.

Географиялық аудандастырудың дамуы, физикалық-географиялық аудандастыру.



Әр заман ғылымдарының ғылыми еңбктеріндегі жер бетіндегі табиғи зоналар мен аудандастыру элементтері.

Көне заман ғылымдарының (Геродот, Эротосфен) ғылыми еңбктеріндегі жер бетіндегі табиғи зоналар мен аудандастыру элементтері. Жаңа заманда ғылыми ғылыми аудандастыруға қайта оралу. XIII ғасырдағы орыс ғалымдары мен қоғам қайраткерлерінің (В.Н. Татищев, А.Н. Радищев) бүкіл елде табиғи аудандастыру жүргізу туралы тұжырымдамалары мен аудандастырудың практикалық жұмыс үшін қажеттілігі. XX ғ. соңы жылдарындағы Ресейдің Еуропалық бөлігінің таулы аймақтарындағы аудандастыру үлгісі. XIX ғасырдың басында аудандастыру үлгісін толықтыру, нақтылау.

Табиғи аудандастыру жұмысындағы француз мектебі XX ғ. екінші жартысында жалпы эмпирикалық аудандастыру үлгілерінен салалық (ботаникалық, зоогеографиялық, климаттық, геоморфологиялық) аудандарға көшу. В.В. Докучаевтың ғылыми еңбектері және олардың табиғи зоналар негізінде физикалық географиялық аудандастыруды дамытуы. Г.И. Танфильевтің П.И. Броуновтың, А.А. Крубердің ғылыми еңбектері. Л.С. Бергтің ландшафт туралы ілімі және оның Ресейдің Азия бөлігін зоналық бірліктерге жіктеудегі алғашқы алғашқы үлгісі; провинциялық қағиданың қалыптаса бастауы; қолданбалы мақсаттағы еңбектердің дамуы және XX ғ. басында алғашқы нақтылы физикалық географиялық аудандастыру үлгілерінің пайда болуы. АҚШ-та, Германия мен Англияда физикалық географиялық аудандастыруға деген қызығушылықтың қалыптасуы. 1905 ж. Дж. Гербетсонның бүкіл жер шарының құрлық бөлігінің физикалық географиялық аудандастыру үлгісі.

ТМД елдерінде 20-30 жылдары физикалық-географиялық аудандастыру жұмыстарының одан ары дамуы.

ТМД елдерінде 20-30 жылдары физикалық-географиялық аудандастыру жұмыстарының одан ары дамуы. 1947 жылғы СССР ғылым академиясының «Естественно-историческое райониование СССР» коммисиясы және С.Б. Сусловтың (1947). Ресейдің Азия бөлігінің физикалық географиялық аудандастыру үлгісі.

Алғаш рет зоналық және азональдық қағидаларын бірдей қолдану талпыныстары. 50-60 жылдардағы жоғары оқу орнының мамандары ауыл шаруашылықтық мақсаттағы физикалық географиялық жұмыстарын күшейтуі. Аудандастыру туралы пікір-таластар. Қолданбалы үлгілердің жасалуы, жаңа ізденіс әдістерінің енгізілуі.

Физикалық географиялық аудандастыру негізі.

Физикалық географиялық аудандастырудың маңызы мен мақсаты. Аудандастыру мен ландшафт туралы ілім. Әртүрлі деңгейдегі табиғи-территориялық комплекстер (геожүйелер). Геожүйелер–физиякалық географиялық аймақтар-физикалық географиялық аудандастыру нысаны.Аудандастырудың көп сатылы болуы. Ландшафттардың «тар» мағынадыға түсінігі, геожүйе және физикалық географиялық аудандастыру деңгейінің шегі, физикалық географиялық аймақ-жеке геожүйе. Аудандастыру мен ландшафттардағы типологиялық жіктеудің қарым-қатынасы. Комплекстік және салалық физикалық географиялық аудандастыру.

Физикалық географиялық аудандастырудың негізгі қағидалары. Физикалық географиялық аудандар мен ландшафттық қабықшаның региональдық дифференциациясы. Индуктивті және дедуктивті әдестер. Аудандастырудағы генетикалық қағида.

Әртүрлі деңгейдегі физикалық географиялық аймақтардың қалыптасуы мен ландшафттық қабықшаның региональдық жіктелуіне әсер етуші факторлар мен зандылықтар. Зоналық ендік. Секторлық, азональдық, таулардағы биіктікбелдеулер, тосқауылдық. Морфоструктуралық жіктелу. Зоналық және азональдық зандылықтардың қарым-қатынасы және олардың физикалық географиялық аудандастырудың теориялық негізін қалаудағы маңызы.



Физикалық географиялық аудандастыруың таксономиялық бірліктер жүйесі.

Таксономияды шешімін таппаған мәселелер. Таксономиялық бірліктердегі бір қатарлы және көп қатарлы жүйелер. Аудандағы зоналық бірліктер: белдеу, зона, подзона. Азональдық бірліктер: секторлар, елдер,облыстар. Ландшафттық округтер және нақтылы ландшафттар. Таулы аймақтарда физикалық географиялық аудандастыруды жүргізу ерекшеліктері.



Физикалық географилық аудандастыру әдестері.

Керекті мәліметтер: әдеби, картографиялық, статистикалық. Стационарлық сала аралық әдестердің қарым-қатынасы. Картографиялық, аэроғарыштық, палеогеографиялық, геохимиялық, геофизикалық, математикалық әдестерді пайдаланудың өзіндік ерекшеліктері. Типологиялық ландшафттық карталар. Физикалық географиялық аймақтарды ажырату және олардың шекарасын жүргізу негізі. Жекелеген табиғи компоненттер бойынша салалық мәліметтерді пайдалану. Физикалық географиялық аудандастыру карталарын күрастыру және олардын жазбаша түсініктемесін беру.



Ғылыми және Қолданбалы максаттағы аудандастыру.

Табиғи ресурстарды тиімді пайдалануды ғылыми түрғыдан қамтамасыз ету жүмыстарында физикалық географиялық аудандастырудың алатан орны. Біртекті ғылыми ауданндастырудың табиғи ортаны салалық және комплекстік түрғыдан тиімді пайдалану жүмыстары үшін дүрыс пайдалану жолдары-территорияның ресурстық және экологиялық ахуалына баға беру, табиғи ортаның ресурстарын тиімді пайдалану мен оны жақсарту шаралары. Территорияның зерттелу деңгейіне, оның жер бедерінің пішінінің күрделілігінежәне қойылған мақсатқа байланысты аудандастырудың нақтылық деңгейін анықтау. Физикалық географиялық аймақтарға сипаттама беру үшін сандық және сапалық көрсеткіштерді дүрыс тандай білу. Ұқсастық пен айырмашылық деңгейлеріне байланысты аймақтарды топтастыру. Қолданбалы мақсаттағы аудандастыру картасын күрастыру және жіктелген топтарға жазбаша сипаттама беру.

Қолданбалы мақсаттағы аудандастыру картасын күрастыру және жіктелген топтарға жазбаша сипаттама беру. Ландшафттық әдістердің жалпы ғылыми маңызы.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет