Сызба бойы нш а ж үмы с:
1) бір оқуш ы ға сы збаны оқу
ж ән е оны қолданы п екі
санды ңосу ереж есін беру үсы ны лады : «Екі бүтін санды
ңосу үш ін ...» ;
2) о қ у ш ы қосу ер еж есін ай ту га қ и н а л ға н ж ағд ай д а
оған сызба көрсетіледі, ңатесін ж өндеу үш ін сызбаға назар
аударуы керек;
3) оқуш ы ға сы зба-алгоритм
көмегімен м ы на есептеу-
л е р д іорындау үсынылады: 2 + 3; - 2 + 3; 2 + ( - 3); - 2 + ( - 3);
4) сы збаны қолданы п, оқуш ы ға кез келген сандарды
қосу ам алы н оры ндауға м үм кін дік беріледі;
5) берілген сызбаны қолданбай, оқуш ыға басқа сандарды
қосу үсы ны лады (түж ы ры м ды айты п отыруы керек).
Ж үм ы с барысында оқуш ыға кездескен қиынды қтарды ң
б әрі к ө р с е т іл іп о ты р ад ы ж ә н е
о л а р д ы ң туу себептері
ан ы қтал ы п , оларды жою ж үм ы стары ж үргізіледі. Есепті
ш ы ғ а р у к е з ін д е о ң у ш ы л а р ғ а б а ғ ы т -б а ғ д а р беру есеп
ш ы ғ а р у д ы ң ж а л п ы с ы зб а с ы м е н т а н ы с т ы р у ғ а ы ң п а л
ж асайды .
2. Е сеп теу ге б а й л а н ы с ты г е о м е т р и я л ы ң
есеп тер д і
ш ы ғару бары сында м ы наларды оры ндау қаж ет:
1) суреттің жобасы салынады;
2) берілген ш ам аларды ң біреуін х-пен белгілеу;
3) белгісіз ш ам аларды
х арқы лы өрнектеу;
4) теңдеуді қүру ж эне ш еш у;
5) ж ауабы н ж азу ж эне тексеру.
3. Дәлелдеуге берілген геом етриялы қ есептерді ш ы ғару
үш ін оры ндалаты н іс-әрекеттер:
1 ) суретін салу;
2) есептің ш арты мен нәтиж есін аж ы р ату ж әне оларды
ж азу;
3) есеп те а й т ы л ғ а н г е о м е т р и я л ы ң ф и г у р а л а р д ы ң
ан ы қтам алары мен қасиеттерін еске түсіру;
4) есептің ш арты нан қоры ты нды сы н алуға болатындай
логикалы ң қоры ты нды лар ж асау (есепте берілген барлық
ш ам аларды ң қолданы лғаны н қадағалау).
Е сеп ш ы ғ а р у д ы ң ж а л п ы с ы з б а л а р ы ж е к е л е н г е н
м атем ати калы қ әдістерді қолдануға бағы тталуы м үмкін.
М ы с а л ы , к о о р д и н а т а л а р ә д іс і б о й ы н ш а д ә л е л д е у г е
а р н а л ға н есепті ш ы ғар у ү ш ін м ы н а сы збан ы ү сы н у га
болады:
166
1) суретін салу;
2) координаталар ж үйесін
ы ңғайлы тәсілмен орналас-
тыру;
3) нүктелердің координаталары н ж азу;
4) есептің ш арты мен қоры ты нды сы н координаталар
әдісімен ж азу;
5) есептің ш артынан қоры ты нды ға көш уді орындау.
Тәжірибесіне қарай мүғалім есеп ш ы ғаруды ң арнайы
тәсілдерін ж әне дәстүрлі тәсілдерді дәстүрлі емес, яғни
граф түрінде қарасты раты н редукция тәсілін қолдануы на
болады (51).
Есеп ш ы ғару ж олдары н іздеу
тәсілдерінің көп ш ілігі
ж еткілікті ңатаң логикалың мазмүнға негізделеді. Сондық-
тан оларды ж үйелі ж әне м ақсатты түрде қолданғанда ғана
оқуш ы лар тиімді меңгереді. Осы м аңсатта оқуш ы ларға
қолданылып отырған есеп ш ығару тәсілінің мәнін ңы сқаш а
әдіснам алы қ түсінік беру арқы лы аш ып отырған тиімді.