*** Кітапхана ақпараттық білім беру орталығы

Колледжде білікті мамандар даярлау, оқыту сапасын арттырудың бірден-бір жолы озық білім беру мен оқытудың инновациялық технологияларын ендіру, шетелдермен интеграциялық байланыста болу және тағы да басқа бағыттарда атқарып жатқан жұмыстар көп. Осындай міндеттерді жүзеге асыруда колледж құрылымдық бөлімі ретінде кітапхана өзінің көп салалы дәстүрлі кітаптар және электронды ресурстарымен пайдаланушылардың оқу-тәрбие үрдістері мен ғылыми ізденістерін қамтамасыз етуші, ақпараттық білім беру орталығы ретінде зор үлес қосуда. Студенттің білімінің сапасы жоғары болуы әрине, біздің оқу орнының дайындап жатқан болашақ мамандарына тікелей қатысты. Сондықтан да олардың сапалы білім алуларына біріншіден оқытушылардың, екіншіден кітапхананың кітап қоры мол және қолда бар құндылықтарды жеткізе, насихаттай білетін білікті кітапханашының болуы маңызды.

Бүгінгі таңда кітап қорын оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар, қосымша әдебиеттермен қатар әртүрлі электронды тасымалдағыштардағы ресурстармен толықтырылған. Кітап қорын толықтыру отандық кітап баспаларымен келісім-шартқа отыру арқылы жүргізілеуде. Интернет дүкені арқылы Рессей мемлекетінің Самара қаласымен тығыз байланыстамыз. Сонымен қатар оқытушылар өз әдістемелік нұсқауларымен құралдарын және басқада әдебиеттерді кітапханаға сыйға тартуда және қосымша құрал ретінде жыл сайын газет-журналдарға жазылу ұйымдастырылған.

Кітапхана дәстүрлі алфавиттік және жүйелі каталогтар мен қоса электронды «КАБИС» каталог бағдарламасымен жұмыстануда. Оқырмандардың ақпараттық сұраныстарын қанағаттандыру қазіргі заман талаптарына сай бірнеше бағыттарда жүзеге асырылуда. Оның бір «ЗАҢ» базасын қолданып, құқық қорғау мамандығы бойынша оқитын студенттердің, яғни оқырмандардың оқу-іздену үрдісіне пайдалануға толық ақпарттармен қамтып отырмыз. Кітапханада кітап қорын насихаттау және қоғамдағы зиянды әрекетерден аулақ болу т.б. мақсатында көптеген мәдени іс-шаралар жүргізіледі. Жыл сайынғы Қазақстан Президентінің халыққа жолдауын кітапхана оқырмандарына және студенттерге жеткізу, түсіндіру мақсатында ашық көрме, конференция ұйымдастырылды. Көрмеге Елбасының еңбектерін, «Қазақстан-2030» стратегиялық бағдарламасын, жолдау туралы пікір ойлар жазылған мақалаларда екі тілде жинақталып қойылған. Оқырманның рухани ой-өрісін,патриоттық тәрбиесін дамыту мақсатында Тәуелсіздік күніне және Наурыз мерекесіне орай әдеби-сазды кеш және сайыстар өткізу жұмыстары жүргізіледі.

Кітапхана оқырмандарына қызмет көрсету, кеңес беру,сұрақ талаптарына нақты жауап беруде кітапханашының міндеті. Сондықтан әр бір студентті оқырман етіп тіркегеннен бастап кітапхананың ережесімен таныстырып, кітапхана ресурстарымен қалай пайдалану туралы дұрыс түсіндіре білу керек. Күнделікті кітапхана күнделігін жүргізу, оқырмандардың сауалдарын тіркейтін журналды толтыру, картатекамен жұмыстануда қызмет көрсету бөлімінің бір жұмысы. Кітапхана бүгінгі таңда жаңа технология мен қамтылған, интернет желісіне қосылған, пайдаланушылардың сұраныстарын толық қанағаттандыру және барлық жағдай жасауды ұйымдастырған.

***

Кітапханада ақпараттық электронды ресурстарды қолдану

К.Ж. Умбетова

«БҚОӘББ Орал газ, мұнай және салалық

технологиялар колледжі» кітапханасының меңгерушісі

ХХI ғасыр – мәдениеттің, ғылым мен білімнің ғасыры.

Бар білімнің қайнар көзі – кітапхана.

Н.Назарбаев.

Білім беруді ақпараттандыру Қазақстан Республикасының әлеуметтік ортасының дамуының басым бағыты. Білім беруді ақпараттандырылуын дамыту, Қазақстан Республикасының білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген бағыттарының бірі болып табылады. Бүгінгі заман талабы елімізді білімді кәсіби мамандармен қамтамасыз етіп отырған колледждердің қазіргі заман талабына сай жастарға сапалы білім мен саналы тәрбиенің жоғары деңгейде берілуін талап етеді. Қазіргі заманғы оқыту барысында колледж кітапханасы колледждің білім беру, оқыту және тәрбие мәселесін қатар жүргізілетін жаңа құрылымдық бөлігі ретінде жұмыс істеуде.

Елбасы Н.Назарбаев «ХХI ғасыр – мәдениеттің, ғылым мен білімнің ғасыры. Бар білімнің қайнар көзі – кітапхана» деп атап көрсеткендей, ХХІ ғасырда кітапхана саласын дамыту пайдаланушыларға сапалы қызмет көрсету, жаңа технология, бағдарламаларды енгізу, кітапхана қорын насихаттау, ақпараттық ресурстарды  құру және сақтау – бұл жаңа бағытта жұмыс істеуді талап етеді.

Кітапхана саласында қолданылып жатқан жаңа ақпараттық технологиялар, электрондық ресурстар, пайдаланушыларға қызмет көрсетудің жаңа формалары, кітапхана қорларын сақтау – бұл бүгінгі күннің белесі.

Қазіргі заманға сай кітапханалар өздерінің дәстүрлі міндеттерімен қатар оқырмандардың ұлттық, әлемдік және интеллектуалдық ақпараттық байланыстарға қол жеткізуіне мүмкіндік беретін ақпарат орталығының міндетін атқарады.

Кітапхана саласында басты назар аударатын бағыттардың бірі ақпараттық электрондық ресурстарды басқару және оларды кітапханада қолдану, ақпараттық-электронды ортада ақпараттық-библиографиялық қызмет көрсету.

Егеменді еліміздің жаңа даму сатысында стратегиялық бағыттан бастау алған білімді, ізденімпаз оқырмандардың рухани талабын қанағаттандыруда Орал газ,мұнай және салалық технологиялар колледжі кітапханасы оқушылардың сапалы да саналы білім алуына көмектесу мақсатында, білім саласы бойынша әдебиеттерді насихаттау, заман талабына сай ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы оқырмандар сұранысын қанағаттандыру бағытында жұмыс атқаруда. Бүгінгі күні колледж кітапханасының жалпы қоры 122286 дананы құрайды, оның 99140 данасы оқулықтар.

Кітапхана құрылымына оқу залы, абонемент бөлімі және электронды оқу залы кіреді. 40 орынға арналған оқу залы 3 компьютермен жабдықталған. Бүгінгі ақпарат қоғамында кітапханалардың көрсететін қызметтерінің бірі ақпарат кеңістігіне жол ашу болса, колледж кітапханасының электронды оқу залы оқырманның талап-тілектеріне, олардың өскелең интелектуалды сұраныстарына сәйкес сапалы да нәтижелі ақпаратпен қамтамасыз етіп, қызмет көсетуде. Электронды оқу залы 12 компьютермен, принтер, сканермен жабдықталып, жергілікті жүйелікке және Интерент желісіне қосылған.

Электронды оқу залында:

- компьютер арқылы электронды оқулықтарды (DVD, CD-ROM, аудио, видео) пайдалану;

- электронды каталогтан мәліметтер базасын қолдану;

- толық мәтінді деректер базасына қолжеткізу;

- электронды кітаптың қажетті беттерін принтерден өткізіп алу;

- интернет жүйесін пайдалануға мүмкіндіктер бар.

Оқу үрдісінің тиімділігін арттыру үшін, дәстүрлі оқыту жүйесінде электронды оқулықтарды пайдалану бүгінде өзекті болып отыр.

Электронды оқу залында 130 электронды оқулықтар бар. Сонымен қатар соңғы жылдары колледжде электронды оқулықтарды дайындау дәстүрге айналды. Қазіргі уақытта колледж оқытушыларының 25 дана электронды оқулықтары жинақталды. Электронды оқу залында әр оқушы өзіне қажетті материалдарды қарап, электронды оқулықтарды еркін пайдаланып, рефераттар, көрнекіліктер және Интернет жүйесін пайдалану арқылы өз білімдерін терең де, сапалы дамыта алады.

Кітапхана жұмысын автоматтандырудың негізгі мақсаты- кітапхана қызметін жетілдіріп, ашық ақпарат кеңістігінде ақпарат түрлерін еркін пайдаланып, ақпарат және кітапхана-библиография қызметін кеңейту, ақпараттарды оқырманға тез және ыңғайлы түрде жеткізу, сонымен қатар кітапхана жұмысына жаңа ақпараттық технологияны енгізу. Анықтамалық-библиографиялық жұмысты заманауи технологияға сәйкес жүргізу бағытында 2010ж. колледж кітапханасына «КАБИС» (Қазақстандық автоматтандырылған кітапханалық ақпараттық жүйе) бағдарламасы алынды. Бұл бағдарламаның мақсаты-қордағы кітаптардың электронды нұсқасын жасақтау, компьютерлік-ақпараттық коммуникацияға негіздеу.

Электронды каталог – ақпарат іздеудегі басты құрал. Электронды каталогты қолдану кітапханадағы оқырмандарға қызмет көрсетудің мүмкіндігін кеңейтеді,электронды каталогты пайдалану арқылы кітаптар, мақалалар қазақ, орыс және ағылшын тілдеріндегі электронды басылымдарды жылдам таба алады, табылған әдебиеттер тізімін басып шығаруға болады;

- электронды каталог (ЭК) дәстүрлі карточкалы каталогпен қатар жүргізіледі және кітапхананың анықтама-іздестіру аппаратының құрама бөлігі болып табылады;     

Ғылым мен техниканың ерекше алға басқан қазіргі кезеңінде кітапхананың қызмет көрсету ауқымы электронды ресурстармен толығуда. Оқырмандар арасында өтетін көпшілік шараларда экран, проекторды пайдалану үрдіске айналуда. Кітаптардың тұсаукесері, слайдтар, «Бір ел-бір кітап» акциясы бойынша Ж.Молдағалиевтің «Мен қазақпын» поэмасын оқу, «Қазақ жырының Қадыры», «Тәуелсіздіктің ұлы тұлғалары», «Мәдени мұра – жас ұрпақтың игілігі», «Ұлы ерлік ұрпаққа үлгі» және т.б. тақырыптық кештерде көрсетілген бейнефильмдер кітапхана жұмысындағы ақпараттық технологияның дамып келе жатқанының айғағы.

Оқырманға тақырыптық, нақтылау, фактографиялық түрлеріне қарай библиографиялық анықтама беруде әлемдік ақпараттық интернет жүйесінен, электронды картатекадан ақпарат алуға толық мүмкіндік бар.Бұл оқырман сұранысын толық қанағаттандыруда мүмкіндік береді.

Оқырмандарға кітапханалық-библиографиялық білім беруде консультациялық оқулар, библиографиялық сабақтар жүргізіледі. Жаңа ақпараттық технологияларды қолдану тәсілдері: электронды каталогпен жұмыс, электронды оқулықтарды компьютер арқылы оқу, аудио, видео материалдар көмегімен мәлімет алу тәсілдері үйретіледі.

Кітапханадағы ақпараттық жұмыстар болып табылатын дәстүрлі кітап көрмелері, шолулар, әдебиеттермен таныстыру жұмыстары жүргізіліп, олар «Ақпарат күндері», «Диплом қорғаушылар күні», «Мамандар күні» сияқты кешенді іс-шараларға жалғасады.

Тәуелсіз Қазақстан алдыңғы қатарлы 50 елдің қатарына кіру үшін жас ұрпақты, зияткерлік ұлтты, мемлекетшіл азаматты тәрбиелеу ісі қашан да маңызды.

«Адам баласы бір-бірінен өнер, білім, ғылым, мінез арқылы ғана озады, одан басқамен оздым деген ақымақтық», - деп айтылған ұлы Абай сөзіне сүйене отырып, өскелең ұрпақтың кітап әлемінен керекті ақпарат алуына мүмкіндік туғызып, тәлім-тәрбие беруде кітапхана ұжымы қашанда игілікті істердің басында.

Әдебиеттер:

1. ҚР-сындағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы [Мәтін] // Егемен Қазақстан.- 2010.- 18 маусым.

2. Назарбаев, Н.Ә. Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту-Қазақстан дамуының басты бағыты [Мәтін]: Жолдау /Н.Ә. Назарбаев //Егемен Қазақстан.- 2012.- №41-42.-28 қаңтар.

3. Кітапхана әлемі /Мир библиотеки //Алматы, 2012.- №1

4. Кітапхана әлемі /Мир библиотеки // Алматы, 2011.

в другие эпохи и к другим народам,

раскрывает перед вами сердца людей -

одним словом, делает их мудрыми».

Д.С. Лихачев.
Особенность библиотеки колледжа заключается в том, что она сочетает образовательные и информационные функции и наиболее приближена к своему пользователю.

Важнейшими функциями работы библиотеки являются:

- обучение учащихся пользованию библиотекой в условиях учебного процесса для получения ими знаний, предусмотренных образовательными стандартами учебного заведения;

· формирование у читателей навыков независимого библиотечного пользователя;

· предоставление всей необходимой информации для удовлетворения запросов учащихся и преподавателей;

· развитие личности обучающихся;

· диагностика обеспечения и использования литературы в образовательном процессе;

· совершенствование традиционных и освоение новых технологий.

Библиотека должна отвечать требованиям сегодняшнего времени, она должна быть наиболее доступна и открыта для своего читателя. Для этого сформирован библиотечный фонд в соответствии с образовательными программами общеобразовательного учреждения, постоянно обновляется фонд учебников. Библиотека комплектует универсальный по отраслевому составу фонд учебной, художественной, справочной, научно-популярной литературы; периодическими изданиями для учащихся; научно-педагогической, методической литературой и периодическими изданиями для педагогических работников.

В Уральском финансово-экономическом колледже ведется обучение по следующим специальностям:

- «Финансы» (по отраслям);

- «Учет и аудит» (по отраслям);

- «Маркетинг» (по отраслям);

- «Вычислительная техника и программное обеспечение » (по видам);

Контингент обучающихся составляет – 560.

Образовательный процесс колледжа предполагает не только чтение лекций и проведение семинарских занятий, но и организованную самостоятельную работу студентов. Главным помощником в данной работе выступает читальный зал, который рассчитан на 40 посадочных мест. Библиотека Уральского финансово-экономического колледжа представляет собой отдельное одноэтажное типовое здание во дворе колледжа. Общая площадь помещений библиотеки - 135 кв.м. Площадь книгохранения - 39,2 кв.м., площадь читального зала - 82,5 кв.м. В библиотеке имеются выставочные и книжные стеллажи, книжные и каталожные шкафы, кафедра выдачи. Организуют работу библиотеки два работника:

- заведующая библиотекой (высшее библиотечное образование, стаж – 3 года),

- библиотекарь (среднее образование, стаж - 10 лет).

Библиотекарь оказывает консультационную помощь в работе со справочно-библиографическим аппаратом, способствует повышению образовательного уровня читателей, содействует учебному процессу колледжа путем оперативной и полной информации о фондах библиотеки. Эффективность использования каталогов достигается благодаря их доступности читателям, оперативному пополнению, грамотному оформлению. Основой успеха специалиста является достоверная и качественная информация.

Объем библиотечного фонда на 01.10.2012 г. – 49085 экз., в том числе на казахском языке- 18401 экз.

Книжный фонд библиотеки составляет - 36855 экз., в том числе на казахском языке – 14407; фонд нетрадиционных носителей – 131 экз., в том числе на казахском языке – 28; фонд периодических изданий - 12100 экз., на казахском языке - 3460 экз.

Общий показатель книгообеспеченности на основании постановления Правительства РК от 18 апреля 2000 года №596 «Об утверждении правил лицензирования образовательной деятельности» на 1 обучающегося составил 49085/560= 88 экз. на одного учащегося.

В читальном зале оформлены постоянные книжные выставки на двух языках. Кроме этого работают постоянная выставка электронных изданий и выставка новинок. Читальный зал оформлен наглядными стендами с государственными символами РК. Библиотека колледжа стремится, чтобы ее богатый информационный потенциал максимально был использован читателями. В этих целях ведется большая информационно-библиографическая работа, включала выпуск бюллетеней по новинкам литературы, проведение библиографических обзоров, Дней информации, читательских конференций. Важнейшим направлением деятельности библиотеки является раскрытие фонда через книжные выставки, которые служат путеводителями для читателей на маршрутах познания. Выставки широко используются в индивидуальной и массовой работе библиотеки.

Ежегодно библиотека колледжа проводит акцию для первокурсников "Войди в мир знаний". Библиотека колледжа постоянно находится в поиске новых технологий и методов работы, направленных в помощь учебному процессу, образованию студентов.

Читальный зал библиотеки очень популярный среди студентов и преподавателей, в зале хорошо укомплектован книжный фонд, представлена разнообразная периодика.

Библиотека стремится выполнить любые справки читателей, касающихся литературных источников. Отдел справочно-информационной и массовой работы выполняет не только устные и письменные справки к курсовой, дипломной работам, но и постоянно знакомит читателей с новинками через выставки. Организуются широкие просмотры книг.

Библиотека колледжа преследует цель - обеспечить читателям свободный доступ ко всем видам информации, облегчить их работу со справочным аппаратом библиотеки. Наряду с традиционными каталогами ведется и электронный каталог.

Ежегодно преподаватели колледжа разрабатывают консультации и пособия в помощь студентам и преподавателям по таким дисциплинам как «Бухгалтеркий учет», «Аудит», «Экономика предприятия», «Кәсіпорын экономикасы», «Налоги и налогообложение», «Экономика, бухгалтерлік есеп және аудит», «Финансовый контроль и аудит» и другие.

Библиотека колледжа оснащена Автоматизированной информационно-библиотечной системой «МАРК-SQL». АИБС «МАРК-SQL» относится к системе третьего поколения и является продолжением развития автоматизированных информационно-библиотечных систем семейства под общим названием «МАРК». АИБС «МАРК-SQL» обеспечивает комплексную автоматизацию всех библиотечных процессов: комплектование литературы, создание и ведение электронного каталога, систематизацию, обработку поступающих изданий, справочно-информационное обслуживание, обслуживание читателей, учет библиотечного фонда.

Всё чаще студенты и педагоги обращаются к ресурсам всемирной сети Интернет. Совместно с библиотекарями, студенты и преподаватели используют ресурсы Интернета в качестве поиска нужного материала по заданной теме. С 2004 года библиотека оснащена компьютерной техникой, включает 5 компьютеров. В 2010-2011 учебном году в библиотеке установлена новая компьютерная техника в количестве 5 компьютеров нового поколения, объединенных в локальную сеть, к которой подключен Интенет. Для студентов и преподавателей пользование Интернет – бесплатно.

Ежегодно в начале учебного года библиотекой составляется план работы на учебный год, который утверждается методическим советом колледжа и согласован с общим учебным планом колледжа.

В целях оптимизации работы библиотеки и улучшения взаимодействия библиотеки с цикловыми комиссиями и преподавателями колледжа с 2002 года функционирует структурное подразделение при библиотеке - Группа анализа обеспеченности учебной литературы. Ее цель - максимальное обеспечение нормативной потребности в учебно-методической литературе, повышение эффективности использования книжного фонда библиотеки, внедрение информационных технологий в библиотечные процессы. ГАОУЛ руководствуется в своей деятельности Типовым положением о библиотеке организации начального и среднего профессионального образования от 17 августа 2000г № 827, учебными планами и программами колледжа, положением ГАОУЛ.

Фонд библиотеки укомплектован всеми видами и типами документов, имеется научная, учебная, учебно-методическая, художественная, справочная и прочая литература, а также фонд традиционных и нетрадиционных носителей, периодическая печать. Основным инструментом комплектования является тематико-типологический план, дополнением к плану служат нормативы комплектования и оценка состояния книгообеспеченности. Библиотека постоянно принимает заявки от преподавателей и председателей цикловых комиссий на необходимую недостающую литературу по читаемым дисциплинам. Заявки выполнены на 80%. 20% составляют те заявки на литературу, которые пока не переиздавались, или готовятся к изданию. Библиотека колледжа сотрудничает с книготорговыми и книгоиздательскими организациями. Подписка на периодическую печать производится в агентстве «Евразия Пресс Батыс». Библиотека выписывает периодические издания 65 названий, из них- 22 на государственном языке. Весь объем поступающих изданий регистрируется в инвентарных книгах, книге суммарного учета, картотеке учета периодических изданий и проходит техническую и аналитическую обработку.

Расширяются связи библиотеки колледжа между библиотекой Западно-Казахстанской государственного университета им. М. Утемисова, т.к. они оказывают методическую поддержку в сфере библиотеки, и областной библиотекой им. Ж. Молдагалиева.

Библиотечное обслуживание включает в себя пропаганду и выдачу литературы, оказание помощи в их выборе и использовании и строится на взаимосвязанных процессах библиотечного и справочно-информационного обслуживания.

Библиотека колледжа предоставляет читателям возможность пользоваться литературой в читальном зале и на абонементе. Так как фонд учебников последних лет издания невелик, то читатели получает его в пользование на абонементе на один день и сдают учебники перед началом занятий. Также на абонементе читатели могут пользоваться книгами из отдела книгохранения. В начале учебного года на абонементе учащимся 1 курса колледжа выдаются общеобразовательные учебники с правом пользования до конца учебного года.

Специфика библиотеки Уральского финансово-экономического колледжа, как информационного подразделения в рамках образовательного учреждения позволяет ей выполнять одновременно несколько функций: информационную, образовательную, развивающую, культурную, воспитательную, досугово-развлекательную. Образовательная функция библиотеки представляет собой "содействие непрерывному, длящемуся всю жизнь образованию посредством обеспечения ресурсов и атмосферы, необходимой для усвоения материала; оказания помощи в нахождении, выборе и использовании информационных материалов, а также выработке информационных навыков, которое осуществляется в комплексе с классными занятиями и в соответствии с критериями интеллектуальной свободы".

Миссия Уральской финансово-экономической библиотеки колледжа.

-Информационная поддержка образовательного процесса и помощь научно-исследовательской работе колледжа.

-Помощь духовному развитию личности, распространение идей дружбы и согласия между народами.

Образовательная функция проявляется в педагогической деятельности, принимающего активное участие в учебно-воспитательном процессе. Оказывая воспитывающее и обучающее воздействие на учащихся, обращенное на их личностное, интеллектуальное, эмоциональное и деятельностное развитие доступными ему средствами, он тем самым осуществляет педагогическую деятельность как "особый вид социальной деятельности, направленный на передачу от старших поколений младшим, накопленных человечеством культуры и опыта, на создание условий для их личностного развития и подготовку к выполнению социальных ролей".

Предметом педагогической деятельности библиотекаря, так же как и учителя, является организация учебной и внеучебной деятельности для эффективного освоения учащимися социокультурного опыта, как основы и условия развития. Библиотека является "особой педагогической средой, где библиотекарь в своей профессиональной деятельности выступает как тьютор, формирующий навыки и умения самостоятельной самообразовательной деятельности учащихся, консультант при поиске источников информации, наставник, обучающий критическому осмыслению найденной информации, организатор индивидуальной и коллективной деятельности учащихся".

Очевидной функцией библиотеки Уральского финансово экономического колледжа является "привлечение учащихся к активному чтению, привитие им читательской самостоятельности, развитие у них грамотности и языковых навыков, помощь в поиске и оценке личных и общественных ценностей, зафиксированных в книгах". Однако можно добавить, что хороших навыков чтения недостаточно в век информации, "нужны сложные навыки обработки информации. В учебных целях приходится разрабатывать стратегии информационного поиска, и именно библиотека занимает здесь центральное место".

На основе вышесказанного нам представляется возможным заключить, что под образовательной функцией библиотеки следует понимать ее специфическую деятельность в системе взаимоотношений внутриколлдежского образовательного пространства, направленную на развитие и саморазвитие личности учащихся путем вооружения их системой знаний о книге, информации и информационных ресурсах, формирования умений и навыков поиска, оценивания и использования информации для эффективной учебной деятельности, удовлетворения познавательных и эстетических потребностей и непрерывного совершенствования.

Ее содержание проявляется в практической деятельности по развитию навыков самообразования и самостоятельной работы учащихся с информацией; по содействию в формировании навыков чтения и навыков работы с текстом; по вооружению их знаниями о структуре и закономерностях организации информации в библиотечных и информационных учреждениях; по формированию специфических навыков информационно-поисковой деятельности и использования библиотечных фондов, инструментов.

Формами реализации образовательной функции являются подготовка наглядных и методических материалов для учащихся (как в традиционной, так и электронной форме), индивидуальная работа с учащимися, консультирование их, внеклассные мероприятия, факультативные занятия, кружки, уроки внеклассного чтения и библиотечные уроки.

Исторически главным направлением реализации образовательной функции библиотеки была работа с книгой, а ее основной целью - приобщение учащихся к чтению и обучение их пользованию библиотеками. Так, отмечая, что основные социальные функции библиотеки (воспитательная и образовательная) связаны с процессом чтения, специалисты в области библиотековедения определяли их содержание понятиями: воспитание культуры чтения, пропаганда библиотечно-библиографических знаний, библиотечно-библиографическая ориентация читателей.

Основными направлениями реализации образовательной функции становятся:

- формирование основ библиотечно-информационных знаний, привитие навыков и умений поиска информации;

- воспитание культуры и творческого чтения;

- поощрение свободного чтения учащихся.

Изменения в обществе, исследования в педагогике оказывают влияние на содержание образовательной функции библиотеки. Постепенно в лексикон библиотекарей, в нормативную базу, регламентирующую их деятельность, вводится понятие информационной культуры, которое вбирает в себя библиотечно-библиографическую грамотность как одну из составляющих. Некоторые библиотекари начинают создавать собственные образовательные программы, которые включают обучение работе с текстом и использованию новых информационных технологий в самостоятельной деятельности школьников. Однако в большинстве школ и колледжей образовательная функция реализуется по-прежнему в рамках уроков формирования библиотечно-библиографической грамотности, не включенных в расписание. Только в незначительной части регионов программы включаются в учебную сетку часов или проводятся на факультативной основе.

Объем и содержание образовательной функции библиотеки не статичны, они изменяются под воздействием социально-экономических преобразований в обществе, в системе образования и, соответственно, в конкретном учебном заведении.