54
Ампер күші – доға тәріздес магниттің ортасына өткізгіш сымды орналастырамыз.
Ампер күші магнитке қарсы бағытталады.
Ампер күшінің бағыты сол қол ережесі бойынша анықталады.
Тогы
бар өткiзгiшке магнит өрiсi тарапынан әсер ететiн күштi
Ампер
күшi деп атайды.
Ток элементiмен
α бұрышын құрайтын индукциясы болатын магнит
өрiсi тарапынан
I тогы бар өткiзгiштiң аз ғана кесiндiсiне әсер ететiн
мпер күшiнiң модулi F мына формула бойынша анықталады:
(1)
мпер күшiнiң бағыты сол қол ережесi бойынша анықталады
(1.сурет): егер сол қолды
магнит индукциясының векторы алақанға
кiретiндей етiп, ал төрт шығыңқы саусақ
ток бағытына
нұсқайтындай етiп орналастырса, онда 90
o
-қа иiлген үлкен саусақ
өткiзгiш кесiндiсiне әсер ететiн
күштiң бағытын көрсетедi.
Қозғалыстағы
зарядталған бөлшекке магнит ағыны тарапынан әсер
ететiн күштi Лоренц
күшi деп атайды. Магнит өрiсiнде қозғалатын
электрондардың бастапқы бағытынан ауытқуына әкелiп соғатын Лоренц күшi, табиғаттың көптеген
құбылыстарында кездеседi. Мысалы, «полярлық шұғыла» құбылысы (2,3 -
суреттер).
Лоренц күшiнiң модулi ұзындығы Δ
l
өткiзгiш
бөлiгiне әсер ететiн F
күшiнiң модулiнiң өткiзгiштiң осы
бөлiгiндегi қалыптасып қозғалатын
зарядталған бөлшектердiң
N санына
қатынасына тең:
(2)
мұндағы
q – бөлшек заряды,
ν –
олардың қалыптасқан қозғалысының жылдамдығы,
–
магнит
индукциясы векторының модулi,
α - жылдамдық
векторы мен магнит индукциясы векторының арасындағы
бұрыш.
Лоренц күшiнiң бағыты сол қол ережесi бойынша анықталады (1 - сурет): егер сол қолды
заряд жылдамдығына
перпендикуляр магнит индукциясының құраушысы алақанға кiретiндей етiп,
ал төрт шығыңқы саусақ
оң заряд қозғалысының бағытына нұсқайтындай етiп орналастырса, онда
90
o
-қа иiлген үлкен саусақ зарядқа әсер ететiн
F
Достарыңызбен бөлісу: 
