Мазмұны Кіріспе Шойын мен болат өндірісі туралы мәлімет Шойын өндірісі Шойын қорыту Домналық балқыту өнімдері Болат өндіру Мартен пештерінде болат өндіру Оттектік конвертерлерде болат өндіру Болатты тарата құю Кіріспе
жүктеу/скачать 79 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Арнайы қасиеттері бар шойындар
- Шойын өндірісі
| Соғылатын шойын – пластыналы шойынның белгілі атауы.Соғылатын шойынды ешкашан өңдемейді. Оны ақ шойнның қорытпасын күйдіру арқылы алады.
Соғылатын шойынды автамабильді, ауылшаруашылқ және тоқыма машинаналары құрлысында кең қолданады.Одан тозу жағдайында жұыс жасайтын және ауыспалы жүктемелерді қабылдауға қабілетті беріктігі жоғары бөлшектерді жасайды.Мысалы ; артқы копірдің картері, тежегіш колодкалар, алтылықтар және т.б. Соғылатын шойын жоғары антикоррозиялық қасиеттермен сипатталады және ылғалды ауа, газ жән су ортасында жұмысқа пайдалануға байім. Арнайы қасиеттері бар шойындар Мұндай шойындар машина жасау саласында қолданады Мысалы: Магнитті шойын электрлі машина рамаларының, щиттердің және т.б. корпусын жасау үшін қолданылады. Осы мақсат үшін шар тәрізді графиті бар ферритті шойын қолайлы болып табылады Магнитсіз шойын түрлі электрлі машина қабатын және бондажын жасау үшін қолданылады. Бұл үшін құрамында 7-10% марганец және 7-9% никель бар никельді-марганейті шойынды, сондай-ақ, құрамында 9,8% марганец және 1,2-2,0% мыс бар марганецті мысты шойынды пайдаланады. Аустенитті шойын – қышқылға төзімділігі бойынша, сілтіге төзімділігі бойынша және ыстыққа төзімділігі бойынша жоғары көрсеткіштері бар. Мысалы: 1.Низерит – құрамында 14% никель, 2% хром, 7% мыс бар. 2.Никросилал – құрамында 5% кремний, 18% никель, 2% хром бар. Ыстыққа төзімді шойын – құрамында 20-25% АЛЮМИНИЙІ БАР ШОЙЫН. Арнайы қасиеттері бар шойындарға ферроқорытпаларды – ферромарганецті, ферросилицийді және т.б. жатқызады. Шойын өндірісі Шойынды домна пештерінде балқыту үшін темір кендерін, отынды, флюстерді пайдаланады. Темір кендері әр түрлі қосылыстардағы оксидтер Fe3O4, Fe2O3, гидрооксидтер Fe2O3*H2O, карбонаттар FeCO3 түріндегі темірден, сондай-ақ негізінен SiO2, Al2O2, CaO, MgO және т.б. тұратын бос жыныстан тұрады. Темір кендеріне магнитті теміртас Fe3O4 ( 55-60% Fe), қызыл теміртас ( 55-60% Fe), құрамында темір оксидінің гидраттары бар қоңыр теміртас 2Fe2O3*2H2O және Fe2O3*H2O (37-55 % Fe); құрамында FeCO3 ( 30-40% Fe) бар шпатты теміртастар жатады. Марганец кендерін темір мен марганец – ферромарганец (10-82% Mn) қорытпаларын, сондай-ақ құрамында 1%-ға дейін Mn бар қолданбалы шойындарды балқыту үшін қолданады. Кендегі марганец MnO2, Mn2O3, Mn3O4, MnCO3 және т.б. оксидтер мен карбонаттар түрінде болады. Хромды кендерді феррохромдар мен металды хромдар және отқа төзімді материалдар – хромомагнезиттер өндіру үшін олданады. Хромды кендер (FeO*Cr2O3), (Mg, Fe)*Cr2O4 (40%-ға дейін Cr2O3) хромиттен тұрады. Кешенді кендерді табиғи қоспаланған шойындарды қорыту үшін қолданады. Бұл (Mn 20%ға дейінгі) темір марганец кендері, хром никель (37-55% Fe, 2%-ға дейін Cr, 1 %-ке дейін Ni) кендері, темір ванадий кендері (0,17-0,35% I) Коксты домналық балқыту үшін отын ретінде пайдаланады, ол кеннен алынған темірді қалпына келтруге және қажетті температураны алуға мүмкіндік береді; коксті үнемдеу мақсатныда оның бір бөлігін табиғи газбен, мазутпен, тозаң түріндегі отындармен алмастырады. Домна пештерінде шойын қорыту кезінде құрамында CaCO3 және MgCO3 бар әктас CaCO3 немесе доломиттенген әктас флюс болып табылады, себебі қожға негізгі оксидтердің CaO, MgO белгілі бір мөлшері кіруі керек. Бұл балқыту кезінде темір кені мен кокстен өтетін күкіртті металдан шығарып тастау үшін қажет. Қожда (CaO* MgO)(SiO2*Al2O3)~1 қатынасының сақталуы ұсынылады. Кендерді домналық балқытуға дайындау домналық пештің өнімділігн арттыру, кокстың шығынын азайту және шойынның сапасын жақсарту үшін жүзеге асырылады . Бұл дайындықтың мақсаты шикіқұрамдағы темірдің мөлшерін арттыруға және онда зиянды қоспаларды – күкірттің фосфорды азайтуға, кесектілігі мен химиялық құрамы бойынша біркелкілігін арттыруға бағытталған. Алынған кендерді дайындау әдісі сапасына байланысты болады. Кендерді ірілігіне қарай ұсақтау және сұрыптау өлшемдері балқытуға қолайлы кесектерді алуға септігін тигізеді. Кен кесектерін ұсатқыштарда және топтастырғыштарды ұсақтап сұрыптайды. Кендерді байыту оның құрамына кіретін минералдардың физикалық қасиеттерінің, магниттік құраушыларының тығыздығының, минералдардың физикалық-химиялық қасиеттерінің айырмашылығына негізделген. Кенді сумен жуу кеннің тығыз құраушыларын бос жыныстардан (құмнан, саздан) айырып алуға мүмкіндік береді. Бөлектеу – бұл кен салынған дірілді елеуіштің түбі арқылы су ағынын өтізу кезіндегі кеннің бос жыныстан бөлінуі. Бос жыныс жоғары қабатқа ысырылып шығарылады да сумен шайылып кетеді, ал кен минералдары түбіне шөгеді. Магниттік айыру құрамныда темір бар минералдар мен бос жыныстың бөлшектерінің магниттік қасиеттерінің айырмашылығына негізделген. Ұсақталған кенге, оларды бос жыныстан бөле отырып, құрамында темір бар минералдарды тартып алатын магнитті қолданады. Қажетті өлшемдегі кесек материалдарға байытудан кейін алынған концентраттарды қайа өңдеу үшін кесектендіру жүргізіледі. Кезектендірудің екі тәсілі қолданылады: агломерация және шекемтастау. Агломерация 40-50% темір кенінен, 15-20% әктастан, 20-30% қайтарылған майда агломераттан, 4-6% кокстің үгінділерінен, 6-9% ылғалдан тұратын шикіқұрам 1300-15000С температурада агломерациялық машинада жентектеп күдіріледі. Жентектеп күйдіру кезінде кендерден зиянды қоспалар (күкірт, күшән) шығарылады, карбонаттар ыдырайды және кесекті кеуек қождамаланған материал – агломерат алынады. Шекемтастау. Ұнтақталған концентраттан, қождамалардан, отындардан тұратын шикіқұрам дымқылданады және айналмалы барабандарда, тәрелкелі тостағандарда (түйіршіктегіштер) өңдеу кезінде диаметрі 30 мм-ге дейінгі дөңгелек шекемтастар қалпына келеді. Шекемтастар құрғатылады және күйдіргіш машиналарда 1200-13500С температурада күйдіріледі, осыдан кейін олар берік әрі кеуек болып шығады. Доман пешінде балқыту кезінде агломерат пен шекемтастарды пайдалану, қождама әктастардың жеке берілуін қажет етпейді, өйткені қождама оның құрамына жеткілікті мөлшерде кіреді. жүктеу/скачать 79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|