Фурма үстіндегі аймақ үрдістері

Көлденең жазықтықты фурмалы тері пештегі балқыма барбатталған фурма үстіндегі және тыныш фурма астындағы аймақтарға бекінеді. Балқымаға үрлеуді беру оның газбен қаныққан күйге әкеледі, онда шихтаның балқу мен тотығу үрдісі жүреді. Барбатталған фурма үстіндегі аймаққа түсе отырып, шихтаны қүрайтын жоғары күкірттер сульфидтер (1.2) мен(І.З) реакциялары бойынша диссоцияциялайды. Осыдан пайда болған бірнеше темір силикатты шлактар шлак көлемінде ериді.

Сонымен қатар пештен үздіксіз шығарылады. Фурма астындағы аймақта өтетін маңызды үрдіс болып табылады:
ЗҒе з О₄+ҒеS+5siО₂ = 5 (2ҒеОSіО₂)+SO₂ (1.6)
Шлактың жоғарғы температурасы мен үлкен көлемді бетті штейнмен үздіксіз жуып тазаруы осы реакцияның өтуіне қолайлы. Осыдан фурма астындағы аймақтың шлагы қышқылды үрлеумен контактқа түседі және жаңа магниттің пайда болуы болмайды. Магнетит құрамының төмендеуі шлактағы ертінді мыс құрамының азаюына әкеледі.
1.2.3.2. Технологиялық үрдісті ұйымдастыру

Құрамында мыс шоғырлары бар, флюстер және кері материалдар шихта даярлау цехы шихтовкаға түседі. Даярланған шихта, көмір, келинкер және айналымдар шихта, көмір, келинкер және айналымдар шихта даярлау цехынан конвейрлер жүйесі бойынша пештің шихталы бункерлеріне және содан кейін Ванюков пешінің жүктемелі тесіктеріне түседі. Қышқылды үрлеу балқымаға бүйірлі сумен суытқыш фурмалар арқылы беріледі. Қышқылды ауаны қоспа балқымаға беру жолдарының араласу түйінінде техникалық қышқыл мен ауадан дайындалады.

Айналма конвертерлі шлак пешке пештің штейнді сифондар торда орналасқан арнайы құма терезелер арқылы құйылады.

Ванюков пешінде балқыту нәтежиесінде штейн, шлак, газдармен әрі қарай өңдеуге берілетін шаң-тозаңдар пайда болады.

Штейн пештен штейнді сифон арқылы қыздырғыш науамен штейнді миксерге, ал содан кейін сиымдылығы 6 м³ шлактанған ковштарға беріледі. Мыс балқыту цехның басты аралығына түсетін штейнді көпірлі кран көмегімен конверттерге құяды. Шлак Ванюков пешінен қыздырғыш науа бойымен электомиксерге түседі, содан штейн тамшысының жиналуы мен тұтуынан кейін ол периодты түрде электромиксердің қарама-қарсы торындағы штейнді ковштарға түседі де, конверттерлеуге бағытталады.

Технологиялық газдар Ванюков пешінен аптейу арқылы РКЖ-25-40 котел-утилизаторға түседі, онда газдардың суытылуы мен дөрекі шаң-тозаңдардың тұтыну жүреді өңделген бу тұтынушыға кетеді. Газдар котел-тозаңдардың тұнуы жүреді өңделген бу тұтынушыға кетеді. Газдар котел-утилизатордан лас газдардың колекторы арқылы шаң-тозаңнан қосымша тазарту жүретін циклондарға түседі, содан кейін газөткізгішке беріледі. Буландырғыш суыту газөткізгішінен кейін газөткізгішке беріледі. Буландырғыш суыту газөткізгішінен кейін Ванюков пешінің газдары электрофильтрлерде жіңішке тазартудан өтеді және ары қарай түтін сорғыштармен күкіртқышқылды бөлімшенің жуып тазарту бөлімшесіне бағытталады. Котел-утилизатордың шаң-тозаңды камера, буландырып суыту газөткізгіштігінің, лас газдардың газөткізгіштігі мен циклондардың пайдаланған шаң-тозаңдарды айналмалы мыстан тұратын материалдар болып табылады және шихта даярлау цехына қайта оралады. Электрофильтрдің қорғасынмен байытылған жіңішке шаң-тозаңды тауарлы бұйым болып табылады. Ванюков үрдісінің негізгі талабы болып үрдістің үздіксіздігі болып табылады. Шихталы материалдар мен қышқылды үрлеу пешке үздіксіз түтуі тиіс және балқыма өнімдері де пештен үздіксіз шығуы қажет.

Шихтаны жүктеу бойынша балқытқыш шихтаның жүктегіш тесіктерінің тазалығынан үздіксіз берілуін әрдайым қадағалау керек. Шихталы бункерлердің толуы балқытқыш талабы бойынша олардың толығымен өңделуге дейін бір сағаттакн кем болмау керек. Балқытқыш-оператор шихтаны беру жолының жұмысын Ванюков пешінің пультіндегі бақылап-өлшегіш аспап бойынша бақылайды.

Шихтаны берудің тоқтату балқыма ваннасының асыра тотығуына, балқытылған мөлшердің пештен шығып кетуі мен көпіруіне әкеледі. Сондықтан жүктегіш жолды тоқтатқан жағдайда, лезде пеш тығынға қойылуы тиіс. Бір жүктегіш транспортерді тоқтатқан кезде осы транспортерден жүктеу ауданында жұмыс формулаларын жабу қажет.

Шлактың асыра тотығуының алғашқы белгісі кезінде көмірлі материал

мен шихтаның берілуін жоғалту жолымен пешті жұмыстың дұрыс

режиміне шығаруы керек.

1.2.3 Технологиялық үрдістің бейнеленуі

Мыс сульфидті шикізаты Ванюковтың сүйық ваннасында балқыту автогенді үрдіске жатады.

Мыс шикізатын балқыту үрдісі бірнеше кезеңдерден өтеді:

Шихтаны қыздыру мен жоғары күкіртті сульфидттерді диссоцияциялау, сульфидтерді тотықтыру, штейнді фазаның пайда болуын анықтайтын жеңіл балқымалы қүрамдарды балқыту, кремнезем мен басқа оксидтермен берілген шихталарды, баяу балқитын компоненттерді балқыту, балқыма — штейінді, шлак, газ өнімдерінің бөлінуі.

Пирометаллургиялық үрдістердегі нақты кезеңдер ең тиімді болғанда, үрдістің өту жылдамдығы тежеліп баяу өтеді.

Ванюков вваннасында балқыту үрдісі үрлеудің фурма балқымасында бүйірлеп жүктелгендер арқылы берілуі мен шихтаның қышқылдық үрлеумен барбатталынып балқыма ваннасына бірмезгілде жүктелуін қосады. Үрлеу конвертерлі ауа мен технологиялық қышқылды қоспа түрінде берілген. Сульфидтердің балқымада қышқылдармен тотығуы балқыма ваннасында және шихта балқымасында шлак пен штейн қүру үшін тотықтыру отынының бөлуіне әкеледі.

Балқыманың мәні келесідегідей. Құрамында 50 %-тен 95 %-ке дейінгі Қышқылы бар үрдеу балқыма ваннасына 0.5-0.9 м-ге тереңдетілген көлденең фурмалар арқылы беріледі. Үрдістер негізінен ваннаның Фурма үстіндегі аймағында өтеді тереңдігі 1.5-2 м фурма астындағы интенсивті араластыру мен жоғары жылу беру шарттарында, шихтаның флюсті құраушылары, жеке алғанда кремнезем, шлактың соңғы құрамын алумен интенсивті ериді. Шихтаның баяу балқитын құраушылардың еруіннің жоғары жылдамдығы Ванюков пешінде балқытудың ерекше артықшылығы болып табылады.

Балқыманың фурма үстіндегі аймағының биіктік өлшемдері 0.5 м-ден үлкен болған кезде қышқылдың балқыманы толық меңгеруі мен ваннаның газбен қаныққан фурма үстіндегі қабаты үрлеудің инетті газы секілді күкіртті газдан, көмірқышқыл газдан, бу, азоттан тұратын технологиялық газдардан шығарады. Фурма үстіндегі аймақтағы балқыма құрамы. Сульфидті шихта балқыма ваннасына жоғарыдан жүктеледі, пеш ұзындығы бойындағы екі-төрт тесіктер арқылы беріледі. Балқыманың фурма үстіндегі аймақтағы қышқылмен өзара әрекеттесу ваннаның барлық ұзындығы бойынша жүреді.

Бұл фурма арқылы алынған балқыма сынағының талдамасын бекітеді. Фурма үстіндегі аймақта ванна ұзындығы бойымен араласу жылдамдығы 3-4 м/мин құрайды.

Фурма аймақта балқытылған шлак фурма астындағы аймаққа түседі де, ваннаның төменгі бөлігіне шығады. Фурма астындағы аймақта өткен уақытында шлак фурма үстіндегі аймақтан түскен штейннің ірі тамшылармен үздіксіз жуылады. Балқыма өнімдері салыстырмалғл салмақтары бойынша таралады. Штейн берілген фазада жиналады.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында өндірісті автоматтандырудың ішінде металлургиялық үрдістерді автоматтандыру алдындағы орындардың бірін алады. Агрегаттардың үдайы көбеюі, түсті металлургияның технологиялық үрдісінің итенсификациясы, жүмыс өнімділігінің оперативті өсуінің қажеттілігі — осының барлығы өндірістік үрдістің басқару есептерін әртүрлі деңгейлерде күрделі түрге әкеліп соғады.

Проценттік түрғыдан қарасақ, басқарудың жетілмегендігінен пайда болған өндірістің аз шығындарының өзі өндірісті абсалюттік мәніне көптеген шығындарғы әкеледі. Басқару есептерін шешуге қажет ақпарат көлемінің соңғы уақытта соншалықты тез өсуіне байланысты, ақпараттыөз уақытында өңдеуге және талдауға мүмкіншілік бермейді.

Сондықтан, басқару есептері өндірісте автоматиканы және есептеу техникаларын кеңінен қолдану арқылы шешілуі мүмкін. Ол үшін автоматика және есептеу техникасының негізінде кәсіпорындарда және комбинаттарда ақпараттарды жинау, өңдеу және енгізу жүйелерімен қамтамасызданған технологиялық үрдістерді автоматтандырылған басқару жүйелерін қүру қажет. Балқаш тау-кен металлургия комбинатындағы Ванюков үрдісінің автоматты басқару жүйесі М6000 автоматты есептеу техникасы жүйесіне қосылғанг ТМ 301 телемеханика құрылғылары мен СОДИ - 4 бес кешенінен тұрады.

Құрамында 25 бақылау пункті бар телемеханикалық басқару жүйесінің пункті АСВТ М6000 УС2К адаптері арқылы., ал Электроника - 60 микро негізі басқару жүйесінің пунктіне қосылған.

Мыс зауытының бірнеше бөлімдерінде локалды басқару және реттеу жүйелері жұмыс істейді. Ванюков пеші жылу режимін бақылауүшін микропроцессор РС/Аdam негізінде құрылған программаның техникалық бақылау комплексті пайданылады.

2.2.1 Ванюков үрдісін басқару сапасына қойылатын талаптар Бірқатар типті үрдістерден тұратын Ванюков балқымасының технологиялық үрдісін құрылымының ерекшеліктері айнымалы технологиялық байланыстармен (конвертірлі шлакты, айналымды, дөректі шаң-тозаң мен қалдықтарды қайта өңдеуге енетін кремнийден тұратын материалдардың балқыма заттар құрамына әкеледі. Осының бәрінен, балқыту және конвертерлеу үрдісінің негізгі компоненттері бойынша материалдық баланс есебінде ескере отырып толығымен математикалық моделі құрылуы тиіс екендігі шығады. Негізгі үрдітің өтуі анықтайтын қарастырылған факторларды ескере отырып, Ванюков үрдісінің математикалық моделі қайта өңделетін және заттардың мөлшері және ондағы бақыланатын компоненттердің Құрамы бойынша бейнеленуі мүмкін және де үрдістің материалдық балансын есептеу блогымен көрсетіледі.

Ванюков үрдісі басқару объектісі ретінде технологиялық құрылымы бойынша, жеке бөліктерден түратын өзара тығыз байланысқан күрделі технологиялық комплекс. Басты ерекшеліктері:

- Объектінің инеттілігі едәуір уақыттың ұзақтылығы мен Ванюков пешінің салыстырмалы үлкен көлемі мен салдарынан;

- Объектінің үздіксіз үрдістер тобына жататындығы (шихтаның пешке үздіксіз берілуі мен жүктелуі, негізгі технологиялық операциялардың, шихтаның балқытылуы, штейн мен шлакты алудың үздіксңздігі);

- Технологиялық үрдістердің кқн өлшемділігі, кіріс пен шығыс айнымалыларының көптігі;

- Ақпараттың толықсыздығы (бақыланбайтын және периодты түрде бақыланатын параметрлердің бар болуы).

Қазіргі уақытта пираметаллургия процесстерін басқару визуалды қадағалау мәліметтеріне, бақылау-өлшеу аспаптарының

көрсеткіштерін талдау, процесс өнімдерінің химиялық анализ нәтижиелеріне және кезекші мастер мен оператордың тәжірбиесіне сүйеніп іске асырады. Процесстің күйіне байланысты оператор қажетті шешім қабылдайды. Оператордың қабылдаған шешімдерінің орындалуы ауаны, шихтаны, флюстер мен т.с.с. реттеудің лолкалды жүйе көмегімен тұрақтандыруға әкеледі. Бірақ кіріс пен шығыс айнымалыларының көптілігі, олардың сызықты емес өзара байланыстығы, объектінің параметрлерінің тұрақсыздығының

нәтижесінде оператордың барлық факторларын ескеруге, күрделі мушелерде талдама жасауға эжәне үрдісті басқару бойынша оптималды шешім қабылдауға жағдайы болмайды. Бұл балқыма температурасынның, шлак пен штейннің химиялық құрамының едәуір турде тербелуі мен жеткілікті шектен шығуына және осының салдарынан урдістің технологиялық көрсеткіштерінің төмендеуіне әкеледі. Әдетте өндіріс шарттарында, тіпті жобалаған оптималды үрдіс, барлық үрдістердің өте тығыз өзара байланысы мен өзара келісім салдарынан, ешқашанда тұрақты өтпейді. Бүл жағдайларда технологиялық үрдісті басқарудың ең жақсы шешімі болып, жеке технологиялық үрдістер мен комплекстердің режимдерін объективті ақпараттар негізінде толығымен тұрақтануын қамтамасыз ететін автоматтандыру жүйесін қүру болып табылады.
2.2.3.Ванюковтың балқыту үрдісін оптим алды басқару алгоритімнің блок-схемасы

Ванюков балқыту урдісін басқару есебін шешуге келтірілген тәсілді ескерумен блок-схемасы суретте келтірілген алгоритм өңделген. Алгортимді блок-схемасы сәйкес бейнелеуін келтіреміз.

Блок 1. Математикалық модель коэффиценттері енгізіледі: қайта балқыту шихтасының мөлшеріне есеспті, шихта шығынының жіберілген мәні, штейнді және шлакты ванна деңгейлері, шихтаның, штейн және шлактың химиялық құрамы, шығарылатын штейн мен шлакқа есеп, пештің температурасы, технологиялық айнымалыларға шектеулер.

Блок 2. Шығарылатын штейннің қурамы мен мөлшеріне есеп таңдап алынады.

Блок 3. Алынған Q^шт [n] мәнінің көмегімен J[n] баламасы құрастырылады. J[n-1] баламасының алдыңғы құрылуы кезінде басқарудың алдыңғы деңгейінде есептелген Сj[n ], Qj[n -1] мәндері қолданылады.

Блок 4. Алдыңғы ][n] баламасының алдыңғы ][n-1] мәндерімен салыстырылады. Егер ][n] алдыңғы J n-1]-ден кіші болса, онда 5 блок орындалады, кері жағдайда 2 блок.

Блок 5. G^шт[n] Q^д [n] оптималды мәндерін іздеудің аяқталу шарттары тексеріледі. Егер J[n] - J[n-1]= Л} болса, онда алынған нәтижелер баспаға шығарылады, кері жағдайда 6 блок орындалады.

Блок 6. Q [n] мәні таңдап алынады. Объектіге қойылатын технологиялық талаптардан шыққан бірінші итерация кезінде

ұсынылған шихтаның орташа мәнін таңдап алады. Q ₀₂[n] шамасы келесі түрде есептелінеді:

Q ₀₂[n] = Q ₀₂^э[n]* ρ ₀₂

Блок 7. Таңдап алынған G ^шт [n], Q ^д [n] мәндері үшін математикалық модель көмегімен есептеленеді: штейн құрамы, штейннің мөлшері, пештің жылу режимі.

Блок 8.Ванюков балқымасының математикалық моделіарқылы есептелген айнымалылар мәні J[n] баламасымен түрленеді.

Блок 9. J[n] баламасыны алынған мәні алдыңғы J[n-1]мәнімен салыстырады,ЕгерJ[n]

Блок10.Ізденістің аяқталу шарты тексеріледі.Егер J[n]-J[n-1]< Δ J болса, онда мәңгі есептеу блок 2 түседі, кері жағдайда блок 11 орындалады.

Блок 11. J[n], баламысының мәніне J[n - 1] қосылып, одан кейін блок

6 –ға түседі.

Блок 12. Реттегіш орындаға ақпараттарда негізі ұйымдастырылады: G ^шт [n], Q^д [n].
2.2.3.1. Ақпараттық қамтамасыздандыру

Ақпаратты жүйе технологиялық үрдсіінің өту туралы ақпараттың жиналу мен алғашқы өнделуін, басқа ішкі жүйелерімен қолдану үшін олардың дайын түрде берілу мен жабдықтар күйін қамтамасыз етеді.

Ақпаратты ішкі жүйенің тиімділігі ақпаратты енгізу мен түрлендіруін ұйымдастыру, оларды басқа ішкі жүйелерімен беру тәсілінен елеулі турде тәуелді. Ішкі жүйелермен шешілетін есептердің функционалдық қойылымы бойынша келесі топтарға бөлуге болады: ақпараттарды аналогты және позициялы датчиктерден алу мен жинақталуын тарататын жинау мен алу есептері; оператор бұйрығын қабылдау мен үрдіс ақпараттың қортындысын қамтамасыз ететін күй туралы индикация мен регистрация есептері; аналогты және позициялы датчиктердің өңделуін, орындайтын берілгендер массивін өңдеу мен құрастыру, ақпаратты массивтерді құрастыру есептері.

Ақпаратты қамтамасыз ету сол кездегі берілгендер массивтерінің жинақталуынан, алғашқы өңделуімен қалыптасуынан тұратын ақпаратты-қамтамасыздандыру ішкі жүйе алгоритмдер көмегімен таралады. Басқару есептерін шешу үшін қажет аналогты және позициялы ақпараттардың тізімі мен сипаттамасы.

Автоматтандырудың кез-келген объектісін басқару жүйесінің

техникалық құралдарын таңдау мына талаптар қатарында бейнеледі:

техникалық, экономикалық, математикалық.

Бұл талаптар автоматтандыу объектісі , техника құралдары мен

қызмет етуші адамдарды біріктіру үшін қажет.

Техникалық қамтамасыздандыруға келесі талаптар қойылады:

— Басқару жүйесінің негізгі есептерін жеткілікті жылдам шығару;

— Оператор мен қызмет етушінің техникалық құралдар комплексімен (ТҚК) қатынасын жеңілдету, әртүрлі техникалық құралдар арасындағы ақпаратты түйісу мүмкіншілігі.

Негізгі техникалық талаптарға: басқарудың барлық есептерін өз уақытында шешу қажет; өнімділік, бірыңғай блоктарды, құрылғыларды үлкен мөлшері кіреді.

Бірінші топқа бақылау ақпаратты алу қүралдары мен қолданылатын энергияның бір түрін басқа түрге түрлендіргіштер кіреді. Осы топқа сонымен қатар объектімен байланысу қүрылғысы кіреді.

Техникалық құралдардың екінші тобын бақылау мен басқару ақпараттарды беру қүрылғысы құралды (бақылау кабельдері мен пневмосызықтар).

Техникалық қамтамасызданудың орталык, орнын ақпараттарды қайта өңдеу мен сақтау құралдарын алады. Оған мыналар жатады: программалы микроконтроллер, автоматты реттегіштер.

Ақпараттарды бейнелеу құрылғылардың тобына көрсеткіш мен тіркегіш аспаптар, табло, дисплейлер кіреді. Бұл аспаптар мен қүрылғылар аналогты және сандық сигналдарды операторлар қабылдауы мен сақтау үшін қолайлы түрге түрлендіру үшін арналған.

Жеке топты басқарудың автоматтандыру жүйесіне тарату құралдары құрайды.

Көбінесе пневматикалы және электрлі жұмыс агентін орындау механизмдері пайдалынады. Бұл топқа сонымен қатар реттеуіштердің тапсырушылары жатады.

Басқару жүйесінде қолдану үшін кез-келген техникалық құралдарды таңдаудың ең жалпы баламасы болып табылады; олар:техникалық құралдар кешенін құруға минималды капиталды қаражат, минималды эксплуатациялық шығындар, пайдалану қарапайымдылығы.

Ванюков үрдісіне автоматтандыру жүйесін өңдеу кезінде 32 аналогты кіріс сигналдар, 24 дискретті кіріс сигналдар және 8 дискретті басқару сигаалдары алынған.

Техникалық құралдар кешеніне қойылатын талаптардан, үрдістің экономикалық талаптары мен сипаттамаларынан шыға отырып, автоматтандыру жүйесін металлургияда, химияда, энергетика мен басқа салаларда қүру үшін арналған батыс германиялық фирма SІЕМЕN- ТІҢ техникалық және программалы SІМАТІС құралдарын мақсатқа сәйкес таңдау өте жөн болып көрінеді.

Икемді бағдарланған SІМАТІС 57 топты басқару жуйесі бір-бірімен біріккен көптеген компоненттерден түрады. Оған контролерлер, интеллекті перифериялы модульдер кіреді. Осы топтардың әрқайсысы өзіне бүтіндегі жеке компоненттер қатарын қосады. Осы тәрізді болу SІМАТІС 57 тобының күшті жағы болып саналады.

СРІІ 412-11 орталық процессорлы 57-400 бағдарлау контроллері төмендегідей эксплуатациялық сипаттамаларға ие:

— Құрылған жұмыс жадысы: 48 кбайт;

— Құрылған жүктеме жадысы: 8 кбайт;

— Жүктеме жадысының жады платасы көмегімен кеңейтілуі: 15 мбайт-қа дейін;

— Үрдістің бейнелену өлшеуші, кіріс пеншығыс үшін жеке-жеке: 128 байт;

— Сандық кіріс-шығыстың максималды саны: 1024;

— Кіріс-шығыстың адрес ауданы: 2 кбайт.

Автоматтандыру есебінің тәуелді бағдарлау контроллеріне әртүрлі перефериялық модульдер құрастырылады:

— Санды кіріс пен шығыс модульдер;

— Коммуникациялық процессорлар (адаптациялы капсулада);

— Сигналдарды алдын-ала өңдеу модульдері (адаптациялы капсулада);

Аналогты сигналдарды енгізу үшін 4 даналы мөлшерде енгізу модульдері алынған: SМ331, GЕS7331-7КҒ01-ОАВО; олар 8 каналды. Дискретті каналдарды енгізу үшін 16 каналды 2 дана мөлшердегі енгізу модулін қолданамыз; SМ314, GЕS7314-5АЕ03-ОАВО. Басқару сигналдарын енгізу үшін 8 кналды модуоль таңдап алынған: SМ322, GЕS7322-1ҒҒ01-ОААО.

Барлық автоматтандыру жүйесінде бағдарламалар басқаруды ұйымдастыратын, объекті күшінің диагностикасын жүзеге асыратын, ақпаратты өңдеудің қажетті тізбегін қамтамасыз ететін, басқарылатын объектіні пайдалану кезіндегі жағдайдың өзгерісіне немесе оператор-технологтың нұсқамаларына әсер тигізетін қандай да бір ядро тудырады.

Бағдарламалардың мұндай жүйесі автоматтандыру жүйесін бағдарламалы қамтамасыздану деп аталады.

Жалпы және арнайы бағдарламалы қамтамасыздану деп ажыр аталады. Бағдарламалар реті бағдарламаның жақсы жұмыс істеуі мен кідіруін қамтамасыз етеді. Бағдарламалы қамтамасызданудың бұл бөлігі аз дәрежеде нақты автоматтандыру жүйесінің ерекшелігіне тәуелді, осыған байлаысты жалпы бағдарламалы қамтамасыздану деп аталады.

Автоматтандыру жүйесін өңдеу үрдісінде жалпы бағдарламалы қамтамасыздану арнайы немесе сыртқы бағдарламалы

қамтамасыздану деп аталатын бағдарламалар комплексін құру мен жұмыс істеу үшін негізгі болып табылады.

Бұл бағдарламаның автоматтандыру жүйені жобалау кезінде арнайы өңделуін талап ететін сол бөлігі болып табылады, немесе олардың басқару жүйесінің типтік функцияларын орындайтын сол элементтерінің қайта құруы (адаптация).

Бағдарламалы комплекспен таралатын функцияның көзқарасымен, оны төрт негізгі элементтер түріне беруге болады;

— Операциялық жүйе;

— Автоматтандыру жүйесін қамтамасыздану мен басқару жүйесі;

— Басқарушы өзара әрекетті өңдеу үшін қолданбалы бағдарламалар.

Батыс германдық SIEMENS фирмасымен дербес компьютер үшін S7-DОS операциялы жүйені пайдалануға ұсынылады.

SТЕР 57 бағдарламасының (қосымша) базалы пакеті бағдарламаларды бағдарламалау, сынау және кідірту үшін қойылады. SТЕР S7 бағдарламасын келесі түрдегі көріністе жазуға мүмкіндік береді: контактылы жоспар, функционалды жоспар және бұйрықтар тізімі (КОРIFUPIAWL) GRАРН 7 бағдарламалы пакеті пакеттің (КОРIFUPIAWL) функцияларын теруді құрайды және одан бөлек, жүйелерді көріністің стандартталған түрдегі қадамды үрдістермен жобалауға, бағдарламалау мен құжаттандыруға мүмкіндік береді.

Автоматтандыру жүйесін техникалық құралдармен қамтамасыз ететін WINCC бағдарламасының қолданбалы пакетін пайдалану арқылы жұмыс станциясының маниторында оперативті қызметкерлерге ақпарат береді. Алгоритмді пайдалану қажет емес.

Басқару жүйесіне үрлеуді, шихтаны, отында, суды беруді реттеу жүйесі мен сондай-ақ үрдістің технологиялық айнымалыларын бақылау жүйесі кіреді.

— Үрлеудің Ванюков пешіне берілуін реттеу келесі түрде жүзеге асады: қысым құрамасы диафрагмамен бірге МИДА-02П қысымның өлшеу түрлендіргішіне түседі, оның шығыс сигналы АЕ SІМАТІС S7 аналогты сигналды енгізу модуліне түседі. Басқару әсері, келтірілген есептеулер нәтижесінде, дискретті сигналдарды шығару модулі арқылы МЭО-630/10 орындау механизмінің ПБР-2М реверсивті көрсеткішіне түседі.

— Отын мен суды Ванюков пешіне берілуін реттеу ұқсас түрде жүзеге асады;

— Шихтаның жүктелуін реттеу келесі түрде жүзеге асады: шихта деңгейінің өзгерісі деңгейінің ультрадыбысты көрсеткіштермен белгіленеді, содан кейін бірыңғай токты сигнал АЕ SІМАТІС S7 аналогы сигналдарды енгізу модуліне түседі. Басқару әсері ди скретті DА SІМАТІС 57 сигналдарын шығару модулінен МЭО-630/10 орындау механизмінің ПБР-2М контактысыз реверсивті жібергішке түседі;

Барбатталған аймақтағы температураны бақылау ТПР-0392 типті алғашқы түрлендіргіштер көмегімен жүзеге асырылады, содан кейін сигналдар АЕ SІМАТІС 57 аналогты сигналдарды енгізу модуліне түседі;

— Бөлінетін газдардың, шлактың тұндырғышының және штейнді жинаушысының температураларын бақылау ұқсас түрде жүзеге асады;

— Кессондар мен берілетін су температураларын бақылау ұқсас болады, оның айырмашылығы түрлендіргіш ретінде ТСП-0196 кедергі термометрі қолданылады, Ванюков балқымасына берілетін мазут мөлшерін бақылау мазут шығынының КRONE UFS 500 өлшеу түрлендігіші мен жүзеге асады, одан кейін бірыңғай сигналдар АЕ SІМАТІС S7 аналогты сигналдарды енгізу модуліне түседі;

— Үрлеу, су мөлшерін бақылау ұқсас түрде болады, айырмашылықтары, өлшеу түрлендіргіш ретінде батырма құйынды шығын өлшегіш қолданылады;

— Үрлеуді О 2 -нің құрамын термомагниттің оттегіге газды талдау көмегімен жүзеге асады;

— SО 2-нің бөлінетін газдардағы құрамын бақылау акустикалық газды талдағыш көмегімен жүзеге сады, одан кейін бірыңғай сигнал аналогты сигналдарды енгізу модуліне түседі;

• 
  Жапқыш дроссельдерінің күйін бақылау АЕ SІМАТІС S7 аналогты сигналдарды енгізу модуліне түсетін МЭО-630/10 орындау механизмінің соңғы өшіргіштер сигналы бойынша жүзеге асады.
  

Кесте 1.2 Ванюков пешіндегі тізім параметрлері