«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 340. «Таң бұлбұлы»
| 339. «Желмаяның желісі»
Ерте заманда бір батыр болыпты, ол елі десе жанын үзеді екен. Бір күні елін ұры шауып кетіпті. ол қасына қалың қол ертіп жауын қуалап, шауып кеткен малын қайтарып әке лу- ге жол тартыпты. Батыр желмаяны баптап мінеді екен. Жау ұзап кеткендіктен тізгін үшімен жүруге тура келіпті. осы кезде қасындағылар желмаяның желісіне жете алмай кейіндеп қала беріпті. оларға қарайын десе, жау ұзап кететін болыпты. Сонымен батыр жалғыз өзі желмаяның бар желісімен ағы- тылып келе жатса, Іле өзені сияқты өзеннің Жаманты сияқ ты бір білек жеріне кез болыпты. Батыр желмаяның ек пі німен келіп іркілмей өзеннен аттағанда, желмаяның артқы аяғының өкшесі суды шалып еткізіп қалыпты. Сонда әлгі батыр «бізден кейінгі балалар ойлай-ойлай өтетін бұлақ екен»,—деп артына бұрылып бір қарап қойып, желмаяға қамшы басып жүріп кет- кен екен. Ертеден қалған осы әңгімеде жүйрікті таңғаларлық етіп суреттеумен бірге, үлкен өзеннен өткеннен кейінгі батырдың сөзі, кейінгілер үшін бірер іске кезіккенде алдымен ойлану жөн екенін ескертеді. Желмая сияқты жүйріктің желісінен шабыт ала отырып, Әшім «Желмаяның желісі», «Сұр толғау», «өрелі шабдар» т.б. күйлерді шерткен екен. 21-136 322 күй аңыздар 340. «Таң бұлбұлы» Күй қуалап, ізденіп жүрген жас Әшім, бір жылы Көкқамыр баурайын аралай келіп Қайшы, Шірке жайлауында болады. Барған жегжатының Әшіммен шамалас бір ұлы бар екен. Екеуі кешқұрым сауындағы биені өрістетіп жіберіп, кешкі айтыс өлеңге барып, таңға жақын қайтады да, өрістегі жылқының маңына, бұлақ бойындағы бітік бозтал арасына келіп көз шы- рымын алады. Таң рауандап келе жатқанда Әшім ояна кетеді. Тал арасынан бір бұлбұлдың сайрап тұрған үні құлағына шалы- нады. Әшім сан әуенді бұлбұл үніне қатты қызығып ұйып тың- дай ды. Бұлбұл үні тоқтаған кезде Әшім домбырасын қолына ала салып, әсем саз шығарып, бұлбұлға дыбыс береді де, қайтадан тоқтата қояды. Бұлбұл қайта сайрай жөнеледі. Бұл тұста Әшім домбыра үнін көтеріп әсем күйге басады. Мұны естіген бұлбұл сайрауын тоқтата қояды. Жайлаудың жайлы таңы, табиғат тың ерке, шешен құсы мен өнер қуған жас домбырашы Әшім әрі өнер жарысында отырғандай әрі тәтті әуенмен сырлас қан дай болады. —Мен бұл іске қатты таңырқадым,—деуші еді Әшім, осы жай лы сөйлегенде,—бұлбұлдың сайрағанына назар аударға- ным да сол екен. Бұлбұл ұшып жақындап келеді де, тағы сай- райды. Бұлбұлдың әсем әніне берілгендігімнен қасымдағы жігітті де оятпаппын, күн қыза келе бұлбұл ғайып болды, қалың бозтал ішінен оның бойын да көре алмадым. Табиғаттың осы бір еркесімен «сырласып» отырып, биені де кеш жиып қайттық. Адам сезіміне осындай ерекше ықпал жасалмаса, шабыт қайдан келсін! Мен «Таң бұлбұлы» деген күйді осылай шығардым. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|