13. Ауыл тұрғындарына медициналық көмекті ұйымдастырудың жалпы сипаттамасы Ауыл тұрғындарының денсаулығын сақтау – бүкіл денсаулық сақтау жүйесінің бір бөлігі. Ауыл тұрғындарына медициналық көмек көрсетуді ұйымдастырудағы қалыптасқан айырмашылықтар мыналарға байланысты: • халықты қоныстандырудың ерекше жүйесі • халықтың төмен тығыздығы; • ауыл шаруашылығы еңбегінің маусымдылығы; • елді мекендердің бір-бірінен айтарлықтай алыстығы; • еңбекке қабілетті жастағы адамдар үлесінің төмендеуі; • Ауылдық жерлерде қарттар мен қарттардың үлес салмағының артуы; • көліктік байланыстардың жеткіліксіз дамуы.
Ауыл тұрғындарына медициналық көмек көрсету деңгейі мен сапасына мыналар да әсер етеді: • ауылдық денсаулық сақтаудың материалдық-техникалық базасының тозуы; • медициналық кадрлардың жоғары айналымы; • ауылдық денсаулық сақтау ұйымдарын заманауи медициналық жабдықтармен қамтамасыз етудің төмен деңгейі; • денсаулық сақтау ұйымдарының көпшілігінің санитарлық-техникалық нормаларға сәйкес келмеуі; • медицина қызметкерлерінің әлеуметтік қорғалуын қысқарту.
Ауыл тұрғындарына медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру алдыңғы кезеңмен салыстырғанда келесі кезеңде мамандандырылған көмектің жоғары деңгейін қамтамасыз ететін үш сатылы жүйе бойынша жүзеге асырылады. • Ауылдық елді мекендер, ауылдар деңгейінде I кезең. • Аудандық медициналық ұйымдар деңгейінде II кезең. • Облыстық медициналық ұйымдар деңгейінде III кезең.
Ауыл тұрғындары үшін БҰДСЖ енгізілуімен республикалық деңгейдегі медициналық ұйымдардың қолжетімділігі айтарлықтай кеңейгенін айта кеткен жөн. Денсаулық сақтау ұйымдарының желісінің жаңа мемлекеттік стандартына сәйкес, аудан деңгейінде халықтың тығыздығы мен елді мекендердің шалғай орналасуына қарай: • халық саны 50-ден 800 адамға дейінгі әрбір елді мекенде (селолық округте) медициналық пункт құрылады; • 800-ден 2000-ға дейін тұрғыны бар әрбір елді мекенде (селолық округте) фельдшерлік-акушерлік пункт құрылады, жеке құрам болса, азырақ адаммен рұқсат етіледі; • 2000 және одан көп тұрғыны бар елді мекенде (селолық округ) дәрігерлік амбулатория (отбасылық денсаулық орталығы) құрылады; • 10 000 және одан да көп тұрғыны бар ықшам елді мекендерде тиісті медициналық персонал мен үй-жайлары бар ауылдық емхана құрылады; • аудан орталығындағы аудандық емхана; • облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығы.
Ауылдағы медициналық ұйымдардың көпшілігін дәрігерлік амбулаториялар мен фельдшерлік-акушерлік пункттер (1-кезең) көрсетеді, олардың жұмысы аудандық принцип бойынша жүргізіледі.