Международный научный журнал № 7(100), часть 2
«Научный Фокус» ноября, 2023
272
(sirtqi,kechki,kunduzgi) qatorida masofadan o’qitishning
joriy etilishi ham, chet
davlatlar texnologiyasining ta’lim tizimiga kirib kelishi ham shular jumlasidan.
Masofaviy ta’lim Yevropa davlatlarida juda keng rivojlangan.Bu tizimning
O’zbekistonga ham kirib kelishi quvonchli hol.
U.Mahkamova o’z maqolalarida aytganidek, “Masofaviy ta’lim texnologiyalari
asosida o’qitish ko’pincha o’qituvchi va talaba o’rtasida to’g’ridan-to’g’ri (real)
aloqalarsiz ta’lim jarayonini tashkil etadigan, zamonaviy axborot texnologiyalaridan
foydalanadigan ta’lim tizimidir”.
Masofaviy ta’lim uslubi o’qitishning yangicha, zamonaviy shakli bo’lib, u
tinglovchi (o’quvchi)ning mustaqil fikrlash,holatni baholash, xulosa qilish
qobiliyatlarini rivojlantiradi.
Mustaqil bilim olishga, izlanishga,fikrlashga o’rgatadi.
Masofaviy ta’limning afzalliklari ko’p..Har kim o’ziga qulay vaqtda, qulay joyda,
qulay muhitda bilim olishi mumkin..Aynan shu tufayli bu tizim dunyoga keng
ommalashmoqda.
Masofaviy ta’lim – o’quv jarayoninini maqsadi,mazmuni,uslublari, o’qitish
vositalari va internet texnologiyalari yordamida tinglovchi va o’qituvchilarning
masofadan turib, interfaol muloqot jarayoni hisoblanadi.
Bundan ko’rinib turibdiki, ta’limnng bu ko’rinishi o’qituvchi va talabalarga bir
qator afzalliklar beradi. Quyida shulardan bir qanchasini ko’rib chiqamiz.
Bir vaqtning o’zida ham o’qishingiz, ham ishlashingiz mumkin.Aslida, masofaviy
ta’lim shaklini tanlagan insonlarning ko’pchiligi o’z ishidan voz kecha olmaydigan lekin
bilim olishni xohlaydiganlarni tashkil qiladi.Qo’shimcha shug’ullanmoqchi bo’lgan
abituriyentlar uchun ham bu tizim g’oyat foydali.
Kunduzi maktab ta’limini olib, o’ziga qulay vaqtda,
misol uchun kechqurun,
onlayn darsni tashkil etishi mumkin.
Vaqt jihatidan ham samara beradi.Masofaviy ta’limning eng afzal tomoni uning
vaqtini o’zingizning xohishingizga ko’ra rejalashtirish mumkin. Unda ma’lum bir
erkinliklar ham mavjud. Ya’ni darsga istagan kiyimingizni kiygan holda qatnashish
mumkin.Universitet,maktab va boshqa o’quv dargohlari kabi qat’iy forma
belgilanmaydi. Manzil masalasida ham erkinlik mavjud. O’zingizga qulay bo’lgan,
internet aloqasi yaxshi ishlaydigan istalgan joydan turib darsni kuzatish mumkin.
Iqtisodiy jihatdan maqbul variant izlayotgan talabalar uchun masofaviy ta’lim
ancha qo’l keladi. Ta’limning bu shakli odatdagi kurslardan birmuncha arzon.
Shunday o’quvchilar borki,o’zini intiluvchan hisoblaydi, darslarni mustaqil
o’zlashtira oladi. Bunday insonlar uchun onlayn o’qish ayni muddao. An’anaviy
kurslarda guruh bo’lib o’tilgan mavzuni hamma ham birdek o’zlashtirolmaydi. Bu
jarayonni sekinlashtirishi mumkin. Individual ta’limda esa o’z imkoniyatlaridan kelib
chiqib kursni tezroq tugatish imkoni mavjud.
Tanganing ikki tarafi bo’lganidek, masofadan o’qitishning
ham kamchiliklari
mavjud.
Международный научный журнал № 7(100), часть 2
«Научный Фокус» ноября, 2023
273
Yurtimizda tarbiya ta’limdan ajratilmagan holda o’qitiladi. Onlayn o’qiganda esa
o’qituvchi bilan to’g’ridan-to’g’ri real muloqot yo’qligi sababli ba’zi tarbiyaviy
kamchiliklar yuzaga kelishi mumkin.
Chalg’ish ehtimoli yuqoriligini hisobga olgan holda, har bir topshiriqni muddati
ichida ko’rish, o’rganish va bajarishga diqqatli bo’lish lozim.
Tarmoq bilan muammolar. Bu onlayn o’qitishning eng og’riqli tomoni. Chunki
internet provayderlar hamma joyda ham birdek yaxshi ishlamaydi.Buning oqibatida
topshiriq vaqtida ko’rinmasligi, muddati o’’tib ketishi,yoki vaqtida joylanmasligi kabi
tarmoq muammolariga duch kelish mumkin. O’quvchi bir marta shunday muammoga
uchrasa, bajargan ishi baholanmay qolsa bu uning intilishi, ishtiyoqiga ta’sir ko’rsatadi,
o’zlashtirishi qiyinlashadi.
O’quvchi qay yo’sin ta’lim olmasin, sirtqi, masofadan, kunduzgi yo kechkimi, har
qanday shaklda ham ilmga g’ayratli bo’lsa, berilgan topshiriqqa befarq qaramasa,
shijoat, ishtiyoq bilan bilim olishga kirishsa yaxshi natija oladi va yetuk kadr bo’lib
yetishadi.
Достарыңызбен бөлісу: