Международный научный журнал №7(100), часть «Научный Фокус» ноября, 2023 Международный современный научно-практический журнал Научный Фокус
GLOBALLASHUV DAVRIDA YOSHLARDA AXBOROT MADANIYATINI
жүктеу/скачать 4.01 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Kalit soʻzlar
| GLOBALLASHUV DAVRIDA YOSHLARDA AXBOROT MADANIYATINI
SHAKLLANTIRISH Shokirboyeva Sarvinoz Farg’ona davlat universiteti filologiya fakulteti o’zbek tili yo’nalishi 1-kurs talabasi Ilhomjon Aldashev Farg’ona davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi o’qituvchisi Annotatsiya: Mazkur maqolada yoshlar o‘rtasida axborotlardan foydalanishda mavjud muammolar va axborot madaniyatini shakllantirishning o’ziga xos uslublari, uning yoshlar kamolotidagi tutgan o`rni haqida qarashlar bayon etilgan Kalit soʻzlar: yoshlar, axborot, axborot madaniyati, internet, ta‘lim. Yigirma birinchi asrda taraqqiyotni axborot texnologiyalari va jahon axborot tarmogʼi-internetsiz tasavvur qilish mushkul. Internet - axborot va hujjatlarning oʼzaro almashinishini taʼminlaydigan kompyuter tarmoqlarini birlashtirgan xalqaro tizimdir. Bu oʼrinda internetning keng imkoniyatlari va ijobiy jihatlari, ijtimoiy tarmoqlar yoki messenjerlarning qulayligini sanab oʼtishga hojat yoʼq. Har narsaning yaxshi va yomon tarafi boʼlganidek, soʼnggi yillarda internetning ham jiddiy xatarlari yuzaga chiqmoqda. Eng achinarlisi, buzgʼunchi, yot oqimlar ijtimoiy tarmoqlardan oʼzlarining gʼarazli maqsadlari yoʼlida foydalanmoqdalar. Bu esa yoshlarni oʼz domiga tortayotgani, ayrim saytlarda behayolik, axloqsizlik kabi ayanchli illatlar targʼib etilayotgani, shuningdek, turli fitnalar, jamiyatni beqarorlashtiruvchi yolgʼon maʼlumotlar berilayotgani afsuslanarlidir… Yoshlarga bugungi kun rivojlangan texnologiyalar asri va axborot makoni juda keng imkoniyatlar yaratib berishi bilan birgalikda zararli axborot shaklidagi katta xavfni shakllantirmoqda. Bunday yoshlar kelajagiga o’zining salbiy ta’sirirni o`tkazuvchi omillardan ularni asrab-avaylash uchun yoshlar o’rtasida axborot madaniyatini rivojlantirish zarur bolib, o’z navbatida bu jamiyat siyosiy savodxonligi darajasiga ham yuqori darajada o’zining ijobiy ta’sirini ko’rsatadi. Insoniyat ertangi kuni uchun kurashar ekan, bunda yosh avlodning munosib davomchi sifatida shakllanishi uchun har tomonlama chuqur islohotlar amalga oshirib borishi va bunda yoshlarning mas’ullik hissini ham shakllantirib borishi talab etiladi. Sababi yoshlar oldiga qo’yilayotgan maqsadlar ularda qat’iy rioya qilinishi talab etiladigan me’yorlarni ham yuzaga keltiradi. Yoshlar axborot iste’molchisi sifatida ,avvalo, axborot tasnifini anglashi, ulardan foydalanish imkoniyatlarini to’liq anglab yetishi, zararli axborot maydoni ta’siridan o’zini himoya qilish prinsiplarini anglab yetishi, zamonaviy axborot vositalaridan foydalanganda talab etiladigan me’yorlarni to’liq anglab yetishi bo’yicha ilmiy asoslangan xulosalar bugungi kun talabidir. Международный научный журнал № 7(100), часть 2 «Научный Фокус» ноября, 2023 283 Global axborot makoniga teran koʼz bilan qarasak, unda mavjud barcha axborotlarni ham foydali va beziyon deb boʼlmaydi. Xususan, ayni paytda internet tarmogʼida oʼz joniga qasd qilishning oson yoʼllarini targʼib qiluvchi, shuningdek, zoʼravonlik va yovuzlik ruhidagi kompyuter oʼyinlari borki, ular milliy qadriyatlarimizga zid va yosh avlod tarbiyasiga toʼgʼridan-toʼgʼri salbiy taʼsir koʼrsatishi ehtimoli juda yuqori. Mazkur masalada davlat tomonidan olib borilayotgan islohotlar esa tahsinga loyiqdir. Zero, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev “Biz yoshlarga doir davlat siyosatini hech og’ishmasdan, qat’iyat bilan davom ettiramiz. Nafaqat davom ettiramiz, balki bu siyosatni eng ustuvor vazifamiz sifatida bugun zamon talab qilayotgan yuksak darajaga ko’taramiz. Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan, yuksak intellektual va ma’naviy salohiyatga ega bo’lib, dunyo miqyosida o’z tengdoshlariga hech qaysi sohada bo’sh kelmaydigan insonlar bo’lib kamol topishi, baxtli bo’lishi uchun davlatimiz va jamiyatimizning bor kuch va imkoniyatlarini safarbar etamiz”,- deb ta’kidlaganida yoshlar orasida har qanday ijtimoiy xavf keltirib chiqaruvchi omillarga qarshi kurashish nazarda tutilgan desak, mubolag’a qilmaymiz. Bugungi kunda ta’lim jarayonini to‘gri va samarali tashkil qilishda ham axborot texnologiyalarining, jumladan kompyuterning o‘rni beqiyos. Ushbu texnikaning eng katta yutuqlaridan biri sifatida aytib o‘tishimiz lozimki, darsda mamlakatimizda va dunyoda ro‘y berayotgan yangiliklar, (xohlagan mavzuga doir) jumladan, ta’lim tizimi va sport yangiliklarini to‘g’ridan to’g’ri foydalanilsa, bo‘ladi, shu mavzudagi videofilmlar ham darsni yanada qiziqarli o‘tishiga yordam beradi. Shu orqali har qanday ma’lumot o’quvchi xotirasida tez va mukammal holda qolishiga ham o’z ta’sirini o’tkazadi. Bugungi zamon hamma narsaga teranlik bilan real qarashni, yuksak maqsadlar yo‘lida fidoyi va qat’iyatli bo‘lishni taqozo etmoqda. Shu bois yosh avlod ongida u yoki bu mavzu xususida noto‘g‘ri tasavvur paydo bo‘lmasligi kerak. Buning uchun esa muallim va murabbiylar, ma’naviyat sohasi xodimlari yoshlarning qalbi va ongini yot, zararli ta’sirlardan asrash uchun kurashishi, axborot oqimi jadallashuvi sharoitida milliy-axloqiy qadriyatlarni yoshlar ma’naviyatiga singdirishning ta’sirchan omillarini izlab topishi haqida ko‘proq o‘ylashimiz zarur. Xulosa oʼrnida shuni aytish mumkinki, axborot asri davrida yoshlarga yopirilib kеlayotgan axborotlardan foydalana olishlari, xususan, nosog`lom axborotlardan himoyalana olishlari, kommunikatsiya vositalaridan to`g`ri foydalana bilishlari uchun bilim va tajriba kеrak. Aynan mana shu borada ular kattalar, ayniqsa, ota-onalar va ustozlarning ma`naviy-ruhiy ko`magiga muhtoj. Shunday ekan, yoshlarga sog`lom axborot muhitini yaratib, ular ma`naviy olamining daxlsizligini asrash asosiy vazifalarimizdan biridir. Zеro, yoshlar ma`naviyatiga daxldor yumushlarda bеparvolikka yo`l qo`yib bo`lmaydi. Международный научный журнал № 7(100), часть 2 «Научный Фокус» ноября, 2023 284 жүктеу/скачать 4.01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|