«Мені газетке алып келген – Айтматов »
жүктеу/скачать 23.78 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сегіз күнде бес елде... Әлемді көп аралағаныңызды білеміз, өзіміз де куәміз. Жалпы, ұзын саны қанша елде болғансыз
| «Сегіз күнде бес елде»...
– Расында да, сіз талай атақты адамдармен сұхбат жасағансыз. Олардың арасынан кімдерді ерекше атар едіңіз? – Сұхбат жасауға жастай бейімделіп өскеніме әуелдегі бес жылда әдебиет және өнер бөлімінде істеуімнің де әсері болды. Басқа бөлімдерге қарағанда, сұхбат жанры бізде көбірек қолданылатын. Ол кезде лауазымды қызметтегі адамдардың, әдебиеттен, өнерден, ғылымнан, спорттан басқа салалардағы кісілердің сұхбат беруі ілуде бір кездесетін еді ғой. Жұрттың аз сөйлейтін кезі... Сол жылдарда Ғабит Мүсірепов, Серке Қожамқұлов, Сәбира Майқанова, Людмила Зыкина, Махмуд Эсембаев, Евгений Матвеев, Олжас Сүлейменов, Нұрмұхан Жантөрин сияқты талай тұлғадан сұхбат алудың сәті түсті. 2000 жылы «Егемен Қазақстанға» қайтып келгеннен кейін сұхбаттасқан адамдардың арасынан Шыңғыс Айтматов, Сергей Михалков, Михаил Ульянов, Андрей Кончаловский, Наталья Арынбасарова, Бибігүл Төлегенова, Гүлфайруз Ысмайылова, Олжас Сүлейменов, Әбіш Кекілбаев, Сергей Соловьев, Төрегелді Шарманов, Асанәлі Әшімов, Сәбит Оразбаев, Сатыбалды Нарымбетов, Дариға Тналина, Николай Анастасьев секілді есімдерді бөле атай аламын. Грузияның экс-президенті Эдуард Шеварднадземен, Тәжікстан президенті Эмомоли Рахмонмен, америкалық белгілі тарихшы, саясаттанушы Марта Брилл Олкотпен, Бәйкен аға Әшімовпен, «Құранның» поэтикалық аудармасын жасаған имам Валерия Пороховамен жасалған сұхбаттар да өзіме ұнайды. Жалпы, сұхбатқа қойылатын талап әртүрлі. Кейде оқырман үшін онша тартымды, қызғылықты көрінбейтіндей, бірақ өтетін не өткен оқиғаның алатын орнын, соны ұйымдастырған елдің салмағын сезіндіру үшін жасалатын, саяси тұрғыдан аса қажетті, өте жауапты сұхбаттар да болуы мүмкін. Мысалы, Еуропадағы Қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымының 2010 жылғы Астана саммитінің алдында айналасы сегіз күннің ішінде Еуропаның бес елінде болып, алты бірдей сұхбат алып қайттым. ЕҚЫҰ Бас хатшысы Марк Перрен ди Бришамбо, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясының құрметті төрағасы Жоао Соареш, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясы төрағасының орынбасары Александр Козловский, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясы төрағасының орынбасары Бенджамен Кардин, ЕҚЫҰ-ның Аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары Кнут Воллебек, ЕҚЫҰ-ның Демократиялық институттар мен адам құқы жөніндегі бюросының директоры Янез Ленарчич сияқты биік лауазымды тұлғалардың Қазақстан туралы, Назарбаев туралы, алдағы Астана саммиті туралы салмақты пікірлері газетте бірінен кейін бірі, жедел жарияланды. Ол деңгейдегі адамдармен кездесу, сұхбаттасу оңай еместігін білесіз. Мұндай шаруаларды Сыртқы істер министрлігі басшылығының, сол елдердегі елшілердің көмегімен ғана атқара аласыз. Үлкен саясат үшін маңызды ол сұхбаттарды Ақорданың айтуымен орысша газеттер де жариялады. Басылым беделіне бұл да керек. – Сегіз күнде бес елде... Әлемді көп аралағаныңызды білеміз, өзіміз де куәміз. Жалпы, ұзын саны қанша елде болғансыз? – 59 елге табан тиіпті. – Бұрын да осы шамада айтқаныңыз есімде. – Содан бері ол сан көп өсе қойған жоқ. Негізгі елдер қайталана береді ғой. Әйтпесе, шетке көп шығуын көп шықтық. Бір АҚШ-тың өзіне алты рет, бір Жапонияның өзіне бес рет, бір Францияның өзіне бес рет, бір Италияның өзіне төрт рет жолым түскен екен, мысалы. Ондай елдер баршылық. Газетте жүрген соңғы алты-жеті жылда барған елдерімнің тізіміне қосылғаны тек екі ел – Бразилия мен Индонезия болғаны есімде. Одан беріде де солай. Мысалы, өткен жылы жазда ұлымызға қонаққа барғанда Еуропаның алты елін көлікпен аралап қайттық, ал соның ішінде жаңадан көргенім Португалия ғана. Парламентке келгелі бергі үш жарым жылдың ішінде де біраз елге бардық. Солардың ішінде өзім бұрын болмаған ел – биыл көрген Қатар ғана. Кеше Мәжіліс Төрағасы Нұрлан Нығматулин бастаған парламенттік делегацияның құрамында Вьетнамнан оралдық. Ол елде 2011 жылы Президенттің ресми сапары кезінде болған едім. 59 ел деген де аз ел емес қой. Шүкір. Осының бәрі Тәуелсіздіктің арқасы. «Егемен Қазақстанның» арқасы. Сұхбат тақырыбына оралайық. Осы жанр бойынша газетте жүргенде тындырылған негізгі шаруа, әрине Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевпен 2011-2015 жылдар аралығында жасалған сұхбаттар. Бұл іске кіріскенде Елбасымен әңгімелер әрі кетсе бір-екі жылда аяқталар деп ойлағанмын. Олай болмай шықты. Бұл арадағы қиындық Елбасының сұхбат беруге келісімін алудың, тығыз жұмыс кестесіне қосылудың ұйымдастыру мәселелерін шешуде ғана емес. Негізгі қиындық – сұхбатта қамтылатын мәселелердің мәніне қанығу, сол бойынша қоюға болатын, қою қажет сұрақтарды ойластыру, әңгіме барысында туындап қалатын тақырыптарды қозғауға дайын тұру. Солай ете алған сияқтымын. Нұрсұлтан Әбішұлы 2015 жылы шыққан «Өмір өткелдері» атты сұхбат кітабының алғысөзінде журналистік жұмысымды жақсы бағалады. Жалпы, өз басым Елбасының ел үшін еткен еңбегін көрсетуден аянып қалған емеспін. Атына мінгесіп, жарты әлемді шарлап шыққаным, төрт құрлықтың (Аустралияға жолым бір түспей-ақ қойды) түкпір-түкпірінен көлемді репортаждар жолдағаным өз алдына, сан қырлы қызметіне көптеген публицистикалық мақалалар арнадым. Тек Елбасы туралы жазғандарымның басын қосса да кемінде екі том құралып қалар. Оның сыртында, Нұрсұлтан Әбішұлының «Таңдамалы сөздер» деген атпен жарияланған қазақша тоғыз томдығының арнаулы редакторы болғаным, сол тоғыз томның аудармасын ұйымдастырғаным, ондағы әр сөйлемге шұқшиып, жеке-жеке салыстырып, қажет жерін түзеп, жетілдіріп шыққаным, талай сөзді аударғаным тағы бар. Бұл өзі бас-аяғы екі жылға созылған айта қаларлықтай ауыр жұмыс болды. Жауаптылығы тіпті бөлекше. жүктеу/скачать 23.78 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|