Вавиловтың тұқым топтамасы
Мәдени өсімдіктердің сан алуандығы және шығу орталығын орыс ғалымы Н. И. Вавилов зерттеді. Өсімдіктер тұқымының генетикалық банкі Ресейде Санкт –Петербург Вавилов атындағы өсімдік шаруашылығы ҒЗИ-да орналасқан.Топтамада 324 мың үлгілері бар.Бидайдың 45 мың іріктемесі бар.
Бидай (лат. Triticum) – астық тұқымдасына жататын аса маңызды дәнді дақыл.
Ол дәнді-дақылдар тобына жататын, көбінесе біржылдық шөптесін өсімдік. Дәнді-дақылдардың ішіндегі ең басты және ең көп өндірілетін дақыл. Бидайдың 20-ға жуық жабайы және мәдени түрі белгілі. Бір гектардан 30-40 центнер өнім бередіАдамдар бидайды тек тағам ретінде ғана емес, сонымен қатар емдік қасиеттері үшін де ерте заманнан бағалаған. Бидайдың дәні байлық пен жақсылықтың нышаны ретінде қабылданған, өйткені ол кезде көбіне қолданылған сұлы мен қара бидайға қарағанда, суыққа және құрғақшылыққа төзімсіз бидайдан жақсы өнім алу қиын болған. Ақ ұн тек үлкен мерекелер кезінде ғана пайдаланылған, онда да оған әркімнің мүмкіндігі келе бермейтін.Сұрпына қарай бидайдың құрамындағы крахмал мен көмірсулардың мөлшері50-70%-ға дейін, ақуыздар 10%-дан 20%-ға дейін жетеді. Сондай-ақ, өсімдік майлары, дәрумендер (В1, В2, В6, С, Е, РР), минералдар (калий, кальций, магний, фосфор т.б), өзектер, пектинді заттар, сонымен қатар белсенді ферменттер бар.Керемет қасиеттерінің арқасында өнген бидайды жеу адам ағзасы үшін аса пайдалы. Сондықтан да дүниежүзілік тұқым банкінде сақталған.Суретке көңіл аудар.Бидайды сипатта.
Қорытынды сұрақтар
Қолда бар биологиялық алуантүрлікті адамзат сақтай ала ма?
Экологиялық мәселелердің экономика саласындағы әсері қандай?
Сің түрлері
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
|
|
|
Сүйектің байланысуы
Слайд №1,2,3
https://kk.wikipedia.org/wiki
Слайд 4
Слайд 5
https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/syrly-alem/50702/
Слайд 6
Слайд 7
Слайд 8
.
9 слаид
|
