Нəтижесінде
теориялық
жəне
практикалық
ойлау
бірін-бірі
толықтырады, ал тапсырмаларды сəтті шешу көбінесе олардың өзара
əрекеттесуін талап етеді. Теориялық ойлау түсінуге негіз бола алады, ал
практикалық ойлау - бұл түсінікті іс-əрекетте жүзеге асырудың жəне
нақты нəтижелерге қол жеткізудің құралы.
Мен оқыту мен даму бір-бірімен тығыз байланысты жəне өзара тəуелді
деген пікірмен келісемін. Оқыту адамның психикалық дамуын
ынталандырады, ал Даму өз кезегінде оқу процестеріне əсер етеді. Даму
• Оқыту мен дамудың өзара байланысы соншалықты ажырамас жəне органикалық, сондықтан
екіншісін ескермей бір нəрсе туралы айту мүмкін емес. Бір сөзбен айтқанда, кез-келген оқыту
Адамның іс-əрекеттің субъектісі ретінде, жеке тұлға ретінде психикалық дамуын қамтамасыз
етеді. "Даму тек ілім мен ілім болған жағдайда ғана мүмкін болады", - деп жазды п.я. Гальперин
жəне Д. Б. элькони, дамуды оқудан бөлек қарастырған жан Пиажеге қарсылық білдіріп. Тағы
бір сұрақ-бұл қандай ілім: ұйымдастырылған немесе ұйымдастырылмаған, жақсы немесе
жаман, байқалатын немесе байқалмайтын, бірақ ілім, жəне тек ол белгілі бір формадағыдай
ішінде болатын процесті құрайды, Даму жүзеге асырылуда. Адам кем дегенде бірдеңе үйреніп
жатқанда ғана ол дамиды. Ілімнен тыс Даму жоқ, ілім (демек, оқыту) дамудың бір түрі болып
табылады".
• Неміс-американдық психолог К. Коффка дамудың өзін қос процесс ретінде қарастырады:
жетілу жəне оқыту ретінде. Демек, жетілу оқуға қандай да бір түрде əсер етеді, ал оқыту өз
кезегінде жетілуге əсер етеді. Сонымен қатар, оқыту жаңа құрылымдардың пайда болу жəне
ескілерді жетілдіру процесі ретінде түсініледі, сондықтан оқыту тек дамудан кейін ғана емес,
сонымен бірге одан да алда, ондағы ісіктерді тудыруы мүмкін. Оқыту дамудың алдында жүреді
жəне оны өзімен бірге жүргізеді. Даму жəне оқыту-уақыт бойынша сəйкес келмейтін процестер,
олардың арасында күрделі, өмір бойы өзгеретін өзара тəуелділік бар.
|