Микробиологический и молекулярно-генетический мониторинг возбудителя чумы из природных очагов разного типа 03. 00. 07 микробиология

1 Патент РК № 34575. Штамм чумного микроба Yersinia pestis КА-7, используемый в качестве тест-объекта для генетических и микробиологических исследований Мека-Меченко Т. В., Некрасова Л. Е., Атшабар Б. Б. и др.; опубл.18.07.02.

2 Патент РК № 34567. Штамм чумного микроба Yersinia pestis КА-36, используемый в качестве тест-объекта для изучения внехромосомных элементов наследственности возбудителя чумы Мека-Меченко Т. В., Аракелян И. С., Атшабар Б. Б.; опубл.18.07.02.

Мека-меченко татьяна владимировна
Әр типті табиғи ошақтардағы оба қоздырғыштарының микробиологиялық және молекулярлы - генетикалық мониторингі

Медицина ғылымының докторы дәрежесін алу үшін ұсынылған диссертациясы

Фенотиптік қасиеттерін және генетикалық сипаттамасын комплексті зерттеуді алғаш рет қолдану негізінде, Қазақстанның табиғи ошақтарында айналымда жүрген оба микробының популяциясы генетикалық біртекті емес және едәуір геномды полиморфизмі бар екендігі анықталды. Импульсті тегістіктегі гель-электрофорез әдісі арқылы Қазақстанның табиғи ошақтарындағы айналымдағы Y. pestis штаммдарының гетерогендігі анықталды, және штаммдарды салыстырмалы сараптау үшін пайдалану мүмкіндігі көрсетілді.

Алғаш рет VNTR-сараптама көмегімен Қазақстан территориясында таралған Yersinia pestis штаммдарының генотипі анықталды және штаммдардың генетикалық қарымқатынас дендрограммасы тұрғызылып, 7 кластерлық топты бөлуге мүмкіндік берді. Y. pestis штаммдарынан бактериофагтар бөлінді және зерттелді. Бөлінген бактериофаг штаммдарының бір бірінен морфологиялық қасиеттері, еріткіш белсенділігінің дәрежесі және спецификалығы бойынша айырмашылықтары бар екендігі алғаш рет анықталды. Бактериофаг штаммдарын ПТР зерттеу нәтижелері негізінде әр түрлі табиғи ошақтардан зерттелген фагтар біртектілігі алғаш рет көрсетілді.




Yersinia тегінің вирулентті және әлсіз вирулентті штаммдарын жасушалық өсінділер көмегімен дифференцияцалауға болатындығы дәлелденді. Уыттылығы жоғары және уыттылығы төмен Y.pestis штаммдарының жасушамен қарымқатынас нәтижесі және кинетикалық айырмашылығы анықталды. Y.pestis микробиологиялық мониторингін жүргізу мақсатында ГАЖ технологиясы пайдаланылды.

Енгізілу дәрежесі. Оба микробы штаммдарының қасиеттерін микробиологиялық және молекулярлы-генетикалық мониторингілеудің комплексті жүйесі оба микробы штаммдарын зерттеу тәжірибесіне енгізілген.

Енгізу бойынша ұсыныстар

1. Химиопрепараттарға құрамында глюкоза және бромтимолды көкшіл индикаторы бар тығыз қоректік орталарда антибиотикке сезімталдығын жедел анықтау әдісін обаны емдеуде антибактериальды препараттарды таңдауда, соңынан антибиотикограмманың стандартты әдістерінің зерттеу нәтижелері бойынша коррекциялау үшін пайдалануды ұсынамыз.

2. Стандартталған жедел-әдіс ретінде оба микробы штаммдарының МИК анықтау үшін HiComb™ MIC Test (ХайКомб МИК тест) ұсынамыз.

3. Y. pestis штаммдарының балапанның фибробласт моноқабатына цитотоксикалық әсерін анықтауды оба микробының вируленттігін және уыттылығын зерттеу әдістеріне альтернативті модель ретінде пайдалануды ұсынамыз.

4. Стандартты микробиологиялық және молекулярлы-генетикалық зерттеу әдістерінен тұратын Y. pestis штаммдарын идентификациялаудың және молекулярлық типтілеудің комплексті сызбасын ұсынамыз.

5. Обаға қарсы күрес стансалары үшін обаға эпизоотологиялық тексеру жүргізуде кеміргіштер мүшелерінің және эктопаразиттердің топтық эмульсияларына скринингтік ПТР зерттеулер жүргізуді ұсынамыз.

6. Обаға эпидемиологиялық бақылау жүргізу мақсатында оба микробы штаммдары бойынша құрылған электрондық мәліметтер базасын және олардың кеңістікте таралуының электрондық карталарын пайдалануды ұсынамыз.

Қолдану аймақтары. Оба диагностикасы және алдын алумен айналысатын медициналық мекемелер.

Жұмыстың маңыздылығы. Зерттеу кезінде қаралатын ғылыми сұрақтар, обаға эпидемиологиялық бақылау жүргізудің құрамдас бөлігі ретінде Yersinia pestis комплексті микробиологиялық мониторинг жүргізу бойынша тәжірибелік мақсаттарды шешумен тікелей байланысты болып табылады.

Зерттеу объектісінің дамуы туралы болжамдар жасау

Жаңа технологияларды пайдалану арқылы Y. pestis штаммдарының сипаттамасына комплексті бағдарлау обаға эпидемиологиялық бақылау жүргізуде әрі қарай дамуын табады.

The thesis on competition of a scientific degree of the Doctor of Medical Sciences

On a basis for the first time the applied complex studying phenotypic properties and genetic characteristics it is established, that circulating in the natural foci of Kazakhstan of population of plague microbe are genetically non-uniform and possess essential genomic polymorphism. The method of Pulsed-Field Gel Electrophoresis (PFGE) establishes heterogeneity Yersinia pestis strains from the natural plague foci of Kazakhstan and possibility of its use for the comparative analysis of strains is shown.

For the first time by use of the VNTR-analysis (Variable Number Tandem Repeats) genotypes Y. pestis strains extended to territories of Kazakhstan are established; and dendrogram of genetic relations of strains is constructed that has allowed to allocate 7 clusters groups.

From Y. pestis strains bacteriophages were isolated and studied. For the first time it is established, that isolated strains of bacteriophages differ from each other on morphological properties. degree of lytic activity and specificity. On the basis of results of research of bacteriophages strains in PCR for the first time it is shown, that studied phages from the various natural foci are homology.

Possibility by means of cellular cultures is confirmed to differentiate virulent and less virulent strains representatives of Genus Yersinia. Distinctions in kinetic and a result of interaction with cellular of highly virulent and less virulent Y.pestis strains are noted.

Are applied GIS technologies for microbiological monitoring Y.pestis.

1. The method of the express definition of susceptibility to antibiotics in nutrient mediums with glucose and the indicator bromtimol-blue is recommended for a preliminary choice of antibacterial preparations for treatment of plague with the subsequent correction by results of research antibiogram by standard methods.

2. We recommend HiComb ™ MIC Test for definition MIC for plague strains the standardized express method.

3. Definition of cytotoxic action Y. pestis strains on monolayer chicken’s fibroblasts Y. pestis strains it is recommended as alternative model to research methods of virulence and toxigenicity.

4. We recommend the complex scheme of identification and molecular typing Y. pestis strains including standard microbiological and molecular-genetic methods of researches.

5. For antiplague stations at epizootological survey on plague it is recommended screening PCR researches group emulsions bodies of rodents and ectoparazites.

6. For epidemiological supervision at a plague we recommend use created electronic database of plague strains and electronic maps of its spatial distribution.

The scope of activities. The medical institutions which are engaged in diagnostics and preventive maintenance of plague.

The importance of work. The scientific questions considered in research, are directly connected with the decision of practical problems on realization of complex microbiological monitoring Yersinia pestis as component of epidemiological supervision for plague.

Prognostic proposals for development of the research object. The complex approach to the characteristic Y. pestis strains with application of new technologies will receive the further development in epidemiological supervision of plague.

Подписано в печать 09.09.2010. Формат 60х84 1/16

Бумага офсетная. Усл. печ. л.2,2. Тираж 100 экз. Заказ ….
Отпечатано в ТОО «ИздательствоLEM»

г. Алматы, ул. Байтурсынова, 78а, тел. 292-03-05