мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне
ќатысушыныѕ жјне алушыныѕ ќўќыќтары мен
мiндеттерi
1. Ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушыныѕ жјне алушыныѕ:
1) осы Заѕда кґзделген јлеуметтiк ќатер жаєдайлары басталєан кезде Орталыќ пен оныѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерi арќылы јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органєа јлеуметтiк тґлемдер таєайындау їшiн ґтiнiш беруге;
2) мемлекеттiк јлеуметтiк жјрдемаќылар алуына ќарамастан, осы Заѕда кґзделген тјртiппен Ќордан јлеуметтiк тґлемдердi алуєа;
3) тґлеушiден, Орталыќтан жјне Ќордан јлеуметтiк аударымдар мен јлеуметтiк тґлемдердiѕ жјне аудару мен есептелуiнiѕ толыќтыєы жјне уаќтылы болуы туралы, сондай-аќ јлеуметтiк тґлемдердi таєайындау мен алу тјртiбi туралы аќпаратты сўратуєа жјне тегiн алуєа;
4) јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган мен ґзге де мемлекеттiк органдардыѕ, Орталыќтыѕ жјне оныѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерiнiѕ, Ќордыѕ осы Заѕда белгiленген јлеуметтiк ќамсыздандырудыѕ ќосымша нысандарын алуєа ќўќыќтарын шектеуге байланысты iс-јрекеттерiне шаєымдануєа ќўќыєы бар.
2. Ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушы жјне алушы:
1) јлеуметтiк тґлемдер таєайындауєа ќажеттi ќўжаттарды Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен табыс етуге;
2) алынып тасталды
3) ќате тґленген сомаларды ќайтарып алуєа;
4) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында кґзделген жаєдайларда ќайта кујландырудан ґтуге жјне ќайта кујландырудан ґту мерзiмдерiн саќтауєа;
5) јлеуметтік тґлемдерді алу кезеѕінде јлеуметтік тґлемдер бойынша Ќор міндеттемелерініѕ орындалуына јсер ететін барлыќ ґзгерістер туралы, осындай ґзгерістер туындаєан кїннен бастап кїнтізбелік он кїн ішінде Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлімшелерін хабардар етуге міндетті.
Ескерту. 12-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.12.19. N 9 (2008.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі); 04.02.2013 № 75-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.
13-бап. Тґлеушiнiѕ ќўќыќтары мен мiндеттерi
1. Тґлеушiнiѕ:
1) ќате тґленген јлеуметтік аударымдар жјне (немесе) јлеуметтік аударымдарды уаќтылы жјне (немесе) толыќ тґлемегені їшін ґсімпўлдар сомаларын ќайтарып алуєа;
1-1) жеке сјйкестендіру нґмірі жоќ жјне (немесе) деректемелерінде ќателер жіберілген міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесініѕ ќатысушысы їшін аударылєан јлеуметтік аударымдардыѕ сомаларын ќайтаруєа;
2) аударылєан сомалар туралы ќажеттi аќпаратты Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен Орталыќтан сўратуєа жјне тегiн алуєа;
3) осы Заѕєа сјйкес басќа да ќўќыќтарын iске асыруєа ќўќыєы бар.
2. Тґлеушi:
1) јлеуметтiк аударымдарды жјне јлеуметтiк аударымдарды уаќтылы жјне (немесе) толыќ тґлемегенi їшiн ґсiмпўлды уаќтылы жјне толыќ кґлемiнде тґлеуге;
2) Ќорєа тґленетiн јлеуметтiк аударымдар мґлшерiн есептеу мен ќайта есептеудi, сондай-аќ јлеуметтiк аударымдарды уаќтылы жјне (немесе) толыќ тґлемеген жаєдайда ґсiмпўл есептеудi дербес жїзеге асыруєа;
3) есептелген жјне аударылєан јлеуметтiк аударымдар бойынша мемлекеттік кіріс органдарына есеп-ќисап беруге мiндеттi.
Ескерту. 13-бапќа ґзгерістер енгізілді - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.
2-тарау. Јлеуметтік аударымдар
14-бап. Јлеуметтiк аударымдардыѕ мґлшерi
1. Мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушылар їшiн Ќорєа тґленуге тиiстi јлеуметтiк аударымдар мынадай мґлшерде белгiленедi:
2005 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсiнен 1,5 процент;
2006 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсiнен 2 процент;
2007 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсiнен 3 процент;
2009 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісінен 4 процент;
2010 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісінен 5 процент.
2. Ќазаќстан Республикасыныѕ салыќ заѕдарына сјйкес арнаулы салыќ режимi ќолданылатын ґзiн-ґзi жўмыспен ќамтыєан адамдар їшiн олардыѕ ґз пайдасына тґлейтiн јлеуметтiк аударымдарыныѕ мґлшерi:
2005 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленетiн еѕ тґмен жалаќыныѕ 1,5 процентi;
2006 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленетiн еѕ тґмен жалаќыныѕ 2 процентi;
2007 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленетiн еѕ тґмен жалаќыныѕ 3 процентi;
2009 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісінен 4 процент, біраќ тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда белгіленетін еѕ тґмен жалаќыныѕ 4 процентінен кем емес;
2010 жылдыѕ 1 ќаѕтарынан бастап - јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісінен 5 процент, біраќ тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда белгіленетін еѕ тґмен жалаќыныѕ 5 процентінен кем емес болады.
Бўл ретте, ґзін-ґзі жўмыспен ќамтыєан адамдар їшін јлеуметтік аударымдардыѕ еѕ їлкен мґлшері есептік кезеѕ їшін јлеуметтік салыќтыѕ есептелген сомасынан асып кетпеуі тиіс.
Ескерту. 14-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19 N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі), 2008.12.10 N 101-IV (2009 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.
15-бап. Јлеуметтiк аударымдарды есептеу жјне аудару
1. Жўмыс берушiнiѕ ќызметкерге табыс тїрiнде тґлейтiн шыєыстарын есептеу жўмыс берушiнiѕ ќызметкерлерге табыс тїрiнде тґлейтiн шыєыстарына јскери ќызметшілердіѕ, арнаулы мемлекеттiк органдар мен ќўќыќ ќорєау органдары ќызметкерлерiнiѕ аќшалай ќамтылымын ќоса отырып, Ќазаќстан Республикасыныѕ Салыќ кодексiнде кґзделген тјртiппен жїргiзiледi.
2. Мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушылар їшiн тґленетiн јлеуметтiк аударымдарды есептеу жјне аудару ай сайын жїргiзiледi.
Бўл ретте айлыќ табыс јлеуметтiк аударымдарды eceптеу їшiн республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленген еѕ тґмен жалаќыныѕ он еселенген мґлшерiнен аспайтын мґлшерде алынады.
Егер кїнтізбелік ай їшін јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленген жјне тиісті ќаржы жылыныѕ 1 ќаѕтарында ќолданыста болатын еѕ тґменгі жалаќы мґлшерiнен кем болса, онда јлеуметтік аударымдар еѕ тґменгі жалаќы мґлшері негізге алына отырып есептеледі, аударылады.
2-1. Резидент заѕды тўлєаныѕ шешімі бойынша оныѕ филиалдары, ґкілдіктері јлеуметтік аударымдарды тґлеушілер ретінде ќаралуы мїмкін.
3. Алып тасталды - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі).
Ескерту. 15-бапќа ґзгерістер енгізілді - ЌР 2004.12.13 N 11 (кїшіне ену тјртібін 2-баптан ќараѕыз); 2007.12.19 N 9 (2008.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі); 2011.07.21 № 467-IV (2009.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі); 2012.01.18 N 547-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi); 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); 04.02.2013 № 75-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.
16-бап. Јлеуметтiк аударымдарды тґлеу тјртiбi
1. Егер Осы бапта ґзгеше белгiленбесе, тґлеушi ќорєа јлеуметтiк аударымдарды Орталыќтыѕ банк шоты арќылы жїзеге асыру жолымен есептi айдан кейiнгi айдыѕ 25-iнен кешiктiрмей тґлейдi.
2. алынып тасталды.
2-1. Арнаулы салыќ режимін ќолданатын шаруа немесе фермер ќожалыќтары, оѕайлатылєан декларация негізінде арнаулы салыќ режимін ќолданатын шаєын бизнес субъектілері, патент негізінде арнаулы салыќ режимін ќолданатын дара кјсіпкерлер јлеуметтік аударымдар сомасын Ќазаќстан Республикасыныѕ салыќ заѕнамасында кґзделген мерзімде тґлейді.
3. Јлеуметтiк аударымдар ќолма-ќол нысансыз жїзеге асырылатын тґлеу кїнi банктен немесе банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерiн жїзеге асыратын ўйымдардан јлеуметтiк аударымдар сомасына тґлем тапсырмасыныѕ акцептiн алєан кїн болып, ќолма-ќол нысанда жїзеге асырылатын тґлеу кїнi тґлеушiнiѕ банкке јлеуметтiк аударымдарды енгiзген кезiнен бастап есептеледi.
Ескерту. 16-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2004.12.13 N 11 (кїшіне ену тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2008.12.10 N 101-IV (2009.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.
17-бап. Јлеуметтік аударымдарды уаќтылы аудармаєаны
їшін тґлеушініѕ жауапкершілігі
Ескерту. 17-баптыѕ таќырыбы жаѕа редакцияда - ЌР 2008.12.10 N 101-IV (2009.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен; ґзгеріс енгізілді - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
1. Уаќтылы аударылмаєан јлеуметтiк аударымдар сомаларын мемлекеттік кіріс органдары ґндiрiп алады немесе оларды тґлеушi мерзiмi ґткен јр кїн їшiн (Ќорєа тґлеген кїндi ќоса) Ќазаќстан Республикасыныѕ Ўлттыќ Банкi белгiлеген ќайта ќаржыландырудыѕ 2,5 еселенген ресми мґлшерлемесі мґлшерiнде есептелген ґсiмпўлмен ќоса Ќордыѕ шотына аударуєа тиiс.
2. Јлеуметтiк аударымдар толыќ жјне (немесе) уаќтылы аударылмаєан жаєдайда, мемлекеттік кіріс органдары жиналып ќалєан берешек шегіндегі аќшаны тґлеушiнiѕ банктік шоттарынан ґндiрiп алуєа ќўќылы.
Јлеуметтiк аударымдар бойынша берешектi ґндiрiп алу Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгiлеген тјртiппен тґлеушiге хабарлама жiберiле отырып, мемлекеттік кіріс органыныѕ инкассолыќ ґкімі негiзiнде жїргiзiледi.
Егер јлеуметтік аударымдар бойынша берешек республикалыќ бюджет туралы заѕда белгіленген бір айлыќ есептік кґрсеткіш мґлшеріндегі сомадан аспайтын болса, мўндай хабарлама жіберілмейді.
Тґлеушi јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлетiн мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушылардыѕ тiзiмiн Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгiлеген мерзiмдерде мемлекеттік кіріс органына табыс етуге мiндеттi.
Клиентке ќойылатын талаптардыѕ бјрiн ќанаєаттандыру їшiн банктік шоттарда аќша болмаєан немесе жеткiлiксiз болєан жаєдайда банк клиенттiѕ аќшасын алып ќоюды Ќазаќстан Республикасыныѕ Азаматтыќ кодексiнде белгiленген кезектiлiк тјртібімен жїргiзедi.
Тґлеушініѕ банктік шоттарында ўлттыќ валютада аќша болмаєан жаєдайда јлеуметтік аударымдар бойынша берешекті ґндіріп алу мемлекеттік кіріс органдары ўлттыќ валютада ќойєан инкассолыќ ґкімдер негізінде тґлеушініѕ банктік шоттарынан шетел валютасында жїргізіледі.
2-1. Осы баптыѕ 2-тармаєында кґзделген хабарламаны берген кїннен бастап бес жўмыс кїні ґткен соѕ јлеуметтік аударымдар бойынша берешегі бар тґлеуші міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысушылардыѕ тізімін ўсынбаєан жаєдайда, мемлекеттік кіріс органы тґлеушініѕ банктік шоттар жјне касса бойынша шыєыс операцияларын тоќтата тўрады.
Мемлекеттік кіріс органдарыныѕ ґкiмi бойынша банктер мен банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерiн жїзеге асыратын ўйымдар тґлеушiлердiѕ банктік шоттарындаєы барлыќ шыєыс операцияларын тоќтата тўруєа жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгiленген тјртiппен мiндеттi јлеуметтік аударымдарды, зейнетаќы жарналары мен салыќ берешегiн аударуєа ќатысты нўсќауларды орындауєа мiндеттi.
Мемлекеттік кіріс органыныѕ банктік шоттар жјне касса бойынша шыєыс операцияларын тоќтата тўру туралы ґкiмiніѕ кїшін осындай ґкiмдерді шыєарєан мемлекеттік кіріс органы банктік шоттар жјне касса бойынша шыєыс операцияларын тоќтата тўрудыѕ себептерi жойылєан кїннен кейiнгi бiр жўмыс кїнiнен кешiктiрмей жояды.
3. Банктер жјне банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерiн жїзеге асыратын ўйымдар јлеуметтiк аударымдар сомаларын Ќордыѕ шотына осы сомалар тґлеушiнiѕ банктiк шотынан есептен шыєарылєан кїнi аударуєа мiндеттi.
4. Тґлеушiнiѕ банк шоттары жјне кассасы бойынша шыєыс операцияларын тоќтата тўру Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлеген тјртiппен жїзеге асырылады.
Ескерту. 17-бапќа ґзгерістер енгізілді - ЌР 2004.12.13 N 11 (кїшіне ену тјртібін 2-баптан ќараѕыз); 2006.12.11 N 201 (2007.01.01 бастап ќолданысќа енгiзiледi); 2008.12.10 N 101-IV (2009.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі); 04.02.2013 № 75-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі); 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.
18-бап. Жїргiзiлген аударымдар туралы хабарлау
Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында ґзгеше белгiленбесе, тґлеушi мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушылар їшiн есепке жазылєан јлеуметтiк аударымдар жґнiндегі мјліметтерді кґрсететін жеке табыс салыєы мен јлеуметтік салыќ бойынша декларацияны Ќазаќстан Республикасыныѕ салыќ заѕнамасында белгiленген мерзімде тоќсан сайын тапсырады.
Декларацияныѕ нысанын жјне оны жасау тјртібін Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгiлейдi.
Ескерту. 18-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2012.12.26 N 61-V (2013.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
19-бап. Артыќ (ќате) тґленген јлеуметтік аударымдарды
жјне (немесе) јлеуметтік аударымдарды уаќтылы
жјне (немесе) толыќ тґлемегені їшін ґсімпўлдарды
ќайтару
Тґлеуші артыќ (ќате) тґлеген јлеуметтік аударымдар жјне (немесе) јлеуметтік аударымдарды уаќтылы жјне (немесе) толыќ тґлемегені їшін ґсімпўлдар сомалары тґлеушініѕ банктік шотына банктік їш кїн ішінде Орталыќтыѕ кейіннен аударуы їшін тґлеушініѕ ґтініші Ќорєа келіп тїскен кїннен бастап банктік жеті кїн ішінде Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгілеген тјртіппен Орталыќтыѕ банктік шотына аударылуєа жатады.
Ескерту. 19-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); ґзгеріс енгізілді - ЌР 21.06.2013 N 106-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.
3-тарау. Јлеуметтік тґлемдерді таєайындау
20-бап. Јлеуметтiк тґлемдердi таєайындауєа ґтiнiш
беру жјне јлеуметтiк тґлемдер таєайындауєа
арналєан ќўжаттарды ќарау мерзімдері
1. Јлеуметтік тґлемдерді таєайындауєа ґтініш жасау ґтініш берушініѕ тўрєылыќты жері бойынша Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерiне ґтiнiш беру арќылы жїзеге асырылады. Ґтiнiшке тiзбесi осы Заѕмен белгiленетiн ќўжаттар ќоса беріледі.
2. Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерi јлеуметтiк тґлемдер таєайындауєа ќажеттi ќўжаттарды ќабылдап алєан кїннен бастап бес жўмыс кїнi iшiнде оларды јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органєа бередi.
3. Јлеуметтiк тґлемдердi таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган ќўжаттар келiп тїскен кїннен бастап бес жўмыс кїнi iшiнде оларды ќарайды жјне јлеуметтiк тґлемдерді таєайындау немесе таєайындаудан бас тарту туралы шешiм ќабылдайды. Јлеуметтiк тґлемдердi таєайындаудан бас тартылєан жаєдайда, ол ґтiнiш берушiні бас тарту себептерi туралы жазбаша тїрде хабардар етуге жјне ўсынылєан ќўжаттардыѕ тўпнўсќаларын ґтiнiш берушiге Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерi арќылы ќайтаруєа мiндеттi.
4. Јлеуметтiк тґлемдердi таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органныѕ табыс етiлген ќўжаттардыѕ дўрыстыєына тексеру жїргiзуге ќўќыєы бap. Осы маќсаттарда ол мемлекеттік органдар мен тиісті ўйымдарєа ўсынылєан ќўжаттардыѕ аныќ екендігі туралы сўрау салуды жiберiп, оларды беруге негiз болєан ќўжаттардыѕ бар-жоєын тексере алады. Бўл peттe, јлеуметтiк тґлемдер таєайындау туралы шешiм ќабылдаудыѕ кешiктiрiлуi жјне шешiм ќабылдаудыѕ ўзартылу мерзiмдерi, бiраќ бiр айдан аспайтын мерзiмге ўзартылуы туралы ґтiнiш берушiге жазбаша тїрде хабардар етiлуге тиiс.
5. Кейiнгi ґтiнiштер берiлген кезде јлеуметтiк тґлемдердi таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган ґтiнiш ќайталап берiлген кезден бастап бес жўмыс кїнi iшiнде тґлем таєайындау немесе одан бас тарту туралы шешiм ќабылдайды жјне тґлем таєайындаудан бас тарту себептерi мен шаєымдану тјртiбiн кґрсете отырып, ол туралы Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерi арќылы ґтiнiш берушiге жазбаша тїрде хабарлайды.
Јлеуметтiк тґлемдердi таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органныѕ шешiмiне сот тјртiбiмен шаєым жасалуы мїмкiн.
6. Ќордан тґленетiн јлеуметтiк тґлемдер Ќордан тґленетiн јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыќ туындаєан кїннен бастап таєайындалады.
Ќордан тґленетiн јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыќ:
еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда – јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ Ќорєа ґзі їшін јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысыныѕ жалпы еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесiн белгiлеген кїннен бастап;
асыраушысынан айырылєан жаєдайда – ќайтыс болу туралы кујлiкте кґрсетiлген ќайтыс болєан кїнінен бастап не азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы немесе азаматты ќайтыс болды деп жариялау туралы сот шешiмiнде кґрсетiлген кїннен бастап туындайды.
Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлем їлесiн бґлу ќўќыєы јлеуметтік тґлемдер таєайындау жґніндегі ујкілетті органєа оны бґлу їшін ґтiнiш жасалєан кїннен бастап туындайды;
жўмысынан айырылєан жаєдайда – мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ Ќорєа ґзі їшін јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысыныѕ жўмыспен ќамту мјселелерi жґнiндегi ујкiлеттi органєа жўмыссыз ретiнде тiркелу їшiн ґтiнiш жасаєан кїннен бастап;
жїктiлiкке жјне босануєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайда – еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєында кґрсетiлген жїктiлiкке жјне босануєа байланысты демалыс берiлген кїннен бастап;
жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайда – еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєында кґрсетiлген, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алєан ќызметкерлерге демалыс берiлген кїннен бастап;
бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда – баланыѕ туу туралы кујлiгiнде кґрсетiлген туєан кїнiнен бастап, баланы (балаларды) асырап алєан жјне ата-анасыныѕ ќамќорлыєынсыз ќалєан бір жасќа дейінгі балаєа ќорєаншылыќ таєайындалєан жаєдайларда – баланы (балаларды) асырап алу туралы сот шешімі заѕды кїшіне енген кїннен бастап немесе ќорєаншы таєайындалєан кїннен бастап туындайды.
Жўмысынан айырылєан, жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа жјне бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда Ќордан тґленетiн јлеуметтік тґлемдерді таєайындауєа ґтініш жасау мерзімдері Ќордан тґленетiн јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыќ туындаєан кїннен бастап он екі айдан аспауєа тиіс.
7. Орталыќтыѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерiне ґтiнiш берiлген кїн Ќордан јлеуметтiк тґлемдер таєайындауєа ґтiнiш берiлген кїн деп есептеледi.
8. Јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органныѕ, Орталыќтыѕ жјне (немесе) Ќордыѕ кiнјсiнен уаќтылы алынбаєан не толыќ алынбаєан јлеуметтiк тґлемдер сомасы ґткен уаќыт їшiн мерзiмi шектелмей тґленедi жјне ујкілетті орган айќындайтын тјртiппен мерзiмi ґткен јрбiр кїн їшiн (тґлеу кїнiн ќоса алєанда) осы сомаларды тґлеу кїнiне Ќазаќстан Республикасыныѕ Ўлттыќ Банкi белгiлеген ќайта ќаржыландырудыѕ 2 еселенген ресми мґлшерлемесінен аспайтындай мґлшерде индекстелуге жатады.
Ескерту. 20-бапќа ґзгерістер енгізілді - ЌР 2007.12.19 N 9 (2008.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі); 04.02.2013 № 75-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.
21-бап. Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда тґленетін
јлеуметтiк тґлемді таєайындау жјне оныѕ мґлшерi
1. Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлем мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысына јлеуметтiк тґлем алуєа ґтiнiш жасаєан уаќытќа ќарай жўмысты тоќтатќанына немесе iстеп жатќанына ќарамастан таєайындалады.
2. Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемді таєайындау їшiн ґтiнiшке:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) тўрєылыќты жерi туралы мјлiметтер (мекенжай аныќтамасы немесе ауылдыќ округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
3) жалпы еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесiн кујландыруды жїргiзу жјне белгiлеу туралы мјлiметтер;
4) банктерде жјне (немесе) банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерін жїзеге асыратын ўйымдарда ашылєан банктік шотыныѕ нґмірі не тїзеу мекемесініѕ ќолма-ќол аќшаны баќылау шоты туралы мјліметтер ќоса беріледі.
3. Адамныѕ жалпы еѕбек ету ќабілетінен айырылу дјрежесін кујландыруды жјне белгiлеуді халыќты јлеуметтік ќорєау саласындаєы ујкілетті органныѕ аумаќтыќ бґлімшелері Ќазаќстан Республикасыныѕ мїгедектерді јлеуметтік ќорєау туралы заѕнамасына сјйкес медициналыќ-јлеуметтік сараптама жїргізу арќылы жїзеге асырады.
4. Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлем Ќордан тґленетін јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыќ туындаєан кїннен бастап еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан деп белгiленген бїкіл кезеѕге таєайындалады.
Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесi ґзгерген жаєдайда, јлеуметтiк тґлем еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесi ґзгерген кїннен бастап еѕбек ету ќабiлетiнен айырылудыѕ жаѕадан белгiленген дјрежесiне сјйкес келетiн мґлшерде жїзеге асырылады. Бўл ретте, јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган јлеуметтiк тґлемдер мґлшерiнiѕ ґзгергенi туралы шыєарылєан шешiмге ќатысты Орталыќты жјне оныѕ ќўрылымдыќ бґлiмшелерiн їш жўмыс кїнi iшiнде хабардар етеді.
5. Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан жаєдайда тґленетін ай сайынєы јлеуметтiк тґлем мґлшерi республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленген жалаќыныѕ еѕ тґмен мґлшерініѕ сексен пайызын шегеріп, јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшерiн табысты ауыстырудыѕ, еѕбек ету ќабiлетiнен айырылуыныѕ жјне ќатысу ґтілініѕ тиiстi коэффициенттерiне кґбейту арќылы айќындалады.
Јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшері јлеуметтік тґлемге ќўќыќ басталєан айдыѕ алдындаєы соѕєы кїнтізбелік жиырма тґрт ай ішінде јлеуметтік аударымдар жїргізілген (осы кезеѕде јлеуметтік аударымдарда їзілістердіѕ болу-болмауына ќарамастан) табыстар сомасын жиырма тґртке бґлу арќылы айќындалады.
Бўл ретте, табысты ауыстыру коэффициентi 0,6 болады.
Еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу коэффициентi:
жалпы еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесi сексеннен жїз пайызєа дейiн болатын, еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан адамдар їшiн – 0,7;
жалпы еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесi алпыстан сексен пайызєа дейiн болатын, еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан адамдар їшiн – 0,5;
жалпы еѕбек ету ќабiлетiнен айырылу дјрежесi отыздан алпыс пайызєа дейiн болатын, еѕбек ету ќабiлетiнен айырылєан адамдар їшiн 0,3 болады.
Мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысы їшiн ќатысу ґтілініѕ коэффициентi:
алты айдан кем болєанда – 0,1;
алты айдан он екi айєа дейiн – 0,7;
он екi айдан жиырма тґрт айєа дейiн – 0,75;
жиырма тґрт айдан отыз алты айєа дейiн – 0,85;
отыз алты айдан ќырыќ сегiз айєа дейiн – 0,9;
ќырыќ сегiз айдан алпыс айєа дейiн – 0,95;
алпыс ай жјне одан да кґп айларєа – 1,0 болады.
6. Еѕбек ету ќабілетінен айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем:
1) алушыєа Орталыќтан тґленетін зейнетаќы тґлемдері таєайындалєан кїннен бастап;
2) алушыныѕ ќайтыс болуына (соттыѕ хабар-ошарсыз кеттi деп тануына немесе ќайтыс болды деп жариялауына) байланысты тоќтатылады. Јлеуметтік тґлем оны алушы ќайтыс болєан (соттыѕ хабар-ошарсыз кеттi деп тану туралы немесе ќайтыс болды деп жариялау туралы шешiмi заѕды кїшiне енген кїннен бастап) айды ќоса алєанда, жїзеге асырылады;
3) јлеуметтік тґлемдер таєайындау жґніндегі ујкілетті орган алушыны еѕбек етуге ќабілетті деп тану туралы шешім шыєарєан кїннен бастап тоќтатылады.
7. Еѕбек ету ќабілетінен айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем алушыныѕ еѕбек ету ќабілетінен айырылєан деп белгілеген кезеѕі аяќталєан кїннен бастап еѕбек ету ќабілетінен айырылєан деп кезекті кезеѕ белгіленгенге дейін тоќтатыла тўрады.
Ескерту. 21-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі).
22-бап. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін
јлеуметтiк тґлемді таєайындау жјне оныѕ мґлшерi
1. Ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ – мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысыныѕ мына отбасы мїшелерiніѕ:
1) он сегiз жасќа толмаєан жјне егер осы жастан асќан балалары он сегiз жасќа толєанєа дейiн мїгедек болып ќалса, олардыѕ, оныѕ iшiнде асырап алєан балаларыныѕ, аєа-iнiлерiніѕ, апа-сiѕлiлерi мен немерелерiніѕ асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемдердіѕ таєайындалуына жјне оларды алуєа ќўќыєы бар. Бўл ретте, аєа-iнiлерiнiѕ, апа-сiѕлiлерi мен немерелерiнiѕ еѕбек етуге ќабiлеттi ата-анасы болмаєан немесе олар ата-анасынан алименттер алмаєан жаєдайда, олардыѕ да осындай ќўќыєы бар. Осы тармаќшада аталєан, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі жјне жоєары білім беру ўйымдарында кїндізгі оќу нысаны бойынша білім алатын он сегіз жастан асќан адамдардыѕ жиырма їш жастан аспайтын шекте оќуын бітіргенше јлеуметтік тґлемдер алуєа ќўќыєы бар;
2) егер ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ їш жасќа толмаєан балаларыныѕ, аєа-iнiлерiніѕ, апа-сiѕлiлерiніѕ немесе немерелерiніѕ кїтiмімен айналысатын болса, жасына жјне еѕбек етуге ќабiлеттiлiгiне ќарамастан, ата-анасыныѕ бiреуiніѕ немесе жўбайыныѕ не атасыныѕ, јжесініѕ, аєа-iнiсiніѕ немесе апа-сiѕлiсiніѕ асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемдердіѕ таєайындалуына жјне оларды алуєа ќўќыєы бар.
2. Мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґздерi їшiн мiндеттi јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушыларыныѕ – ата-анасыныѕ ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа таєайындалєан јлеуметтiк тґлемдер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамалыќ актiлерiне сјйкес айырылып ќалєан јрбiр ата-анасы їшiн асырап алушыєа, ќорєаншыєа тґленедi.
3. Бала кезiнен бірінші немесе екінші топтаєы мїгедектер деп танылєан адамдарєа јлеуметтiк тґлемдер мїгедектiк белгiленген мерзiмге таєайындалады.
4. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемді таєайындау їшiн ґтiнiшке:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) отбасыныѕ ќўрамы туралы мјлiметтер;
3) тўрєылыќты жерi туралы мјлiметтер (мекенжай аныќтамасы немесе ауылдыќ округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
4) асыраушысыныѕ ќайтыс болуы туралы кујліктіѕ кґшірмесі немесе соттыѕ адамды хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы немесе ќайтыс болды деп жариялау туралы шешімі;
5) ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) адаммен туыстыќ ќатынастарын растайтын ќўжаттардыѕ, неке ќию (ерлі-зайыпты болу) туралы, ќайтыс болєан асыраушыныѕ балаларыныѕ туу туралы, асырап алу туралы кујлiктерініѕ кґшiрмелерi;
6) отбасы мїшелерiнiѕ кїндізгі оќу нысаны бойынша білім алатын оќушылар немесе студенттер болып табылатыны туралы жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі жјне жоєары білім беру ўйымдарынан алынєан аныќтама (оќу жылыныѕ басында жыл сайын жаѕартылады);
7) ќорєаншы етіп таєайындау туралы аныќтама (ќажет болєан кезде);
8) мїгедектiк тобын кујландыруды жїргiзу жјне белгiлеу туралы мјлiметтер (он сегiз жасќа толмаєан жјне осы жастан асќан балалары, оныѕ iшiнде асырап алєан балалары, аєа-iнiлерi, апа-сiѕлiлерi мен немерелерi бала кезiнен бірінші немесе екінші топтаєы мїгедектер деп танылєан жаєдайда);
9) банктерде жјне (немесе) банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерін жїзеге асыратын ўйымдарда ашылєан банктік шотыныѕ нґмірі не тїзеу мекемесініѕ ќолма-ќол аќшаны баќылау шоты туралы мјліметтер ќоса беріледі.
5. Ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан, асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемдердіѕ таєайындалуына жјне оларды алуєа ќўќыєы бар отбасыныѕ барлыќ мїшелерiне бiр јлеуметтiк тґлем таєайындалады.
6. Ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан отбасы мїшесiнiѕ жазбаша ґтiнiшi бойынша оныѕ јлеуметтiк тґлемдегі їлесi бґлiнедi жјне оєан бґлек тґленедi.
Јлеуметтiк тґлемнiѕ їлесiн бґлу јлеуметтiк тґлемдер таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi органєа ґтiнiш жасалєан кїннен бастап жїргiзiледi.
7. Ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеткен деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушысыныѕ асырауында болєан отбасы мїшелерiніѕ саны ґзгерген жаєдайда, јлеуметтiк тґлемдерді таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган алушыныѕ жазбаша ґтiнiшi негiзiнде јлеуметтiк тґлемдердi ќайта есептеу туралы шешiм ќабылдайды. Бўл peттe јлеуметтік тґлем мґлшері јлеуметтік тґлемдер алуєа ќўќыєы бар отбасы мїшелерiнiѕ санына ќарай тиiсiнше ўлєайтылады немесе азайтылады.
8. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін ай сайынєы јлеуметтiк тґлем мґлшерi республикалыќ бюджет туралы заѕда белгiленген жалаќыныѕ еѕ тґмен мґлшерініѕ сексен пайызын шегеріп, јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшерiн табысты ауыстырудыѕ, асырауындаєылар саныныѕ жјне ќатысу ґтілініѕ тиiстi коэффициенттерiне кґбейту арќылы айќындалады.
Јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшері јлеуметтік тґлемге ќўќыќ басталєан айдыѕ алдындаєы соѕєы кїнтізбелік жиырма тґрт ай ішінде јлеуметтік аударымдар жїргізілген (осы кезеѕде јлеуметтік аударымдарда їзілістердіѕ болу-болмауына ќарамастан) табыстар сомасын жиырма тґртке бґлу арќылы айќындалады.
Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемдер ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан отбасы мїшелерiне ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ отбасы мїшесiнiѕ (мїшелерiнiѕ) јлеуметтiк тґлемдер алуєа ќўќыєы саќталатын уаќыт кезеѕі бойына ай сайын тґленiп тўрады.
9. Асырауындаєылар саныныѕ коэффициентi мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґзi їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген ќатысушысы ќайтыс болєанєа дейiн оныѕ асырауында болєан адамдар санына ќарай айќындалады жјне асырауында бiр адам болса – 0,4, асырауында екi адам болса – 0,5, асырауында їш адам болса – 0,6, асырауында тґрт жјне одан да кґп адам болса – 0,8 болады.
Бўл ретте, табысты ауыстыру коэффициентi мен ќатысу ґтілініѕ коэффициентi осы Заѕныѕ 21-бабына сјйкес есептеледi.
10. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем:
1) ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан, бала кезінен бірінші немесе екінші топтаєы мїгедек деп танылєан адамдарєа мїгедектікті белгілеу мерзімі аяќталєан кїннен бастап ќайта кујландыруєа дейін;
2) отбасы мїшелерініѕ кїндізгі оќу нысаны бойынша оќушы немесе студент болып табылатыны туралы жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі жјне жоєары білім беру ўйымдарынан алынєан аныќтаманыѕ ќолданылу мерзімі аяќталєан кїннен бастап тоќтатыла тўрады. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем аныќтаманы кезекті ўсынєан кезде тоќтатыла тўрєан кезінен бастап ќайта жалєасады.
11. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем:
1) ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан адамныѕ ќайтыс болуына байланысты тоќтатылады. Асыраушысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем ќайтыс болєан айды ќоса алєанда жїзеге асырылады;
2) ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан адамєа мїгедектікті белгілеу мерзімі аяќталєан кїннен бастап;
3) ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан) асыраушыныѕ асырауында болєан адам он сегіз жасќа толєан кїннен бастап (он сегіз жасќа толєанєа дейін мїгедек болып ќалєан адамдарды ќоспаєанда), ал аталєан адам кїндізгі оќу нысаны бойынша жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі жјне жоєары білім беру ўйымдарында оќыєан жаєдайда жиырма їш жасќа толєан кїннен бастап тоќтатылады.
Ескерту. 22-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); ґзгеріс енгізілді - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
23-бап. Жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк
тґлемді таєайындау жјне оныѕ мґлшерi
1. Жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлем міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысушы жўмыспен ќамту мјселелерi жґнiндегi ујкiлеттi органєа жўмыссыз ретiнде тiркеуге ґтiнiш жасаєан кїннен бастап таєайындалады.
2. Жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлемді таєайындау їшiн ґтiнiшке:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) тўрєылыќты жерi туралы мјлiметтер (мекенжай аныќтамасы немесе ауылдыќ округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
3) жўмыспен ќамту мјселелерi жґнiндегi ујкiлеттi органныѕ аныќтамасы;
4) банктерде жјне (немесе) банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерін жїзеге асыратын ўйымдарда ашылєан банктік шотыныѕ нґмірі не тїзеу мекемесініѕ ќолма-ќол аќшаны баќылау шоты туралы мјліметтер ќоса беріледі.
3. Жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн јлеуметтiк тґлем мґлшерi јлеуметтiк аударымдар объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшерiн тиiсті табысты ауыстыру коэффициенттерi мен ќатысу ґтілініѕ коэффициентiне кґбейту арќылы айќындалады.
Јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшері жўмысынан айырылуы бойынша јлеуметтік тґлемге ќўќыќ басталєан айдыѕ алдындаєы соѕєы кїнтізбелік жиырма тґрт ай ішінде јлеуметтік аударымдар жїргізілген (осы кезеѕде јлеуметтік аударымдарда їзілістердіѕ болу-болмауына ќарамастан) табыстар сомасын жиырма тґртке бґлу арќылы айќындалады.
Бўл ретте, табысты ауыстыру коэффициентi 0,3 болады, ал ќатысу ґтілініѕ коэффициентi осы Заѕныѕ 21-бабына сјйкес есептеледi.
4. Міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесініѕ ґзі їшін јлеуметтік аударымдар жїргізілген ќатысушысына жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлемдер:
ол їшін алты айдан он екі айєа дейін јлеуметтік аударымдар жїргізілген жаєдайда – бір айєа;
ол їшін он екі айдан жиырма тґрт айєа дейін јлеуметтік аударымдар жїргізілген жаєдайда – екі айєа;
ол їшін жиырма тґрт айдан отыз алты айєа дейін јлеуметтік аударымдар жїргізілген жаєдайда – їш айєа;
ол їшін отыз алты айдан бастап жјне одан кґп айларєа јлеуметтік аударымдар жїргізілген жаєдайда – тґрт айєа таєайындалады.
5. Жўмысынан айрылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтiк тґлем кейіннен ґтініш жасалєан кезде, жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін, бўрын алып келген јлеуметтік тґлемніѕ јрбір айы їшін міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысудыѕ жалпы ґтілінен он екі айдыѕ шегерілетіні негізге алына отырып, таєайындалады.
6. Жўмысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем жўмыспен ќамту мјселелері жґніндегі ујкілетті орган алушыны есептен шыєарєан ай ґткен соѕ тоќтатылады.
Ескерту. 23-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); ґзгеріс енгізілді - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
23-1-бап. Жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы
(балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан
айырылєан жаєдайларда тґленетін јлеуметтiк
тґлемдi таєайындау жјне оныѕ мґлшерi
1. Жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда тґленетiн јлеуметтiк тґлем Ќордан тґленетін јлеуметтiк тґлемдер алуєа ќўќыєы бар мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ќатысушысына 2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап таєайындалады.
2. Жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда тґленетiн јлеуметтiк тґлемдi таєайындау їшiн ґтiнiшке:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) тўрєылыќты жерi туралы мјлiметтер (мекенжай аныќтамасы немесе ауылдыќ округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
3) еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєы (параќтары);
4) жўмыс орнынан јлеуметтiк ќатердiѕ басталуы алдындаєы соѕєы кїнтiзбелiк он екi ай ішіндегі табыстары туралы белгiленген їлгiдегi аныќтама (аныќтамалар);
5) банктерде жјне (немесе) банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерін жїзеге асыратын ўйымдарда ашылєан банктік шотыныѕ нґмірі не тїзеу мекемесініѕ ќолма-ќол аќшаны баќылау шоты туралы мјліметтер;
6) ґзін-ґзі жўмыспен ќамтыєан адамдар їшін ќосымша:
дара кјсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу туралы кујліктіѕ кґшірмесі;
мемлекеттік кіріс органдары берген салыќ жјне бюджетке тґленетін басќа да міндетті тґлемдер бойынша салыстыру актісі ќоса беріледі.
3. Жїктілікке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда тґленетін јлеуметтік тґлем денсаулыќ саќтау саласындаєы ујкілетті мемлекеттік орган белгілеген тјртіппен берілген еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєында кґрсетілген бїкіл кезеѕге таєайындалады.
Міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесініѕ ќатысушылары болып табылатын Байќоѕыр ќаласыныѕ тўрєындарына жїктілікке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда тґленетін јлеуметтік тґлем Ресей Федерациясыныѕ федералдыќ денсаулыќ саќтау ўйымдары мен олардыѕ Байќоѕыр ќаласыныѕ аумаєында орналасќан бґлімшелері берген еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєы негізінде, Ќазаќстан Республикасыныѕ Еѕбек кодексіне сјйкес жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты демалыс кезеѕіне таєайындалады.
4. Жїктiлiкке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайларда тґленетін јлеуметтiк тґлем мґлшерi јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшерін еѕбекке жарамсыздыќ кїндері саныныѕ тиісті коэффициентіне кґбейту арќылы айќындалады.
Јлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшері јлеуметтік тґлемге ќўќыќ басталєан айдыѕ алдындаєы соѕєы кїнтізбелік он екі ай ішінде јлеуметтік аударымдар жїргізілген (осы кезеѕде јлеуметтік аударымдарда їзілістердіѕ болу-болмауына ќарамастан) табыстар сомасын он екіге бґлу арќылы айќындалады.
Еѕбекке жарамсыздыќ кїндері саныныѕ коэффициенті еѕбекке уаќытша жарамсыздыќ параєы берілген кїндер санын кїнтізбелік отыз кїнге бґлу арќылы айќындалады.
5. Егер бўл еѕбек шартыныѕ жјне (немесе) ўжымдыќ шарттыѕ талаптарында, жўмыс берушініѕ актісінде кґзделсе, жўмыс беруші Ќазаќстан Республикасыныѕ еѕбек заѕнамасына сјйкес жїктілікке жјне босануєа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алуєа байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем сомасын шегергендегі орташа жалаќысын саќтай отырып, жїктілікке жјне босануєа байланысты демалысќа, жаѕа туєан баланы (балаларды) асырап алєан ќызметкерлерге берілетін демалысќа аќы тґлейді.
Ескерту. 23-1-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); ґзгерістер енгізілді - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен кейiн кїнтiзбелiк он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.
23-2-бап. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне
байланысты табысынан айырылєан жаєдайда
тґленетiн јлеуметтiк тґлемді таєайындау жјне
оныѕ мґлшерi
1. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн јлеуметтiк тґлем мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiніѕ ґзі їшiн јлеуметтiк аударымдар жїргiзiлген жјне Ќордан тґленетін јлеуметтiк тґлемдер алуєа ќўќыєы бар ќатысушысына 2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап таєайындалады.
2. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн јлеуметтiк тґлем екi жјне одан да кґп бала туєан кезде јр балаєа жеке таєайындалады.
3. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн јлеуметтiк тґлемдi таєайындау їшiн ґтiнiшке:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) тўрєылыќты жерi туралы мјлiметтер (мекенжай аныќтамасы немесе ауылдыќ округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
3) баланыѕ (балалардыѕ) туу туралы кујлiгініѕ кґшiрмесi, сондай-аќ оны салыстыру їшiн тїпнўсќасы;
4) отбасыныѕ ќўрамы туралы мјліметтер;
5) алып тасталды - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен;
6) банктерде жјне (немесе) банк операцияларыныѕ жекелеген тїрлерін жїзеге асыратын ўйымдарда ашылєан банктік шотыныѕ нґмірі не тїзеу мекемесініѕ ќолма-ќол аќшаны баќылау шоты туралы мјліметтер;
7) бір жасќа толмаєан баланы (балаларды) асырап алєан жаєдайларда – ќорєаншылыќ немесе ќамќоршылыќ жґніндегі функцияларды жїзеге асыратын орган берген баланы (балаларды) асырап алу туралы сот шешімінен їзіндініѕ кґшірмесі;
8) бір жасќа толмаєан балаєа (балаларєа) ќорєаншылыќ белгіленген жаєдайларда – ќорєаншылыќ немесе ќамќоршылыќ жґніндегі функцияларды жїзеге асыратын орган шешімініѕ кґшірмесі ќоса беріледі.
4. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн јлеуметтiк тґлем баланыѕ туу туралы кујлiгiнде кґрсетiлген туєан кїнiнен бастап ол бiр жасќа толєан кїндi ќоса алєандаєы мерзімге дейiн таєайындалады.
Бiр жасќа толмаєан бала ќайтыс болєан жаєдайда, јлеуметтiк тґлемдер ќайтыс болєан айды ќоса алєанда тґленедi.
5. Бала бiр жасќа толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетiн ай сайынєы јлеуметтiк тґлемдер табыстыѕ орташа айлыќ мґлшерiн табысты ауыстыру коэффициентiне кґбейту арќылы айќындалады.
Јлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстыѕ орташа айлыќ мґлшері јлеуметтік тґлемге ќўќыќ басталєан айдыѕ алдындаєы соѕєы жиырма тґрт ай ішінде јлеуметтік аударымдар жїргізілген (осы кезеѕде јлеуметтік аударымдарда їзілістердіѕ болу-болмауына ќарамастан) табыстар сомасын жиырма тґртке бґлу арќылы айќындалады.
Табысты ауыстыру коэффициенті 0,4 болады.
Бўл ретте, бала бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтіміне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлемніѕ еѕ жоєары мґлшері республикалыќ бюджет туралы заѕда белгіленген еѕ тґмен жалаќыныѕ он еселенген мґлшерініѕ ќырыќ пайызынан аспауєа, ал јлеуметтік тґлемніѕ еѕ тґмен мґлшері бала бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтіміне байланысты берілетін ай сайынєы мемлекеттік жјрдемаќы мґлшерінен кем болмауєа тиіс.
6. Алушы ќайтыс болєан (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныєан немесе ќайтыс болды деп жариялаєан), ата-ана ќўќыќтарынан айырылєан немесе олар шектелген, бас бостандыєынан айыру орындарында жазасын ґтеп жїрген жаєдайларда, бала бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтіміне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем баланы мемлекеттіѕ толыќ ќамсыздандыруы белгіленген жаєдайларды ќоспаєанда, бала бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтімін жїзеге асыратын адамєа, мынадай ќўжаттар:
1) жеке басты кујландыратын ќўжат;
2) бала бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтіміне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем алушыныѕ ќайтыс болуы туралы кујліктіѕ, соттыѕ хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы немесе ќайтыс болды деп жариялау туралы, ата-ана ќўќыќтарынан айыру немесе оларды шектеу туралы шешімініѕ, соттыѕ бас бостандыєынан айыру орындарында жазасын ґтеуі туралы їкімініѕ кґшірмелері;
3) соттыѕ бала асырап алу туралы заѕды кїшіне енген шешімініѕ їзінді кґшірмесі;
4) ќорєаншы етіп таєайындау туралы аныќтама негізінде жїргізіледі.
7. Бала (балалар) бір жасќа толєанєа дейін оныѕ кїтіміне байланысты табысынан айырылєан жаєдайда тґленетін јлеуметтік тґлем:
1) бала (балалар) ќайтыс болєан ай ґткен соѕ;
2) баланы (балаларды) мемлекеттіѕ толыќ ќамсыздандыруы белгіленген ай ґткен соѕ;
3) ата-анасы ата-ана ќўќыќтарынан айырылєан немесе олар шектелген, асырап алу туралы шешім жарамсыз деп танылєан немесе оныѕ кїші жойылєан, Ќазаќстан Республикасыныѕ неке-отбасы заѕнамасында белгіленген жаєдайларда, ќорєаншылар ґз міндеттерін орындаудан босатылєан немесе шеттетілген ай ґткен соѕ тоќтатылады.
Ескерту. 23-2-бап жаѕа редакцияда - ЌР 04.02.2013 № 75-V Заѕымен (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі); ґзгеріс енгізілді - ЌР 10.01.2014 N 156-V (01.01.2014 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
24-бап. Јлеуметтік тґлемніѕ мґлшерін есептеу, ќайта
Достарыңызбен бөлісу: |