Негіздерімен "Ветеринариялық медицина", "Ветеринариялық санитария" мамандықтары бойынша ауыл шаруашылық жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы Алматы, 2013 3
-тарау. ІНДЕТ ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ ІНДЕТ ОШАҒЫ
жүктеу/скачать 3.12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Iндет процесi
| 2-тарау. ІНДЕТ ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ ІНДЕТ ОШАҒЫ
1-тақырып. Індет процесінің негізгі қозғаушы күштері Инфекциялық процесс нақтылы бiр жануар организмiнде байқалатын құбылыс болса, iндет процесiнiң ауқымы одан анағұрлым кең. Бұл жұқпалы аурудың жеке организмдi зақымдауы емес, оның ауру малдан сау малға жұғып, тұтас бiр аумақты жайлауы. Яғни індет процесі белгiлi бiр террито- рия шеңберiнде өтедi. Iндет процесi Iндет процесiнiң байқалуы Қарқыны Берiлу механизмi Бейiмдiлiгi даму бойынша бойынша бойынша сатылары Спорадия Жанасу Бiр түр Iндет алды Энзоотия Трансмиссивтi Бiрнеше түр Дамуы Эпизоотия Сыртқы орта Малға және Шегiне жету Панзоотия арқылы адамға Бәсеңсу Алиментарлы Зооантропоноз Iндетаралық Аэрогендi Антропозооноз кезең Терi арқылы Адамға (антропозооноз) Iндет ошағы Қатер төнген аймақ Iндет ошағы Жаңа Iндет Сөнген ошағының Табиғи (тұрақты) ядросы Антропоургиялық Синантропты 5-сурет. Iндет процесiнің бұғауы, байқалу формалары. Сыртқы орта факторлары және малды күту жағдайы Ауру қоздырушысының бастауы Берiлу тетiктерi Бейiм жануарлар Iндет бұғауы I нд етте н са у емес п ун кт 41 Бірінші тарауда инфекция патологиясындағы сұрақтар микрожүйе (антиген, антидене, серологиялық, бактериологиялық диагностика, т.б.), мезожүйе (мал организмі, т.б.) деңгейінде, яғни инфекциялық процесс тұрғысынан қарастырылса, бұл тарауда жұқпалы ауыруларға байланысты құбылыстар макрожүйе (мал табыны, тобы, індеттің таралу қарқынына байланысты белгілі бір кеңістік) шеңберінде қарастырылады. Індет ошағынан басқа аурудан сау емес пункт деген ұғым қалыптасқан. Аурудан сау емес пункт болып індет ошағы бар елді мекен, шаруашылық немесе әкімшілік территория есептеледі. Аурудан сау емес пункт деген ұғымның мағынасы оншама нақтылы емес. Бұл негізінен әкімшілік территорияға сәйкес ұғым және әрбір ауру кезінде оған деген көзқарас та әртүрлі. Мысалы, бір үлкен шаруашылықтың 3 мал фермасы болып оның біреуінде аусыл шыға қалса, шаруашылық түгелдей аурудан сау емес деп саналады. Ең дұрысы аурудан сау емес пунктті есепке алмай, індет ошағы бойынша есеп жүргізген дұрыс. Әсіресе Қазақстан сияқты кеңбайтақ өлкеде бір әкімшілік территорияда індет ошағының бірнешеуі болуы жиі кездесетін жағдай («Індеттану», Т.Сайдолдаұлы, 1993). Табынды жұқпалы аурулардан (бруцеллез, туберкулез, лептоспироз, т.б.) сауықтыру, індет ошағынан (топалаң, қарасан, т.б.) арылу шараларын іске асырудың қажетті алғы шарты – індеттанулық балау, ол індет процесі мен індет ошағын толық сипаттайды. Індеттанулық балау қою мақсатында жүргізілетін індеттанулық мониторинг объектілері, әдістері келесі тарауда қарастырылып, талданады. |