Негізгі әлеуметтанулық мектептер
|
Негізгі идеясы
|
Басты өкілдері
|
Еңбектері
|
Чикаго әлеуметтану мектебі
|
Криминологияға сандық анализ әдіснамасын қолданып қала және қала маңы жастарының қылмыс өткізуі құбылыстарына нақты зерттеу жүргізді. Осы себепті ХХ ғасырың алдыңғы жартысында Чикаго қаласы криминалогиялық әлеуметтануды зерттеудің орталығына айналды
|
Чикаго мектебінің негізгі өкілдері : Неле Андерсон,Эрист Берджесс, Рут Шонл Кэйван Франклин Фрэйзир Эверет Хьюз Родерик Макензи, Джордж Герберт Мид, Луис Вирт
|
Джордж Герберт Мид-Символды өзара әсер теориясы
Парк,Берджесс және Макензи 1925 жылы жариялаған Қала экологиясына қатысты кітабы
|
Француз мектебі
|
Әлеуметтік жүйелерді талдауды әлеуметтік ғылымдардың статусы тұрғысынан эпистемологиялық ойлармен байланысты қарастыру
|
Эмиль Дюркгейм
|
«Әлеуметтану әдісі» деген еңбегінде ғылыми әлеуметтану негізін салды
|
Прага университеті
|
«мәдениет-өркениет-әлеуметтілік» жүйесіндегі құбылыстар мен байланыстар
|
Альфред Вебер
1868-1958
|
«Германдық және еуропалық мәдениеттің дағдарысы»1924. «Мемлекет пен мәдениеттің әлеуметтік идеялар»1927 деген еңбектері бар
|
Франкфурт мектебі
|
ХХ ғасырдағы неміс әлеуметтанулық мектебі туралы айтқанда Франкфурт мекетбі туралы айтпау мүмкін емес
|
Юрген Хабермастың әлеуметтік ілімі неомаркстік бағытта болды
|
|
Неміс мектебі
|
Әлеуметтік ілімді 3 негізгі бағыттарға бөледі : әлеуметтік ұрпақ ілімі , әлеуметтік орта ілімі және әлеуметтік тұлға ілімі
|
Макс Шелер, Карл Маннхейм, М.Шелер
|
Карл Маннхейм «Жан және мәдениет» , «Тарихилық» , «Білімнің әлеуметтік мәселелері», «Идеология және утопия» және т.б
|
Американдық әлеуметтану мектебі
|
Американдық әлеуметтану мектебі теориялықтан эмпирикалық әлеуметтануға көшу кезінде дамыды
|
Уильям Самнер
|
Студенттерге алғашқы болып әлеуметтанудың жүйелі лекциялық курсын ұсынды
|
Итальяндық әлеуметтану мектебі
|
Әлеуметтанушылық білімді қалыптастыру принциптеріне бағытталады
|
Вильфредо Парето
|
Ғылыми ақпараттың сенімділігі және дұрыстығы сияқты білімді құру принциптерін жасады
|
Теория
|
Идеясы
|
Ерекшеліктері
|
Эмиль Дюркейм теориясы
|
Қоғамда қалыптасқан құндылықтар мен нормалар ,әлеуметтік факт,колликтивті сана, жалпы әлеуметтік процестер қоршаған ортаның әсерінен туындайды деген. Аномия теориясының авторы
|
Әлеуметтану нақты статистикалық фактілерге сүйеніп тұжырым жасайтын ғылым деген. Статистикалық мәліметтерді талдап, қоғамдағы суцидтің орын алу себептерін анықтап, «Суцид» атты еңбек жазды
|
Герберт Спенсон теориясы
|
Әлеуметтік органикалық бағыттың негізін қалады , әлеуметтік эвалюцинизм теориясының авторы . Дәстүрлері қоғам мен салыстырды
|
Қоғамды үлкен тірі ағзаға теңеді. Ауыл шаруашылығы – ас қорту жүйесі , сауда-саттық- қан айналым жүйесі ,армия-тері қабаты, транспорт пен жолдар- жүрек қантамыр жүйесі деді
|
Огюст Конт теориясы
|
Қоғам туралы жаңа позитивті әлеуметтік ғылымың негізін қалаушы . Позитивизм бағытының авторы . Әлеуметтану –физиканың әлеуметтік қатынастарды зерттейтін саласы деген
|
Адамзаттың интелектуалды дамуын 3 кезеңге бөлген:
Теологиялық
Метофизикалық
Позитивті
Әлеуметтанудың не үшін керектігін түсіндірді
|
Ядов, Владимир Алексадровичтың теориясы
|
«Осыдан әлеметтануды анықтаудың 2 әртүрлі жолдары ажыратылады: бірінші , ғылым ретінде пәнінің тұтас қоғамдық ағза , әлеуметтік жүйе ретінде қарастырылуы, екінші, бұқаралық әлеуметтік үрдістер мен бұқаралық тәртіп жөніндегі ғылым» деп жазаады
|
Сонымен, әлеуметтік –әлеуметтік байланыс пен қатынастарды ұйымдастыудың негізгі бастамасы ретінде болса , ал , әлеуметтік заңдылықтар бұлардың мәні мен мазмұнын түсінудің негізі болы есептеді.
|
Маркс Вебердің теориясы
|
Қазіргі әлеуметтану ғылымы М.Вебердің ой-тұжырымдарымен көп санасады. Оның әлеуметтану теориясы позитивистік теорияға қарсы шығу кезеңінде пайда болды . Ол әлеуметтанудың өзгешелігіОл әлеуметтанудың өзгешелігін жақтай отырып, адам іс-әрекетін,қимылын «түсіну,ұғыну» теорясын қалыптастырады
|
Вебер әлеуметтануының тағы бір әдістемелік ерекшелігі жасаған идеал типтер тұжырымасы болып табылады. Идеал тип дегеніміз , ол обьективтік эмпирикалық шындықты бейнелу емес, бұл зерттеуші ғалымның ойлануының, ой-пікірінің жемісінің теориялық құрылымы
|
Қорытыды:Әлеуметтанудың негізгі мектептері мен теориялары жайлы қысқаша мәліметті кесте түрінде көреттім. Әлеуметтанулық мектептер бұл ғалымдардың ғылыми көзқарастар жүйесі деп айтсам қателеспеймін. Себебі мектептердің зерттеуінің негізгі бағыттары, түрлі салаларды қамтыды, айта кетсем: жалпы әлеуметтану және оның теориялық мәселелері, әсіресе қоғам құрылымы, дін , құқық, адамгершілік әлеуметтануы . Әлеуметтанулық мектептер ғылыми интеграцияның жоғары деңгейімен ғана емес, сонымен қатар достық байланыстардың болуымен және оның өкілдері арасындағы тұрақты байланыспен сипатталады.
Достарыңызбен бөлісу: |
