Биологиялық тотығу және биологиялық тотығу ферменттерін тежейтін заттар.
Биологиялық тотығу немесе тіндік тыныс алу деп атайды – тотықсызданған дегидрогеназалардың оттегінің қатысуымен тотығуы. БТ – тотығу-тотықсыздану реакцияларының тізбегі, бұл реакциялардың нәтижесінде активті сутектер протондар мен электрондарға дейін ыдырайды. БТ-ның жалпы теңдеуі: 2Н+ + О2- → Н2О + энергия .
Тыныс алу комплекстері. Тотығудан фосфорлану. Тыныс алу коэффициенті. Тыныс алуды бақылау.
Тотығудың фосфорлануы дегеніміз – АДФ пен бейорганикалық фосфаттан биологиялық тотығу энергиясы есебінен АТФ-ң түзілуі.
Тотығудан фосфорлану коэффициенті немесе Р/О коэффициенті деп сіңірілген оттектің әрбір атомына сәйкес келетін бейорганикалық фосфаттың АТФ–тің түзілуіне кеткен моль санын атаймыз. Қалыпты жағдайда: Егер субстрат ПФ арқылы тотықса,Р/О=3ке тең. субстрат ФАД тәуелді ФП-мен тотықса, Р/О=2 тен болады.
БТ мен ТФ өзара тығыз байланысты. БТ-ң жылдамдығын ТФ бақылайды, мұны тыныс алуды бақылау деп атайды. Егер АДФ аз, ал АТФ көп болса, БТ жылдамдығы төмендейді. АДФ мөлшері көп, АТФ мөлшері аз болса, БТ жылдамдығы артады.
Витаминдер. Витаминдер, түсінік, біріншілік және екіншілік авитаминоздар мен гиповитаминоздар, жіктелуі. Суда және майда еритін витаминдердің құрылысы, биологиялық әсері, авитаминозы, тағам көздері және тәуліктік қажеттілігі.
Витаминдер - тағам құрамында болатын, дененің қалыпты жұмыс істеуі үшін өте маңызды төмен молекулалы, химиялық табиғаты мен құрылысы әр түрлі органикалык заттар.
Адамда витаминнің жетіспеуі гиповитаминоз деп аталады. Ал, авитаминоз дегеніміз - витаминнің болмауына байланысты патологиялык күй. Гипо- жэне авитаминоздар
біршшшк және екіншілк деп бөлінеді. Біріншілік гипо- жэне авитаминоз тағаммен витаминдердің қажет мөлшерде немесе мүлдем туспеуіне байланысты туындауы мүмкін. Екіншілік гипо- және авитаминоздардын себебі:
- витаминдердің сіңірілуінің бұзылуы
- тағамда майлардың болмауы (майда еритін витаминдер үшін қажет)
- бауыр және өт шығару жолдарының ауруы кезінде
- ішекте құрттар болған кезде
- көп уакыт антибиотиктер және сульфаниламидті препараттармен емделген кезде
- антивитаминдерді пайдаланган кезде;
- витаминдерді көп пайдаланғанда, жүктілік, ауыр дене еңбегі, бала емізу кезінде т.б.
Жіктелуі: Физико-химиялык касиеттері бойынша суда еритін (В тобының жэне С, Н, Р витаминдері) және майларда еритін (А, Е, Д, К витаминдері) деп бөлінеді.
Суда еритіндер:
Достарыңызбен бөлісу: |
