Гемостаз – деп қан тамырлары қабырғаларының бүтіндігін сақтауға, тамыр сыртына қан кетуді тоқтатуға, сол арқылы қансыраудан сақтандыруға және айналымдағы қанды тамыр ішінде сұйық күйінде ұстап тұруға бағытталған организмнің гомеостаздық тетіктерін айтады.
Гемостаз- это совокупность биологических процессов, обеспечивающих сохранение жидкого состояния крови, поддержание целостности кровеносных сосудов и купирование кровотечения при их поврежлении
Гемостаздың құрамбөлшектері – қантамыры қабырғасы, қан жасушалары (тромбоцит), қан плазмасының жүйелері (қан ұйытқыш, ұюға қарсы, фибринолиз, калликреин-кинин).
Компоненты гемостаза- стенки кровеносных сосудов, клетки крови (тромбоциты), плазменные системы (свертывающая , противосвертывающая, фибринолитическая и калликреин-кининовая)
Гемостаздың бұзылу түрлері - геморрагиялық синдром, тромбоздық синдром, ТШҚҰ- синдромы
Формы нарушения гемостаза- геморрагический синдром, тромботический синдром, ДВС синдром
Механизмы геморрагического синдрома- вазопатии, тромбоцитопатии, тромбоцитопении, коагулопатии
Вазопатиялар – қанағыштыққа әкелетін, қан тамырлар құрылымы мен қызметінің бұзылыстары (тұқымқуаты, жүре пайда болған).
Вазопатии- кровоточивость, обусловленная повышенной проницаемостью стенки сосудов (приобретенного и наследственного происхождения)
Тромбоцитопениялар - қанның көлемдік бірлігінде тромбоциттердің саны азаюы (180-360х 109/л).
Тромбоцитопении- состояние, при котором снижается количество тормбоцитов в единице объема крови
Тромбоцитопатиялар – тромбоциттердің сапалық өзгерістері (қызметтерінің бүзылыстары)
Тромбоцитопатии- качественная неполноценность тромбоцитов, дисфункция тромбоцитов (наследственного и приобретенного происхождения)
Коагулопатиялар - гемостаздың коагуляциялық тетігінің бұзылуы салдарынан дамитын геморрагиялық синдромдар (плазманың ферменттер жүйесінің: ұйытатын, ұюға қарсы, фибринолиздік). Коагулопатии- кровоточивость, обусловленная снижением активности системы свертывая и повышением активности системы фибринолиза и противосвертывающей системы
Қан ұю жүйесі жеткіліксіздігінің патогенезі – прокоагулянттардың тұқымқуатын (гемофилия А, В, С ж.б.) және жұре пайда болған (бауыр аурулары, К витамині жеткіліксіздігі, жаңатуылғандарда, қан ұю жүйесіне антидене түзілгенде).
Патогенез недостаточности системы свертывания- наследственный дефицит (гемофилия А, В, С и др) и приобретенный дефицит прокоагулянтов (заболевания печени, дефицит витамина К, состояние новорожденности, образование антител к факторам свертывания крови и др.)
Тромбоздық синдром патогенезі – тамыр эндотелиінің зақымдануы, қанағымының баяулауы, қан тұтқырлығының жоғарылауы
Патогенез тромботического синдрома- повреждение эндотелия сосудов, замедление кровотока, повышение вязкости крови
Артерия тамырларының тромбозы патогенезі – патогенездің негізгі тізбегі болып тамыр қабырғасының жарақаттануы және тромбоциттердің әсерленуі есептеледі.
Патогенез тромбоза артериальных сосудов-ведущим звеном патогенеза является повреждление сосудистой стенки и активация тромбоцитов
Вена тамырларының тромбозы патогенезі – патогенездің негізгі тізбегі болып қанағымы жылдамдығының баяулауы және қан ұю жүйесі факторларының әсерленуі есептеледі
Патогенез тромбоза венозных сосудов- ведущим звеном патогенеза является замедление скорости кровотока и активация факторв свертывания крови
ТШҚҰ-синдромы – тромбоздық және геморрагиялық синдромдардың бірлесуімен сипатталатын бейнақты дерттік үрдіс.
ДВС синдром- неспецифический патологический процесс, характеризующийся сочетанием тромботического и геморрагического синдромов
ТШҚҰ синдромының себептері – сепсис, сілейме, ақтық жағдайлар, гемолиз, миолиз, ұрықтың жатыр ішінде өлуі, ауқымды жарақаттар ж.б.
Причины ДВС синдрома- сепсис, шок, терминальные состояния, гемолиз, миолиз, внутриутробная смерть плода, опухоли, массивная травматическая поверхность и др
ТШҚҰ синдромының сатылары – гиперкоагуляция, өтпелі кезең, гипокоагуляция
Стадии ДВС синдрома- гиперкоагуляция, преходная стадия, гипокоагуляция
Демонстрациялық материал: оқыту бағдарламасы, ситуациялық есептер
ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі
Ә.Нұрмұхамбетұлы. Клиникалық патофизиология. – Алматы; РПО «Эверо», 2010. –Б. 377-418
Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – Б. 401-419.
Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2012, с. 63-96
Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 373-397.
4. Патофизиология: Учебник п/ред А.И. Воложина, Г.В. Порядина.- Т.3. –М.: «Академия», 2006.-С. 110 - 125
5. Есембаева С.С., Касенов Б.Ж. и соавт. Механизмы развития патологии в полости рта. Алматы, 2010., с. 57-65
6. Патофизиология: Учебник п/ред А.И. Воложина, Г.В. Порядина.- Т.3. –М.: «Академия», 2006.-С.126-157
Қосымша
Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007. С. 247 -253.
Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.
БАҚЫЛАУ
Кейс-стади, оқыту бағдарламасы бойынша жұмыс
«АСҚОРЫТУ жеткіліксіздігі» ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША МАШЫҚТЫҚ ДАҒДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Сабақтың мақсаты:
Оқыту міндеттері:
Асқорыту жүйесі ауруларындағы клиникалық -зертханалық сараптауда тәжірибелік дағдыны жетілдіру
топта жұмыс жасай білу коммуникативті дағдысын жетілдіру
Жүргізу тәсілдері: тәжірибе жасау, кестелерді толтыру, кейс-стади, сөзжұмбақ толтыру
Достарыңызбен бөлісу: |