Нурсеитова Зейнеп Туреханкызы, т.ғ. к
жүктеу/скачать 2.9 Mb.
|
| ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Өндіріс әдісін, технологиялық желіні және режимді таңдау және сипаттау Алкогольсіз сусындардың технологиялық сызбанұсқасы былайша сипатталады (3-сурет): Суды өңдеу Қантты және Инвертті шырындарды дайындау Коллерді алу Купажды шырындарды дайындау Купажды шырындарды фильтрлеу және салықндату Көміртегі диоксидімен суды байыту Алкогольсіз сусындарды сақтау Сурет 3- Алкогольсіз сусындардың технологиялық сызбанұсқасы Газдалған алкогольсіз сусындар өндірісінің машиналы аппаратуралық сызбанұсқасын сипаттау. Желі суды өңдеуге құрал-жабдық комплексінен басталады (деффегезаторлар, құм және керамикалық сүзгілер, бактерицидті қондырғылар және ультра филтрационды аппараттар) Келесі болып қант және купаж сиропын дайындауға арналған құрал-жабдық комплекстері табылады, олар сироп қайнатқыш аппараттан, насостардан, жылуалмастырғыштардан, сиропқайнатушы станциядан және колер қайнатушы аппарат жүйелерінен тұрады. Кейіннен купаж аппаратынан, сүзгі – престерден және жылуалмастырғыштан тұратын купаж сиропын дайындауға арналған құрал-жабдық комплексі жалғасады. Соңғысы газдалған сусындарды және көқміртегі диоксидімен қанықтыруға арналған құрал-жабдықтар комплексі, (сатураторлар, струилы аппарат және синхронды-араластырғыш қондырғы) сонымен қатар орап-түю құрал-жабдықтары. Газдалған алкоголдьсіз сусындарды өндіру 4- суретте келтірілген. Желі қондырғысы және жұмыс істеу принципі. Газдалған сусындардың негізгі компоненті болып табылатын су құм сүзгіде 9 алдымен сүзіледі. Судың жұмсақ сүзілуі керамика сүзгісінде 8 жүзеге асады. Суды мұқият тазарту үшін сүзгі-пресс 7 қолданылады, яғни қысым арқылы жұмыс жасайтын. Жарықтандырылған су насоспен 6 жұмсарту үшін катионитті сүзгіге 5 беріледі. Сүзгілердің регенерациясы су тогын өзгерту жолымен тұз еріткіш 3 көмегімен бактерицидті қондырғыда 4 залалсыздандырылады. Су насоспен 1 тоңазытқышқа 2 беріледі, бұл жерде ол 4-7 температураға дейін салқындатады және өндіріске бағытталады. 1 – насос; 2 – тоңазытқыш; 3 – тұз еріткіш; 4 -бактерицидті қондырғы; 5- катионитті сүзгі; 6 – насос; 7 - сүзгі-пресс; 8 -керамика сүзгісі; 9 - құм сүзгі; 10 -колерқайнатқыш аппарат; 11 – насос; 12 - сироп қайнатқыш аппарат; 13 – насос; 14 – жылуалмастырғыш; 15 - сиропқайнату аппараты; 16 –насос; 17 – жылуалмастырғыш; 18 – насос; 20 – сүзгі пресс; 19, 21, 22, 23, 24, 25 – жинағыш; 26,27,28 -купаж аппараттары; 29- сүзгі; 30 –насос; 31 – жинағыш Сурет 4- Газдалған алкогольсіз сусындарды өндірудің технологиялық сызбанұсқасы Қантты қажет болған жағдайда бөгде қосымшалардан тазаланады, өлшенеді және сироп қайнатқыш аппаратқа 12 беріледі. Сол жерге қан массасына есептегенде 40% мөлшерінде су бағытталады және 20-25 мин аралығында қайнатылады. Дайын қант сиропы насоспен 13 жылуалмастырғышқа 14 салқындатылу үшін беріледі. Сахароаның кристалдануын болдырмау мақсатында қант сиропына жұмсақтық пен жағымдыдәм беру мақсатында инверсия үшін сиропқайнату аппаратына 15 бағытталады. Жылуалмастырта 17 250С дейін салқындатылған инвертті қант сиропы насос 16 арқылы жинағышқа 22 айдалады. Жинағыштағы 19 қажет болған жағдайда сүзгі престе 20 сүзілген шырындар және тұнбалар насос 18 арқылы болат эмалданған жинағышқа 21 беріледі. Лимон қышқылын және эссенцияны еріту үшін, сонымен қатар әртүрлі қоспаларды дайындау үшін купажды алаңда жинағыштар 24 және 25 орналасқан. Сусындарды бояуға арналған колерді қантты 180-200 температураға дейін қыздыру жолымен колерқайнатқыш аппаратта 10 дайындайды, мұнда қант массасына 1-3 мөлшерінде су құйылады. Колерқайнатқыш аппараттан 10 шыққан колер насос 11 арқылы жинағышқа 23 бағытталады. Купажды сироп вертикальды купаж аппараттарында 26-28 дайындалады, ол якор түріндегі араластырғыштармен жабдықталған. Купаждың барлық кампоненттері жинағыштардан 21,23,25 сомотекпен аппаратқа келеді, ол купаждық алаңда орнатылған. Дайын купаж сиропы сүзгіде 29 сүзіледі, 8-10С температураға дейін салқындатылады және насоспен 30 қысымды жинағышқа 31 беріледі,ол жерден самотекпен купажды сумен араластыру үшін және сусынды көміртегі диоксидімен қанықтыру үшін арналған үздіксіз әрекеттегі қондырғыға береді. байыту (қанықтыру) үшін РЗ-ВНС-1 типті синхронды араластырғыш сатураторын таңдап аламыз (5-сурет). РЗ-ВНС-1 типті синхромды араластырғыш қондырғысының принципиалды технологиялық сызбасы мына 7-суретте көрсетілген. Қондырғыда сусынды көміртегінің қос тотығымен байыту келесі үлгіде жүреді. Су бөшкеден 2 ағынды эжектор 1 арқылы насос 3 көмегімен беріледі, соның нәтижесінде эжектор 1 деаэратор калонкасынан 4 ауаны сорып отырады, яғни оның ішінде вакуумның түзілуіне әкеледі. Деаэриация калонкасындағы 4 үрдісті бақылау үшін вакууметр 5 орнатылады. Сүзуден түзетілген және салқындатылған су деарэция калонкасының төменгі бөлігіндегі құбыр арқылы жоғарға беріліп, конусты табақшамен 6 бойымен ауа қалдықтарынан тазара отырып төменге ағады. Деаэратор калонкасының төменгі бөлігіндегі деаэрерленген су мөлшер деңгейін анықтайтын көрсеткіш 7 арқылы білуге болады. Деаэрирленген суды насос 8 көмегімен көміртегінің қос тотығымен байытуға арналған ағынды насадкаға 9 айдайды, оған калонкаға 10 байытуға беріледі. Калонкада 10 деңгей көрсеткіш 7, қорғаныс клапаны 11, манолитр 12, редуктор 13 арқылы берілетін газдалған және жуылған суды шығаруға арналған, көміртегінің қос тотығын еңгізуге арналған штуцер орнатылған. Көміртегінің қос тотығымен байытылған суды насос дозатор 14 көмегімен араластырғыш бөшкеге 15 береді, сонымен бір уақытта бөшкеден 16 анықталған дозада купажды сиропты жіберіледі. Су 1 - ағынды эжектор; 2 – бөшке; 3 – насос; 4 - деаэратор калонкасы; 5 – вакууметр; 6 - конусты табақша; 7 - су мөлшер деңгейін анықтайтын көрсеткіш; 8- насос; 9 –насадка; 10 – калонка; 11 - қорғаныс клапаны; 12- манометр; 13 –редуктор; 14 дозатор; 15 - араластырғыш бөшке; 16 –бөшке Сурет 5- РЗ-ВНС-1 типті синхромды араластырғыш қондырғысы Араластырғыш бөшкеден 15 дайын, көміртегінің қос тотығымен байытылған сусын, деңгей көрсеткішпен 7, қорғаныс клапанымен 11 манометрмен 12, дайын сусынды және жуылған суды шығаруға арналған штуцермен қамтамасыз етілген жинағыш калонкасына 17 жіберіледі. Ағынды насадкада су 0,6-0,8 МПа қысымда байытылады. Қондырғыдан шығарда сусынды 0,7 % көміртегі қос тотығы болады. Деаэрацияға түсетін су температурасы 6ºС жоғары болмау керек, ал купажды сиропты 8 % жоғары болмау керек. АБДИРАЙЫМ 2.2 Таңдалған технологиялық желінің сипаттамасы Алма шырыны негізінде газдалған алкогольсіз сусындар алудың технологиялық жабдықтық сызба-нұсқасы 6-суретте берілген. Суды тазарту және жұмсарту жабдықтың су тазарту кешенінде жүзеге асырылады. Суды алдын-ала бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа тұндырып қояды, содан кейін ірі құмды сүзгіге 1 жібереді. Суды майда заттарынан тазарту үшін сүзу керамикалық шамдан жасалған сүзгіде 2 жүзеге асырылады. Сонымен қатар, суды ұсақ заттардан тазарту үшін қысыммен жұмыс жасайтын 3 сүзгі басқышы қолданылады. 4-сорғы арқылы тазартылған су катион алмасу сүзгісіне 5 жұмсарту үшін беріледі. Әдетте, рН мәнінің айтарлықтай төмендеуі орын алатын судың Н-катионизациясы қолданылады. 5 сүзгілерінің регенерациясы судың шығынын өзгерту арқылы тұзды еріткіш 6 көмегімен жүзеге асырылады. Жұмсартылған су ультрафиолет сәулелерімен гермицидтік қондырғыда дезинфекцияланады 7. 7 қондырғыдан бастап дайындалған судың алдын-ала белгіленген мөлшері 8 сорғымен купаж дайындайтын ыдысқа беріледі. Тазартылған судың көп бөлігі 9 тоңазытқышта 4 ... 7 °C дейін салқындатылады және қанықтыру үшін 10 бағытталады. Купаждаудың алдында қоспаның құрамына кіретін құрам бөліктерді дайындалады. Алма шырындары матадан немесе пластинадан жасалған сүзгілер арқылы сүзіледі. Алма сығындылары сумен 1: 5 қатынасында сұйылтылған және екі сағат тұндырылғаннан кейін олар матадан немесе пластинадан жасалған сүзгілер арқылы сүзіледі. Алма сығындылары сумен 1: 5 қатынасында сұйылтылған және екі-үш сағаттық тұндырудан кейін олар сүзіледі. Тұнбасы бар немесе иісті тұнбалар мен эссенцияларды сүзгілеу керек. Сусындарды бояу үшін қолданылатын бояғыштар алдын-ала суда 1:5 немесе 1:10 қатынасында ерітіледі. Қышқылдарды су ерітінділері түрінде қосады. Сусындарды бояуға қолданылатын колер 11 колер дайындайтын арнайы қондырғыда дайындалады, мұнда су қанттың 1 ... 3% мөлшерінде құйылады. 11 қондырғысы - электрлі жылытуы бар қазандық және өнімнің 160 ... 180 ° C дейін қызуын қамтамасыз етеді. Бұл температурада қарқынды карамелизация жүреді. Ол үздіксіз араластырумен жүзеге асырылады. Колер дайын болғаннан кейін қыздыру тоқтатылады және колерде 70% құрғақ зат концентрациясына дейін 60 ° С температурадағы сумен сұйылтылады. колерді 60 ... 65 °C дейін салқындатқаннан кейін араластыру тоқтатылады және 12 сорғының көмегімен коллекторға 24 бағытталады. Купажды шәрбәтті суық жолмен алу үшін қант қоспалардан тазартылады, өлшенеді және шәрбәт қазандығына 13 құйылады. Онда 40% қант мөлшерінде су құйылады және 20 ... 25 минут қайнатылады. Дайын қант шәрбаты сорғымен 14 салқындату үшін жылу алмастырғышқа 15 беріледі. Сахарозаның кристалдануын болдырмау және қант шәрбатына жұмсақ әрі жағымды дәм беру үшін оны қайнату қазандығына 16 инверциялануға жібереді. Шәрбәттә 70 0С температурада қайнату процесінде % ерітінді түріндегі лимон қышқылын 750 г қышқылды 100 кг қантқа мөлшерлейді. 2 сағат ішінде сахарозаның шамамен 50% -ы глюкоза мен фруктозаға дейін ыдырайды. Сонымен бірге сироптың тұтқырлығын арттыратын және оны салқындатқанда сахароза кристалдарының шөгуіне жол бермейтін тотықсыздандырғыш заттар түзіледі. Аяқталған инвертті қант шәрбаты жылу алмастырғыштан 20 °С дейін салқындату үшін 18 сорғы 17 арқылы жинау контейнеріне 23 құйылады. 19-шы жинағыштан 20-шы сораппен шырындар мен тұнабалар тазарту үшін 21-сүзгі прессіне, содан кейін эмальданған болат жинағышқа 22 жеткізіледі. Лимон қышқылы мен эссенциясын еріту үшін, сондай-ақ әр түрлі қоспалар дайындау үшін купажды дайындау алдында 25 және 26 жинағыштар орналасқан. Купажды шәрбәт араластырғыштармен жабдықталған 27, 28, 29 тік купаж дайындайтын қондырғыларда дайындалады. Қоспаның барлық құрам бөліктері мөлшерленген және 22, 23, 24, 25, 26 жинағыштардан тартылыс күшімен купаждауға дейінгі орнатылған қондырғыға беріледі. Дайын купажды шәрбәт 30 сүзгіде сүзіліп, 8 ... 10 ° C температураға дейін салқындатылады және сорғы 31 арқылы қысым жинағышқа 31 айдалады. Соңғысынан купаждалған шәрбәт тікелей бөтелкелерге дозалау үшін құю машинасына жіберуге болады немесе купаждалған шәрбәт сумен қанығу үшін беріледі. Сурет 6- Алма шырыны негізінде газдалған алкогольсіз сусындар алудың технологиялық жабдықтық сызба-нұсқасы Үздіксіз синхронды араластырғыш қондырғысында купаждалған шәрбәтпен судың қоспасын қанықтырған жөн 33. Ол қаныққанға дейін ауаны судан толықтай шығаруды қамтамасыз етеді, сонымен қатар карбонизаторлардағы судың ең аз атомизациясын қамтамасыз етеді, бұл купаждалған шәрбәт, су және көмірқышқыл газының қоспасын гомогенизациялауға ықпал етеді. Мұның бәрі шикізатты үнемдеуге, сусындардың сапасын жақсартуға және әр бөтелкедегі сусынның физикалық-химиялық сипаттамаларының тұрақтылығына әкеледі. Сонымен қатар, сусындарды қанықтыру үшін синхронды-араластыру әдісін қолдану бірқатар машиналарды қолданудан бас тартуға мүмкіндік береді (сироп диспенсері, араластырғыш құрылғы және сатуратор), бұл қызмет көрсететін қызметкерлер санын едәуір қысқартады және сусындардың технологиялық үрдістерін жеңілдетеді. Көмірқышқыл газы 33 қондырғыға сұйық көмірқышқыл газы бар резервуардан36, газдандыру станциясы 35 және қысымды төмендету үшін коллектор 34 арқылы жеткізіледі. Берілетін судың температурасы 6 ° С жоғары болмауы керек, ал купажды шәрбәт 8 °С-тан аспауы керек. Қондырғыда су 0,6 ... 0,8 МПа қысыммен қаныққан, ал шығатын жерде 0,7% -ке тең көмірқышқыл газының массалық үлесі бар. Өнімдерді тұтынушылық және көлік контейнерлеріне буып-түю үшін желіде бос бөтелкелер үшін пакет қалыптайтын машина 37, жәшіктерден бос бөтелкелерді алып тастайтын машина 38, бөтелке жуу машинасы 39, бос бөтелкелерді тексеруге арналған жарық экран 40, құю машинасы 41, қақпағы бар машина 42, бөтелкелердің толтырылғандығын тексеруге арналған машина 43, этикеткаларды жапсыру машинасы 44, толтырылған бөтелкелерді жәшіктерге салуға арналған машина 45, пакетті пішіндеу машинасы 46 және бос және толтырылған бөтелкелерге арналған конвейерлерді тасымалдау және жинау жүйесімен жабдықталған. Газдалған алкогольсіз сусындарда ерітілген көмірқышқыл газының жоғалуын болдырмау үшін бөтелкелер артық қысыммен, қатты толтырмаста, изобарлықпен толтырылады (бөтелкедегі қысым мен құю машинасы резервуарының газ аймағын теңестіргеннен кейін). Бөтелкелерді толтыру кезінде сусын одан газ-ауа қоспасын құю машинасының ыдысының газ кеңістігіне ығыстырады. Сусындардың сапасын жақсарту үшін бөтелкеде ауамен емес, көмірқышқыл газымен кері қысым жасау ұсынылады. Толтыру кезінде көмірқышқыл газының шығынын азайту үшін синхронды араластыру қондырғысындағы қысым мен құю машинасының жұмыс қысымы арасында қатты айырмашылық болмауы керек. жүктеу/скачать 2.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|