сот орындарының үкімдерін, сауда хабарларын, Ресей және басқа
мемлекеттердің өмірінде кездесетін оқиғаларды, шаруашылық ха-
барларын жазып тұру болды. Сонымен қатар, мұнда қазақ халқының
тарихы, мәдениеті, әдебиетіне қатысты материалдар да жарияланды.
Материалдар мазмұнына қарай негізгі екі топқа бөлінді: ресми және
ресми емес. Ресми материалдарға үкімет бұйрықтары, кейбір саяси-
экономикалық мәселелер, ресми емес бөлімге жай корреспонденциялар,
тарихи мақалалар мен көркем әдебиет үлгілері жатты. Газет материал-
дары публицистикалық, ғылыми, көркем әдебиет және ресми ісқағаздар
стилінде жазылды.
ХІХ ғасырдың ІІ жартысында қазақша ресми ісқағаздарының
өз алдына стилі болды. Ол едәуір өзгерісі бар бұрынғы құжаттар мен
хат-хабарлар тілінің жалғасы ретінде танылады. Бұл дәуірде патшалық
Ресейдің әкімшілік орындарының қазақ жеріне қатысты ресми құжаттары
қазақшаға аударылып, көпшілігі баспа жүзінде жарияланып отырды.
Тағы бір ерекшелігі, бұл дәуірдегі ресми қағаздар өткен дәуірлердегідей,
хан, аға сұлтан сияқты жеке адамдарға емес, көпшілікке жариялай-
тын мазмұнда болды.
Ресми ісқағаздар мазмұны мен адресаттарына қарай 3 топқа бөлінді.
1-ші топ. Патша үкіметі тарапынан жазылған бұйрық-жарлықтар
(указы, распоряжения, приказы), ережелер (положения) терминология-
сы, стильдік құрылымы және қалыптасқан сөз орамдарымен, өзге ресми
құжаттардан біраз ерекшеленеді.
2-ші топ. Заң, сот істеріне байланысты ереже, бұйрық, анықтама т.б.
Бұлардың да өздеріне тән термин жүйесі, сөз орамдары бар.
3-ші топ. Жеке адамдардың ресми органдарға жазған арыз, өтініштері.
11
Орынғазы Әбутәліп
Достарыңызбен бөлісу: |
