мұнда - белгілі марканың автокөліктен жүк түсіргіштің техникалық өнімділігі, ол автомобильдің орташа жүк көтеруіне байланысты болады, оны 14 кестеден қарау;
Кпр – автокөліктен жүк түсіргіштің техникалық өнімділігі, тасымалдау жабдығы желісінің өнімділігі байланысты, жебеге тәулігіне түсетін партия саны және автотранспорттық орташа жүк көтергіштігі (15 кестеден алу).
Егер автомобильден жүк түсіргіштің өнімділігі қабылдағыш желінің өнімділігінен кем болса (Qа < Qл), онда екі автомобильден жүк түсіргіштің қондырғысын бір желіге ауысуын ескеру.
Автомобильден жүк түсіргіштің астындағы қабылдау шанағының сыйымдылығын 25 тоннадан кем болмауы керек. Автотранспортқа дәндерді артқанда әрқайсысы сыйымдылығы 15 тоннадан кем емес шанақтар болуы тиіс. Жүк түсіргіш шанақтардың мөлшерін әр шанақ арқылы 20 тоннадан кем емес арту есебінен тағайындау.
Кесте 15 – Автокөліктен жүк түсіргіштің өнімділігінің төмендеу коэффициенті - Кпр
Тәулігіне желіге түсетін партия саны, Рс
|
Автотранспорттың орташа жүк көтергіштігі, т
|
6
|
8
|
10
|
Тасымалдау жабдығының өнімділігі
|
Qт =100 т/сағ
|
2
|
0,89
|
0,79
|
0,74
|
3
|
0,84
|
0,73
|
0,69
|
4
|
0,81
|
0,71
|
0,66
|
5
|
0,88
|
0,69
|
0,64
|
6
|
0,79
|
0,67
|
0,63
| Тасымалдау жабдығының өнімділігі |
Qт= 175 т/сағ
|
2
|
0,95
|
0,91
|
0,88
|
3
|
0,92
|
0,88
|
0,84
|
4
|
0,90
|
0,86
|
0,82
|
5
|
0,88
|
0,84
|
0,80
|
6
|
0,87
|
0,87
|
0,79
|
Тасымалдау жабдығының өнімділігі
|
Qт = 350 т/сағ
|
2
|
0,98
|
0,95
|
0,93
|
3
|
0,96
|
0,93
|
0,91
|
4
|
0,94
|
0,91
|
0,88
|
5
|
0,92
|
0,89
|
0,87
|
6
|
0,91
|
0,88
|
0,86
|
4.1.2 Темір жол көліктерді қолданғандағы дәнді қабылдау және жіберу
Дәнді вагондарға артқанда және түсіргендегі операциялар көлемін дәннің түсу және түсіру теңсіздік коэффициентін ескеріп анықтау.
Типтік жобалар үшін келесі теңсіздік коэффициенттерін алу:
Км – айлық теңсіздік коэффициенті - 2.
Кс – тәулік теңсіздік коэффициенті - 2,5.
Операцияның есептеу көлемі Вр, m келесі формуламен анықтау
|
(10)
|
мұнда Ажд – дәнді артуының (түсіру)жылдық көлемі;
Кс, Кч – тәуліктік және айлық теңсіздік коэффициенті;
М – жылдығы айлар есептеуінің саны, осы уақыттағы дәндерді арту (түсіру) өнімділігі – 11 кәсіпорындар үшін тәуліктік дәнді арту (түсіру) өнімділігін есептеу 1000т кем емес, дәнді тәуліктік арту (түсіру) бір темір жол маршрутының жүк көтергіштігінен кем болмауы тиіс, яғни 3000т. Кәсіпорындар үшін тәуліктік дәнді арту (түсіру) өнімділігін есептеу 1000 тоннадан кем емес, осы жерде дәнді түсіруінің біруақыттық сыйымдылығы 600 тонна болатындығын есептеу.
Техникалық темір жол желісінің өнімділігінің мөлшерін уақыт кетуін ескеріп анықтау:
-
вагондарға арту – 3 сағ. 40 мин;
-
вагондардан түсіру – 3 сағ. 10 мин.
Берулер арасындағы екі сағаттан кем емес интервал мөлшерін қабылдау. Темір жол вагондарының есептеу сыйымдылығы дән бойынша тоннаны құрайды.
4.1.2.1 Темір жол вагондарына дәндерді арту құрылғыларының есептеулері
Дәндерді арту құрылғыларын жобалағанда уақытында вагондарды баптау мақсатында жүк тиеу механизмдердің өнімділігін Qтр, т/сағ келесі формуласымен анықталады
|
(11)
|
мұнда Qпод – бір тиегендегі дән массасы (3000 т, 600 т);
Кк – дақылға байланысты өнімділіктің түсуін ескеру коэффициенті. 4 кестеден қарау;
Кч – темір жолдан дәнді қабылдаушы тасымалдау жабдығының қолдану коэффициенті 175 т/сағ үшін 0,75, 350 т/сағ үшін 0,7 құрайды.
Жүк тиеуші ағынның қажетті мөлшер санын Nпж, келесі формуламен анықтайды
|
(12)
|
мұнда QТр – арттыру механизмінің өнімділігі (тасымалдаушы жабдығының әрекетті номенклатурасына сай таңдайды).
Темір жолдық вагонның жүктелуінің принципиалдық техникалық сызбанұсқасының процесін 3 суретке сай таңдалуы тиіс.
Сурет 3 – темір жол вагонның жүктелуінің принципиалдық техникалық сызбанұсқасының процесі
4.1.2.2 Теміржол вагонынан дәнді түсіруге арналған құрылғының есептеулері
Теміржол вагондарынан дәнді түсіру құрылғылары әмбебап және өздері жүк түсіретін вагон – дән түсірушілерден түсіруді қамтамассыз ету тиіс. Қабылдау шанағының үстіндегі шарбақтың ұзындығы 8,5 метрден кем болмауы тиіс. Темір жол вагондарынан жүкті түсіру нормативті мерзімде болу мақсатында қамтамассыз ету мақсатында түсіргіш құрылғыны екі параллельді жолда қарастыру керек.
Қабылдаушы ағынның керекті мөлшерінін санын Nж, максималды жүктеудің вагоннан түсіру шартынан келесі формула бойынша анықтайды
|
(13)
|
мұнда Qпод – бір бергендегі дән массасы, m;
Qтр – жинауыш тасымалдаушының ағымының өнімділігі - 500 т/ч;
Ки – тасымалдаушы құрылғыны пайдалану коэффициенті - 0,7;
Кк – 4 кестеден алу;
Т – бір бергенге кететін уақыт.
Түсіруші нүктелердің керекті мөлшерінің саны Nрж, (түсіру фронты) келесі формуламен анықтайды
|
(14)
|
мұнда Qпод. – бір берудің массасы;
Qр.м. – түсіруші вагонның пайдалану өнімділігі. Вагон – дәнтасушы Qр.м.-500 т/сағ болғанда.
Қабылдау шанақтың пайдалы сыйымдылығы жинаушы механизмінің өнімділігіне тәуелді болды: 350 т/сағ 42 т аз емес, 500 т/сағ 30 т аз емес.
4.1.3.1 Теңіз және өзен кемелерді қолданумен дәндерді қабылдау және жіберу
Тақалу құрылыстары мен құрылғыларының мөлшері және жабдықтардың техникалық причалдың өткізу қасиетін анықтайтын мөлшері. Дәнді теңіздік және өзендік кемелерден түсіру құрылғыларын таңдағанда механикалық кемелерден түсіргіштерді қолданған жөн, олар пневматикалық трюмдарды тазалауға арналған.
-
Теңіз айлақтардағы құрылғыларының есептеулері
Теңіздік кемелерге жүктеу және түсірудің тәуліктік өткізуін есептеу PC, т/сут келесі формуламен анықталады
|
(15)
|
мұнда Авод – айлақтардың жылдық жүк айналымы, m;
Км, Кс – түсудің айлық және жылдық теңсіздік коэффициенті. 1,5 және 2,0 тең деп алады;
М – жылдағы айлар навигациялар саны. Кәсіпорынның орналасу орнына байланысты;
Кмет – метеожағдайда байланысты жұмыс уақытын пайдалану коэффициенті. Типтік жобалар үшін 0,85;
Кзан – есептегіш ай периодындағы причалдық жұмыс істейтін көмекші және жүкті операциялар коэффициенті. 0,7-ні пайдаланған жөн;
30 – айдағы орташа күн саны.
tобщ, сағ кеменің причалда жалпы болу уақыты келесі формуламен анықталады
|
(16)
|
мұнда Д – кеменің жүк көтергіштігі(2000, 2700, 2500 т).
Кемені өңдегендегі жүкті операцияларды tгр, сағ. келесі формуламен анықтайды
|
(17)
|
мұнда tвсп – кемелерден жүк түсіргенде (жүктегенде) кететін қосымша операциялар уақыты. Егер жүк көтергіштігі 5000т дейін барса, онда 8 сағ деп алады.
Кемені өңдегендегі техникалық жабдықтың жалпы техникалық өнімділігі Р, т/сағ келесі формуламен анықтайды
|
(18)
|
мұнда Д – кеменің жүк көтергіштігі, m;
tгр – жүктеуіш операцияларға кететін уақыт, сағ;
Кив – жабдықты уақыт бойынша қолдану коэффициенті (кемеге жүктегендегі – 0,6, кемеден жүк түсіргенде – 0,7).
Типтік жобалар үшін жүктеу жұмыстарына кететін уақыт нормасын 16 кестеден алынады.
Кесте – 16 Жүктеу жұмыстарының уақыт нормасы
Кеменің жүк көтергіштігі, т
|
Уақыт нормасы, сағ
|
жүктеу
погрузка
|
жүк түсіру
|
5000
|
42
|
32
|
2700
|
27
|
27
|
2000
|
22
|
16
|
Теңіз кемелеріне жүктеу және жүк түсіру құралдарының тәуліктік өткізу қабілеттілігі Рс, т/тәу келесі формуламен анықталады
|
(19)
|
мұнда Авод – причалдың жылдық жүк айналымы, т;
Кмес – навигация бойынша айлық тең еместік коэффициентін 2,0 деп қабылдаған жөн;
Кмет – Метеожағдайға байланысты причалды қолдану коэффициенті.РФ порттарынадағы дәндік жүктер үшін 0,85;
Кзан – есептегіш ай периодында причалдың уақыт бойынша, яғни жүктік және қосымша операцияларда жұмыс істеу коэффициентін 0,6 деп қолданған жөн;
М – навигация айлар саны. Айлақтарда кеменің жалпы болу уақыты.
Кемені өңдегенде жүктік операцияларға кететін уақыт 14 формуламен анықталады. Кемені өңдегенде причалдағы қосымша операцияларға кететін орташа жұмыс істеу уақытын 14 кесте бойынша алу.
Кесте – 17 Причалдағы қосымша операцияларға кететін орташа уақыт
Кеменің жүк көтеру қабілеттілігі, т
|
Причалдың жұмыс істеу уақыты, сағ
|
жүктеу
Погрузка
|
жүкті түсіру
|
1
|
2
|
3
|
1500 дейін
|
5,5
|
6
|
1500 - 3000
|
6,5
|
8
|
3000 - 5000
|
8,5
|
10
|
5000 - 8000
|
10
|
12
|
8000 - 12000
|
11,5
|
14
|
12000
|
12
|
15
|
4.1.4 Дәнді қайта өңдеуге беру
Өндірістік элеваторларда көтеріп-тасымалдағыш жүйелер болу керек. Олар дәндерді диірмен, жармалық және құрамажем зауыттарындағы қабылдағыш шанақтарына береді. Дәнді қабылдағыш шанаққа беру мөлшерін тәуліктік жұмысты дәндерді диірмен, жармалық және құрамажем зауыттарындағы технологиялық қасиетке байланысты керекті ассортиментте берген жөн. Егер істегі зауытта керекті сыйымдылықты шанақтар (25-30 сағаттық жұмысты) болмаса, онда жобалау элеваторында беруші шанақтар құрылғыларының болуын қадағалау. Элеваторда беруші шанақтардың мөлшері екіден аспауы тиіс, ал сыйымдылығы жинақ зауытындағы сәйкес ыдыстың сыйымдылығына сай болу керек.
4.2 Дәнді тазалауға арналған есептеу және таңдау құрылғылары
Нан тапсырушылардан түскен бүкіл дән араласпалардан толық құндыларға дейін тазалауға ұшырауы тиіс, олар мақсаттық міндетке жауап береді. Нан түсірушілерден түскен бүкіл дән мөлшерін алдын-ала ірі және жеңіл араласпалардан тазалаудан өткізу керек.
Нан қабылдағыш кәсіпорындарда және элеваторларда ғимараттарды жобалау құрғақ дәндерді тазалауының сепараторларының жалпы өнімділігін т/сағ келесі формулалармен анықтайды:
а) дән тазалағыш құрылғыларының тапшылығы бар мекемелері үшін жобалау құрылысы
|
(20)
|
б) құрылыстың жаңа алаңдарында және бар мекемелердің территориясындаға типтік жобалау құрылысы үшін
|
(21)
|
мұнда Qсеп1 – сепаратордың жалпы тұтыну өнімділігі;
Пр – есептеу периодындаға дайындама мерзімділігі;
А1, А2 ...Аn – берілген мәдениетің бүкіл дайындама периодында мекемеге нан берушілерден түскен дән мөлшері;
Кк1, Кк2..Ккn –мәдениетке тәуелді жабдықтың өзгеру өнімділік коэффициенті.
Сепараторлардың керекті мөлшері Nсеп1 келесі формуламен анықталады
|
(22)
|
мұнда Qсп – сепаратордың төлқұжаттық өнімділігі А1-БИС-100 және т.с.с., т/сағ;
– 20 және 21 формулаға сәйкес қолдану.
Триерлердің керекті мөлшерін Nт келесі формуламен анықтайды
|
(23)
|
мұнда Аавт – дайындама периодында жобалау мекемелеріне нан берушілерден түсетін дән мөлшері;
Пр – дайындама периодының ұзақтылығы, тәу.;
Ψ – триерлерде тазалауға арналған дән мөлшері. Типтік жобаларды өңдегенде триерлерде дәнді тазалау Пр мөлшерімен 10% кем емес нан берушілерден жылдық дән түсімі;
QТ – триерлердің төлқұжаттық, т/сағ.
Сепараторлардың керекті мөлшері Nсеп2 дәнді тазалауға арналған темір жолмен және сулық транспортпен немесе порттық элеватормен түсіруші арқылы түскендер үшін келесі формуламен анықтау
|
(24)
|
мұнда Амак – сулық немесе теміржолдық транспортпен түсетін тәуліктік максималды қабылдауыш дән мөлшері (Рс, Вр), m;
К – тәуліктік максималды қабылдағанда түскен дәннің жалпы көлемінен қайсысы дәндік тазалауға баратынын қадағалайтын коэффициент. 50% -ға тең деп алынады, яғни екіден бір бөлігі;
Qсп – сепаратордың төлқұжаттық өнімділігі, т/сағ;
Кк – жабдықтың өнімділігінің өзгеруін қадағалайтын коэффициент. Кк әр түрлі мәдениеттер түскенде орташа өлшенген көлемі деп анықталады. Сепаратордың жалпы мөлшері Nсеп Nсеп1, Ncеп2 қосындылары арқылы анықталады.
Өндірістік элеваторларда дән фракционациясы істеледі. Машиналардың қосылғыштық өнімділігі дәнді бөлу үшін диірменнің бір элеватор смоласының (8 сағат) тәуліктік өнімділігін есептеу арқылы келесі формуламен анықталады.
|
(25)
|
мұнда W – дәндегі диірменнің тәуліктік өнімділігі, т/тәу.
Шанақтық сыйымдылығы бүкіл типті элеваторларда дән тазалағыш машиналардың асты мен үстінде дән тазалағыш машиналардың екі-үш сағаттық жұмысына есептелу керек.
Көрсетілген шанақтардың саны екіден аспауы тиіс.
4.3 Дән кептіргішті есептеу және таңдау
Әрекеттеуші кәсіпорындарды жаңа жобалағанда және қайта құрғанда дәнді сақтау және өндіру үшін, көбінесе жоғары эффективтік дән кептіргіштердің прогрессивтік типін қолдану керек. Дән кептіргіштер өнімділігі және саны жағынан кептіргіштерді жинақтауыштардан түскен масақтық, бұршақтық дақылдардың орташа тәуліктік көлемде түсуін қамтамасыз етуі керек.
Дән кептіргіш көлемі - Ас, кәсіпорын үшін жоспарланған тонналарды мына формуламен есептейді
|
(26)
|
мұнда Аавт – нан тапсырғыштардың бүкіл уақыт бойынша жинағандағы түсетін астықтың саны,m;
Кв – кептіргіштің физикалық тоннадан жоспарланған тоннасына ауыстырғандағы коэффициенті. Дымқыл және шикі дәннің санына байланысты жалпы көлемдік жинақтауыштар 18 кесте бойынша орнатылады. Типтік жобалау үшін Кв алу керек: құрғақ дән аудандары үшін - 0,6; орташа дымқыл дән аудандары үшін - 0,8; шикі және дымқыл дән аудандары үшін -1,2;
Кк.ср – Дән кептіргіштің өзгерісін ескеретін өнімділігіне байланысты кептірілетін дақыл коэффициенті (орташа өлшенгенде).
Кесте – 18 Кептіргіштің физикалық тоннадан жоспарланған тоннасына ауыстыру коэффициенттері
Дымқыл және шикі дәннің жалпы көлемдік жинақтауыштағы саны, %
|
10
|
20
|
30
|
40
|
50
|
60
|
70
|
80
|
90
|
90 астам
|
Кв
|
0,2
|
0,3
|
0,4
|
0,6
|
0,7
|
0,8
|
0,9
|
1,0
|
1,1
|
1,3
|
Кн – Белгілі дәнде ескеретін коэффициент. Азық-түлік және жемшөптік астық үшін Кн=1, тұқымды астық үшін Кн=2, сыра қайнатқыш арпа үшін Кн=1,7.
Дымқыл және шикі астық үшін кептіруді қажет ететін партия санының типтік жобалауын 19 кесте бойынша анықтайды.
Астықтың әр түрлі дақылдарының көлемдік партияларын 9 кесте бойынша қабылдайды.
Дән кептіргіштердің кепілдемелік өнімділігіне байланысты жинақтауыштар кезеңінде, кептіруге жарамды партия мөлшерін 20 кесте бойынша қабылдайды.
Кесте — 19 Дымқыл және шикі астық үшін кептіруді қажет ететін партия саны
Жинақтауыштардың уақыттағы есептеулеріндегі жинақтауыш көлемі
(Ах0,8), мың, тонна
|
Жинақтауыштардың уақыт есептеулері жалғастырылатын аудандары үшін - Пр,тәулік.
|
15
|
20
|
30
|
25
|
4
|
6
|
4
|
25 - 50
|
6
|
9
|
7
|
50 - 75
|
7
|
12
|
11
|
75 - 100
|
8
|
15
|
14
|
100
|
10
|
18
|
18
|
Кесте – 20 Дән кептіргіштердің кепілдемелік өнімділігі
Жинақтаған кезеңде кептіргіштер үшін партия мөлшері, тонна
|
Дән кептіргіштердің кепілдемелік өнімділігі, пл. т/сағ
|
10000 аз емес
|
100
|
5000 аз емес
|
50
|
3000 аз емес
|
32-25
|
3000 аз
|
10
|
Кесте—21 Дән кептіргіштер өнімділігің төмендеу коэффициенттерінің белгілері
Партия саны
|
Кпер
|
1
|
1,0
|
2
|
0,94
|
3
|
0,84
|
4
|
0,73
|
5
|
0,35
|
Кәсіпорында дән кептіргіштің типтік өлшемінің саны 3-тен аспау керек. Астық санының есептелуі Qт, жинақтау кезеңінде бір дән кептіргіш кептіре алатын тонна жоспары мына формуламен анықталады
|
(27)
|
мұнда Qзп –дән кептіргіштің куәліктік өнімділігі, пл. тонна;
Кпер – Дән кептіргіш өнімділігінің төмендеуін ескеретін коэффициент, белгілі санға байланысты партияны 21 кесте бойынша қабылдайды.
КД – Жұмыс барысында дән кептіргіш өнімділігінің төмендеуін ескеретін коэффициент. Элеваторлар үшін Кд тең 1,0;
Пр –Жинақтау кезеңіндегі есептеулер, тәулік.
Дән кептіргіштердің керекті сандарын 22 кестеге қарап анықтайды, мұнда кептірген кезде әр түрлі сандар партиясының, астық кептірілетін дән кептіргіштердің әр түрлі өнімділіктерден есептеу мөлшеріндегі келтірілген мәні.
Дән кептіргіштерді жинаушы және шұғыл ыдыс комплексімен бірге жобалау қажет. Жинаушы ыдыс сыйымдылығы жұмыстағы дән кептіргіштің есептеулерінен қабылдау 3 тәуліктен аспауы керек. Дымқыл және құрғақ астық үшін шұғыл ыдыс сыйымдылығы дән кептіргіш жұмысын үздіксіз қамтамасыз етіп, 8 сағаттан аз болмау керек.
Дән кептіргіш тобының ыдыс сыйымдылығын әр дән кептіргіші үшін ыдыс сыйымдылығының қосындысы анықталады.
Дән кептіргішті астық кептіргенде бүкіл уақыт бойы үздіксіз жұмыспен қамтамасыз етуінде керекті жанармай мөлшерін ЕТ,m мына формуламен анықтайды
|
(28)
|
мұнда Т – кептірілген астықтың бір жоспарлық тонна үшін кеткен жанармай мөлшері, кг/пл.т.;
Ас – барлық уақыт бойы кептіруге дайындалған жалпы астық саны;
КН.Т–табиғи жанармай жағдайын есептеудегі коэффициенті. Солярка майы үшін Кн.т. = 1,15.
Кесте — 22 Дән кептіргіште кептірілген астық санының есептеу мәндері,пл. т.
Qaсп пл , т/ ч
|
Жинақтау кезеңіндегі есептеулер ұзақтығы, Пр, тәулік
|
15
|
20
|
30
|
Дән кептіргіш ағымындағы астық санының партиясы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
10
|
2,3
|
2,2
|
1,9
|
1,7
|
0,8
|
3,1
|
2,9
|
2,6
|
2,3
|
1,1
|
4,6
|
4,3
|
3,9
|
3,4
|
1,6
|
25
|
7,7
|
7,2
|
6,5
|
5,6
|
2,7
|
10,3
|
9,6
|
8,6
|
7,5
|
3,6
|
15,4
|
14,5
|
13,0
|
11,2
|
5,4
|
32
|
10,2
|
9,6
|
8,6
|
7,5
|
3,6
|
13,6
|
12,8
|
11,4
|
9,9
|
4,8
|
20,4
|
19,2
|
17,1
|
14,9
|
7,1
|
50
|
16,7
|
15,7
|
14,0
|
12,2
|
5,8
|
22,2
|
20,9
|
18,7
|
16,3
|
7,8
|
33,4
|
31,4
|
28,0
|
24,4
|
11,7
|
100
|
34,7
|
32,6
|
29,2
|
25,3
|
12,1
|
46,3
|
43,5
|
38,9
|
33,8
|
16,2
|
69,4
|
65,2
|
58,3
|
50,7
|
24,3
|
Шикі және дымқыл астық сыйу үшін шұғыл және жинаушы ыдыстың кепілдемелік сыйымдылығы бір дән кептіргішті 23 кесте бойынша қабылдайды.
Кесте – 23 Дән кептіргіш үшін ыдыс сыйымдылығының кепілдемесі
Дән кептіргіштің өнімділігі, пл. т/сағ
|
Шұғыл ыдыс сыйымдылығы, т
|
Жинаушы ыдыс сыйымдылығы, т
|
10-12,5
|
100
|
1000
|
25-32
|
250
|
3000
|
50
|
400
|
5000
|
100
|
800
|
10000
|
4.4 Тасымалдау құрал-жабдықтарын есептеу мен таңдау
4.4.1 Нориялар
Нан қабылдағыш кәсіпорындарында орнатылған нориялар технологиялық жағдайларға байланысты негізгі және мамандандырылған болып бөлінеді. Негізгі нориялар жұмыс ғимараттарында орнатылған.Оларды жақсы пайдалану үшін мына кепілдемелерді орындау керек:
а) әрбір негізгі астық ағынының мүмкіншілігі 2 нориядан аспау керек;
б) тәулік бойы негізгі нориялардың жұмысын бірқалыпта жалғастыру үшін салыстырмалы технологиялық сызбанұсқалармен қамтамасыз етеді.
Мамандандырылған норияларға қалдықтарды тасымалдау үшін дән кептіргіштік, астықты қабылдағанда алдын-ала тазалауға беру кепілдемесін жатқызады.
Әр түрлі өңделген норияларды элеваторларда да қолдануға болады.
Керекті нориялар санын уақытпен сәкес келген астықтың барлық операцияларында қамтамасыз етілген нәтижелерден анықтайды.
Жұмыс мұнарасында керекті нориялар санын атап айтылған төменгі көрсеткіштер және есептеу нәтижелері арқылы есептейді.
Әрбір нориялармен операциялар Nч жұмысына керекті сағат саны мына формуламен анықталады
|
(29)
|
мұнда а –операцияның тәуліктік көлемі, т;
Кп – астықтың өрлеу саны жұмыс ғимаратының көлемдік-жоспарлық шешімдерімен анықталады. Бірсатылы сызбанұсқада көрсеткіш коэффициенті барлық операциялар үшін 1-ге тең, ал кептіру үшін-2;
Qн –нориялар өнімділігі, т/ч;
Ки – нориялардың қолдану коэффициентін 25 кесте бойынша қабылдау керек;
Квз –астықтың салмағының сапс мінездемесіне тәуелді коэффициент 5 кесте бойынша қабылданады;
Кк – дақылды тасымалдауға тәуелді коэффициент 4 кесте бойынша қабылданады.
Кесте — 24 Нориялардың өнімділігіне байланысты операция бойынша олардың сағат саны
Операциялардың аттары
|
Операция-ның тәуліктік көлемі, т
|
Көрсетілген операцияның нориялармен жұмыстағы керекті сағат саны
|
Нориялар өнімділігі, т/ч
|
100
|
175
|
350
|
Сыртқы операциялар:
|
|
|
|
|
Астықты автокөліктен түсіргенде қабылдау
|
|
|
|
|
Астықты теміржол вагондарынан түсіргенде қабылдау
|
|
|
|
|
Астықты теңіз немесе өзен қайықтарынан түсіргенде қабылдау
|
|
|
|
|
Астықты автокөліктерге жүктеу
|
|
|
|
|
Астықты теміржол вагондарына жүктеу
|
|
|
|
|
Астықты теңіз немесе өзен қайықтарына жүктеу
|
|
|
|
|
Астықты тазалау
|
|
|
|
|
Астықты кептіру
|
|
|
|
|
Желпу
|
|
|
|
|
Кәсіпорынға жіберу
|
|
|
|
|
Қорытынды:
|
|
|
|
|
Нориялардың есептелу саны Nнр, формула бойынша анықталады
|
(30)
|
Нориялардың керекті саны Nн формула бойынша анықталады
|
(31)
|
Кн – уақыт бойынша негізгі нориялардың пайдалану коэффициенті: Nнр болғанда 3 дейін қабылдау 0,65; Nнр 3-тен 4 - 0,7 дейін; Nнр болғанда 4-тен 5 -0,75 дейін.
Кесте – 25 Нориялар өнімділігінің куәлігінің төмендеу коэффициенті Ки
Операциялардың аттары
|
Нориялар өнімділіктері т/ч
|
100
|
175
|
350
|
500
|
Астықты автокөліктен түсіргенде қабылдау
|
0,85
|
0,8
|
0,75
|
0,7
|
Астықты теміржол вагондарынан түсіргенде қабылдау
|
0,8
|
0,75
|
0,75
|
0,7
|
Астықты теңіз немесе өзен қайықтарынан түсіргенде қабылдау
|
0,85
|
0,8
|
0,75
|
0,7
|
Астықты теміржол вагондарына жүктеу
|
0,8
|
0,75
|
0,7
|
0,65
|
Теңіз немесе өзен қайықтарына жүктеу үшін астықтың жіберу сыйымдылығы
|
0,85
|
0,85
|
0,75
|
|
Астықты сепаратор, кептіргіш үстіндегі шанақтарда және т.б.беру
|
0,9
|
0,85
|
0,8
|
|
Астықты сепаратор, кептіргіш астындағы және т.б. сыйымдылықтардан тасымалдау
|
0,9
|
0,85
|
0,8
|
|
Дайын партия астықтарды кәсіпорындарға жіберу
|
0,9
|
0,85
|
0,8
|
|
Астықтың ішкі жыжуы
а) мүліктеген және т.б. кезде сыйымдылықтан сыйымдылыққа
б) астықты сорттағанда, тазарту кезінде
|
0,9
0,6
|
0,9
0,55
|
0,8
0,5
|
|
4.4.2 Конвейерлер
Элеваторларда астықты тасымалдау үшін келесі конвейерлер типі қолданылады: таспалық, бұралмалы, шынжырлы.
Қабылдағыш-жібергіш конвейерлер өнімділігін істелінген операциялар көлеміне байланысты анықтайды, бірақ олармен байланысқан нориялар қуатын ескеру қажет.
Үстіңгі және астыңғы силостардық конвейерлер өнімділігі сол принцип бойынша қабылданады.Қабылдау және шығару үшін ковейерлер санын керекті бағыт санын ескеріп анықтау керек.
Үстіңгі және астыңғы силостық конвейерлер саны көлемдік – жоспарлық шешіммен анықталады, бірақ бір мезгілде істелінген операциялар, ағын санынан асуы мүмкін емес. Таспалы конвейерлердің көтеру бұрышының құламалы жағы 14° көп болмауы керек. Конвейердің қисықтық көтеру радиусы 85 м деп қабылдайды. Конвейерлердің таспа жылдамдығы 2,8 м/с аспауы керек.
4.5 Қалдықтардың өңделуі және сақталуы
Қалдықтардың өңделуін сепараторлы элеваторларда қарастырады А1-БИС-12; А1-БЛС-12; А1-БЛС-16; А1-БМС-6.
Сепараторларда тазалағанда алынған қалдықтарға байланысты астық әр түрлі категорияға қатысты болады (астық жарамдылығы бойынша).
Әр түрлі категориялы астықты араластыру тыйым салынады.
Белгіленген тәулікте астықты алдын-ала тазалағанда, қалдықтар санын G1 (т/тәул) мына формуламен анықтайды
|
(32)
|
мұнда Апавт – алдын-ала тазалауға жарамды астық саны;
С1 – 1,5% тең өңделген астық мөлшерінен белгіленген қалдықтар саны;
Кс – тәуліктік теңсіздік коэффициенті.
Газорециркуляциялық кептіргіште белгіленген тәулікте қалдықтар санын G2 т/тәул, мына формуламен анықтайды
|
(33)
|
мұнда Q – дайындалу уақытында түскен дымқыл және шикі астықтың санының көлемі (мөлшері), %;
Ас – кептіруге жіберілген астық саны, m;
C2 -өңделген астықтан алынған қалдықтар мөлшері, %. С2 = 0,3
Астықты сепараторда тазалағандағы қалдықтар мөлшері G3 т/сут.
|
(34)
|
мұнда Аоч –тазалауға жарамды астық мөлшері, т/тәул;
С – айырылған араласпалар құрамы, %.
Қалдықтарды тазалау үшін сепаратор өнімділігін куәлік өнімділігі бойынша 0,4 коэффициентпен қабылдау керек, сондықтан сепараторлар санын Nс.отх. мына формуламен анықтайды
|
(35)
|
мұнда Ψ – 26 кестедегі фракция бойынша қалдық саны.
Кесте 26 – Фракция бойынша қалдық саны
Фрак-циялар
|
Фракция аттары
|
Фракцияның шығуы, %
|
1
|
Іріктеу елеуішінің түсуі
|
4
|
2
|
Себетін елеуіштен өту
|
55
|
3
|
Аспирациялық апару
|
35
|
4
|
Шаңбөлгіштерді аңғаратын аспирациялық апару
|
6
|
Қалдықтарды өңдегенде белгіленген астықараласпалар саны G4, т/тәул, мына формуламен анықталады
|
(36)
|
Үстіңгі және астыңғы астық тазалаушы машиналар, қалдықтар үшін шанақ сыйымдылығының машина жұмысы 2 сағаттан аспай қабылдануы керек.
Астық араластырғыш үшін шанақ сыйымдылығы, 2-3 ауысымдағы қалдықтар үшін жұмыс сепараторының нәтижесімен анықталу керек.
Триерлардағы қарасұлы және қарамықша санын Qo(к) мына формуламен анықтайды
|
(37)
|
мұнда – орнастырылған қарасұлылық және қарамықшалық өнімділіктердің қосындылары, т/ тәул.
Қарсынақты рециркуляцилық дән кептіргіштерде алынған астықты алдын-ала кептіргенде және тазалағанда, шаң және қалдықтарды сақтау үшін шанақ сыйымдылығы, нәтижесінде олардың тәулік ішінде жиналғанын қарастыру керек, ал қалған қалдықтар үшін – 3 тәулік.
Натуралдық қалдықтар массасы келесі мөлшерде алынады:
Себілген қалдықтар
|
- 0,7 т/м3
|
Іріктеу елеуішінің түсуі
|
- 0,3 т/м3
|
Қарасұлы
|
- 0,5 т/м3
|
Қарамықша
|
- 0,7 т/м3
|
Астық араластырғыш
|
- 0,6 т/м3
|
Аспирациялық шаң
|
- 0,2 т/м3
|
Достарыңызбен бөлісу: |