«Өнеркәсіп статистикасы»

Нормативті таза өнім (мың тг) :

Жоспар бойынша 2190, іс жүзінде 2200 жоспар бойынша өнеркәсіптік емес персоналдың еңбекақы бөлінеді: ӨӨП-ға -1208,0 өнеркәсіптік емес, персоналға -1208,0 өнеркәсіптік емес персоналға -108,6, НӨТ-нің 1 теңгеге еңбекақы шығынының ноормасы – 55 тиын мөлшерінде белгіленген есептеу коэффициенті -0,5.

Кәсіпорынның барлық персоналының еңбекақы қорының үнемінің сомасын 2 кварталға анықтаймыз:

Бұнда _=2190*0,55=1204,5 мың теңге немесе _ =мың теңге

Cонымен, 2 кварталға барлық персоналдың еңбекақы қорының үнемі пайда болды - 400 теңге немесе 0,3 %, ал 1 жарты жылдыққа 1800 теңге көлемінде 0,4+(-1,84)=-1,8 (мың теңге)

Есептегі коэффициенті -0,8. Онымен қоса барлық персоналдың еңбекақы қорының үнемі 1 жарты жылдыққа 1 бірлестік бойынша – 27,3; 2 – бірлестік бойынша – 38,4; 3-бірлестік бойынша - 42,8 мың теңге, ал 3 квартал үнем 22,2; 20,0 асып 7,4 болғаны белгілі.

Бірлесімтіктің барлық персоналының еңбекақы қорының үнем мөлшерін 4 кварталға 1 жылға анықтаңыздар.
Вариант А. 1 өндірістің бірлестік және 1-2 бірлестіктер бірге.

Жауабы: 1 бірлестік бойынша – 22,9 мың теңге немесе – 0,35% (үнем), - 29 мың теңге үнем.

Жауабы: 2,3 бірлестіктер бірге:

• 
  44 мың теңге немесе 0,04% үнем
  
• 
  58,2 мың теңге (үнем).
  

Жауабы: (3 бірлестік бірге)

• 
  115,4 мың теңге немесе 0,29%
  
• 
  20 мың теңге (үнем).
  

3. 
   Еңбекақы деңгейінің көрсеткіштері және олардың өзара байланысы
   

Жұмысшыларға орта сағаттың орта күндік және орта айлық еңбекақысын есептейді. ӨӨП-дың басқа категориялары бойынша – тек қана орта аймақтық (кварталдық жылдық) Бұл көрсеткіштерді есептеген екзде сәйкес келетін еңбекақы қорының қанағаттандыратын айлық, күндік, кварталдық, жылдық, бірмезгілдік, көмектен басқа, материалдың ынталандыру қорынан төлемдер қосады. Бұл жағдайда орташа толық еңбекақы көрсеткіштері алынады. Жұмысшының орта сағаттың толық (немесе күндік, толық еңбекақыны анықтай отырып, жұмысшылардың сағаттық) күндік қорына жұмыстың күнделікті нәтижелері бойынша сыйақы қосады. Орта айлық төлеу еңбекақыны есептегенде айлық еңбекақы қорына – жұмыстың жылдық жинағына мадақтаулардың басқа материалдың ынталандыру қорының қалған төлемдері қосылады.

Аддитивті –мультипликативті кесте бойынша орташа жалпы еңбекақы көрсеткіштерінің байланысты келесі түрде жазылады.

Қолданылған белгілер:

_ – сағаттық, күндік, жылдық еңбекақы қоры
_ - 1 жылда істеген сағат саны

_ - 1 жылда істелген күн саны

МЫҚС- материалды ынталандыру қорынан сыйақы

«а» - МЫҚ – нан мүлділікті нәтижелері бойынша жұмысшыларға сыйақы сомасы

«б» - жұмыс істелмеген сағатқа еңбекақы қорынан төленетін қосымша төлем сомасы

«в» - жұмыс істелмеген күнге еңбек ақы қорынан қосымша ақы сомасы

4. 
   Еңбекақы динамикасын талдау
   

Орташа еңбекақы динамикасына құрылыстық өзгеруінен және орташа көрсеткіштің өзгерунен болады. Сонымен, ӨӨП-дың жұмысшының орташа еңбекақысыныңдинамикасы кәсіпорынның бойыншабірге әр кәсіпорындағы жұмысшының еңбекақы динамикасын анықтау.

3. 
   2 зауыт бойынша ӨӨП-дың еңбекақы қоры туралы және оның саны туралы 2 кезеңге келесітмәліметтер бар
   

Бір жұмысшының еңбекақы деңгеін есептейміз, тг:

1-зауыт бойынша: _



Екі зауыт бойынша: _

Енді еңбекақы динамикасын сипатаймыз:

1 зауыт бойынша: _

2 зауыт бойынша: _



Орташа еңбекақының өзгеруі үзілісті құрам индексімен сипатталады



немесе

Орташа өзгеруі дәрежеленген құрам индексімен есептеледі:









Еңбек ақының қарастырылатын индексінің жүйесіне құрылысты қозғалыс индексі кіреді.

У_{dt (f)} = _ = _ * _ * 1,0001,

немесе









Есептелген индекстердің байланысы.













Сонымен, екі зауыт бойынша жалпы орта еңбек ақы 5,25%- ке өсті, оның ішінде әр зауытта еңбек ақы өсуіне байланысты (5,24%) –ке.

1- зауыт бойынша:













1.0807= 1.0521* 1.0872; F₁- F₀ = (f₁ – f₀) F_т + (Т1 – T₀)f0;

6868000- 6355000= (2020-1920) 3400+ (3400-3310)*1920; 512800 (тг) = 340000+172800
2- зауыт бойынша:

_ = _ * _; 1,0325= 1,0526* 0,9809

8200 000 – 7942 000= (2000-1900) *4100+ (4100-4180) *1900; 258000 (тг) = 410000+(-152000)

Екі зауыт бойынша бірге:

_ = _ * _;

_ = _ * _;

1,0539= 1,0525* 1,0013

 F₁-  F₀= (f₁ – f₀)  T₁+ ( T₁-  T₀) f_0.

15068000-14297200= (2009,067- 1908, 858) * 7500+ (7500-7490)* 1908,838; 770800 (сом) = 751717,6+ 19088,4

4. 
   5.2. типтік мысалды 2004 жылға еңбекақы динамикасының факторлық талдауы үшін мәліметтермен толықтырамыз
   

Жұмысшының орта күндік толық еңбек ақысының өзгеруі			Әріппен белгіленуі		2002		2004
Орта сағаттың жалпы еңбек ақы, тг					0,8823		0,9800

Факторлардың әрбіреуінің өзгеруінің әсерін келесі түрде табамыз:Абсолютті шамада: f ⁿ _k1- f ⁿ _k0 = {[(f₀ - f) x₁ + (a₁- a₀)x_-1] + (x₁- x₀) (f₀+ a₀)}+ (b₁-b₀)8,9388-7,4721

Относительді шамада:

0,1963= 0,1034+ 0,1096+0,0144+ (-0,0311)

19,63% = 10,34 +10,96 + 1,44+ (-3,11)

Бұдан, 20044 жылы 2002 жылымен салыстырғанда жұмысшының отра күндік толық жалақысы шамамен 1 жарым тг өсті немесе 19,6%. Бірінші фактордың әсер етуінің өзгеруі орта күндік толық еңбек ақының 77,26 тиын өсіміне әкеп соқтырды (10,34%), екінші фактор – 81,93 тиын (10,96%), үшіншісі – 10,78 тиын (1,44%), ал төртінші фактор күндік еңбек ақыны 23,3 тиынға 13,11 %- ке азайтты.

5. 
   Аймақтың үш өндірістік бірлестіктері бойынша 1980 және 1984 жылдарға келесі мәліметтер белгілі.
   

Үзілісті және шектелген құрамның еңбек ақысының индексін, сонымен бірге олармен байланысты құрылыс қозғалыстар индекстерін есептеңіз.Олардың байланысын көрсетіп, қортынды жасаңыз.

Жауабы: 1,0361= 1,0359 * 1,000

Жауабы: 1,0186 = 1,0187 * 0,9999

Жауабы: 1,0387 = 1,0387 * 1,000

6. 
   Үш жылға машина жасау зауытының төменде келтірілген мәліметтері бойынша үзілісті және шектелген құрамдардың еңбек ақысының индекстері мен құрылысты қозғалыстар индексін есептеңіздер. Индекстердің байланысын көрсетіп, қорытынды жасаңыздар
   
7. 
   
   

Жауабы: 1,020 = 1,018 * 1,002

Жауабы: 1,072 = 1,071 * 0,001

Жауабы: 1,093 = 1,091* 1,002

Вариант А. Жұмысшылардың сағаттық еңбекақысының өзгеруі

Жауабы: 1,01416= 1,01424* 0,99988

49800 (тг) = 50210+ (-410)

Жауабы: 1,02252 = 1,02252*1,0

79860 (тг) = 79860+0
Вариант В. Жылдық еңбек ақысының өзгеруі

Жауабы: 1,0118 =1,01016*1,00162

45300 (тг) =39063+6237.