ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 4 MS Windows мәзірі

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 4 MS Windows мәзірі

1. 
   MS Windows мәзірін қолдану.
   

• 
  Пуск кнопкасымен шақырамыз
  
• 
  Помогает выполнять абсолютно все действия, которые позволительны в Win іс әрекетін абсолютті түрде орындауын көмектеседі.
  
• 
  Статистикалық және қолданушы бөліктеріне бөлінеді.
  
• 
  Ярлыктар мен пунктардың қызыметін құрайды.
  
  • 
    Программалар ярлыктардың программасын құрайды
    
  • 
    WEB бетін қолданушылар адресіне бейнелеу
    
  • 
    Документтер –15 ярлыктар документтердің соңғы ашылуы.
    
  • 
    Жөндеу – Операциялық жүйесін жөндеу.
    
  • 
    Іздеу – Диалогтық терезені шақырып, файлдарды және папкілерді іздеу.
    
  • 
    анықтама – ОЖ берілгендердің барлық сұрақтарын ақпрараттың максимумын құрайды.
    
  • 
    Орындау –жүйелік команданы орындайды.
    
  • 
    Жұмысты тоқтату –Win жұмысын тоқтатады.
    

1. 
   Пуск батырмасын басықанда бас мәзір шығады, осы арқылы бәрін орындауға болады.
   
2. 
   Мәзірдің астындағы стандарттан калькуляторды табу керек.
   
3. 
   Ярлыктың калькуляторы арқылы calc.exe программаны аштық. Ашылған терезені жабу керек.
   
4. 
   Басты мәзір арқылы іздеу командасын тауып алып файлдар мен папкілерді қарастыру.
   
5. 
   Диалогтық терезедегі барлық вкладкалар мен танысу
   
6. 
   Терезелердің объектісінде кез-келген файлдарды екі рет шерткенде блокнот программасымен бірге мәтіндік документ ашылады. Ло файлды редактрлейді.
   
7. 
   Readme.txt жауып, іздеу терезесін кішірейту керек.
   
8. 
   Басты мәзір арқылы Readme.txt файлды қайта ашады.
   
9. 
   Readme.txt файла жабу керек.
   
10. 
    Бас мәзірі арқылы орындау терезесіе ашып, С:/ autoexec.bat файлды табу керек.
    
11. 
    Бас мәзір арқылы жұмысты аяқтау.
    
12. 
    компьютерді қайта іске қосу..
    
13. 
    пуск/өзгерту/ басқару панельіжолдары арқылы жасаңызКомпьютердегі кез келген құрылғыны жөндейтін басқару панельінен жүйелік құжат ашылады, және интерфейс пен ОЖ жұмысы.Мысалға экранды алыңыз.
    
14. 
    Жұмыс столының уақытша суретін өзгертіңіз.
    
15. 
    Контекстін меню
    

1. 
   Жұмыс столында пиктограмма бойынша контексті менюді шақыруға арналған тышқанның оң жақ батырмасын басыңыз
   
2. 
   сол жақ батырмамен ашу (открыть) пунктін таңдаңыз.Ашық терезені жаймалаңыз.
   
3. 
   Контексті менюда менің компьютерім батырмасын шақырыңыз. Объектімен ере мәтін менюі өзгергеніне көз жеткізіңіз.Жабу пунктін таңдаңыз.
   
4. 
   Жұмыс столында қоржынды (корзина ) шертіңіз, жұмыстарымен танысыңыз.
   
5. 
   Өзіңізге керек емес атта қоржын (корзина ) ярлігін өзгертіңіз.
   
6. 
   Контексті меню арқылы корзина ярлыгін жойыңыз.
   
7. 
   Жұмыс столының бос орнына контексті менюді шақырып орнатыңыз– объектілер тәртібін аты бойынша жұмыс столының жөнделу бөлігіне шақырыңыз.
   
8. 
   Экран терезесін жабыңыз
   
   1. 
      Жүйелік меню
      

9. 
   Қоржын (корзина) терезесін ашыңыз
   

1. 
   Көрсеткішті пиктограмманың сол жақ тақырыптар жолына апарып тышқанның сол жақ батырмасымен басыңыз.Жүйелік меню ашылады.
   
2. 
   Жүйелік менюді қолдана отырып ашу, жабу, жаймалау командаларын орындаңыз.
   
3. 
   Көлденеңдік меню
   

10. 
    Корзина терезесін ашыңыз
    
11. 
    Объектіні терезеде белгілемеңіз. Меню батырмаларымен таңдай отырып көлденең менюдің пунктерімен танысыңыз.
    
12. 
    вид/спис Readme.txt ок орындаңыз
    

1. 
   файл және түзету (правка) пунктінде өзіңізге керекті жол мен вдавлен/отключены шрифті таңдаңыз
   

13. 
    қоржындағы өзіңізге керек емес ярлык пиктограмма з құжаттын белгілеңіз. файл и правка пунктіде қосылған жұмыстардың мөлшері көбейеді.
    
14. 
    файл/жою ( файл/удалить) командасын орындаңыз.
    

1.басты менюмен жұмыс

• 
  Справканы шақырып демонстрациялық ресурстарда тақырыптар көзсеткішін шақырыңыз.Берілгенді оқып орындаңыз.
  
• 
  Жұмыс столында қоржынды тышқанның оң жақ батырмасымен ұстап алып пускке апарыңыз. Ярлык құрыңыз.Оның артықтылығына көз жеткізуді пуск батырмасы арқылы тексеріңіз.
  

• 
  контексті меню арқылы менің компьютерім ярлігін құрыңыз,оны қолданыс компьютеріне ауыстырыңыз, және жойыңыз.
  
• 
  Контексті меню арқылы менің компьютерім құжатын ашыңыз.
  
• 
  Жүйелік менюді қолдана отырып оның өлшемін өзгертіңіз.
  

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 5

Windows ОЖ-ң файлдық құрылымы

Жұмыс мақсаты: ПК-ға мәліметтерді сақтаудың әдістері,және ОЗУ-ң ішкі тасымалындарында да.

Дәріс жүрісі: Windows ОЖ құжаттары мен қолданыстары

Құжаттарын қолдану

1. 
   Жұмыс столында My first box қолданушылар құжатын құрыңыз. Ол үшін жұмыс столының бос орнына контексті менюді,оның ішінде құжат құру командасын шақырыңыз. Бшрден тышқанды босатып пернетақтамен басқа бос орынға My first box мәтінін теріңіз. Ол шығару (ввод) батырмасын басумен пайда болады.
   
2. 
   контексті меню арқылы осы құжатқа арналған құрылымын ашыңыз.Диалогтік терезеде осы құжаттың құрамын және құрылған күнін ,орналасу жерін оқыңыз. Бұл терезеде атрибудтар жұмысы болуы мүмкін,мысалы, тек қана оқуға арналған (объектіні редактрлеумен шектеледі. Кері қайтаруды басыңыз (отмена)).
   
3. 
   жазу бойынша емес, пиктограмма бойынша құжатты ашыңыз.Терезе интерфейсімен танысыңыз.
   
4. 
   My first box салынған құжатын құрыңыз . Көлденең немесе контексті менюді қолданыңыз.Атын қолданыңыз.
   
5. 
   My first box құжатын көшіріп терезені кішірейтіңіз. My first box құжатының белгісін жұмыс столына тасыңыз. Оны көшіріп алыңыз.
   
6. 
   Құжатты жойып жіберіңіз.Қоржынды тазартыңыз.
   
7. 
   My first box құжатын кезекші атына ауыстырыңыз (файл – переименовать.
   
8. 
   Кезекші құжатын жұмыс столына көшіріңіз (переместить)
   
9. 
   жұмыс столында кезекшіні тышқан көмегімен тасып, пернетақтамен Shift батырмасын басу арқылы қоржын пиктограммасына әкеліңіз.Бұл құжатты қоржынға апарумен жойып жібердіңіз.
   

Файлдармен жұмыс

1. 
   Құжатта My first box файлын құр, типі мәтіндік құжат (файл-создать – текстовый документ). Бұл құжатқа визитка.txt атын беріңіз, txt –құжаттың кеңейтілуі.
   
2. 
   Осы құжатты ашыңыз оған блокнот программасы қосылды
   
3. 
   Осы берілімге өзің туралы үш жолдан тұратын мағлұмат енгізіп блокнотты жабыңыз.
   
4. 
   Атын сол қалпында қалтырып файл атын өзгертіңіз,кеңейтілуі DOC болу керек,файылды ашқанда өзгертілген кеңейтілуден кейін MS Word программасы жүктеледі.
   
5. 
   Контексті меню арқылы визитка файлын жұмыс столынан көшіріп алыңыз.
   
6. 
   \визитка. DOC. \ жұмыс столынан жойыңыз-оны құжаттар мен файлдар бөліп тұрады.
   

Жады аймағында уақытша тасу және көшіру жұмыстары келесі ауыстырылымға дейін объект сақтайды.

1. 
   визитка. DOC файлын белгілеңіз, ары қарай көлденең меню арқылы жөндеу/көшіру (правка \ копировать) командасы арқылы ауыстыру буферін таңдап алыңыз.
   
2. 
   объектіні жұмыс столына қойыңыз.
   
3. 
   жұмысты қайталаңыз
   
4. 
   ауыстыру буфері тек қана көшіру емес объектіні тасуы да мүмкін.Ол үшін кесіп алу батырмасын басыңыз.
   
5. 
   өз файлыңызды жойыңыз
   

Проводник программасы

1. 
   Негізгі меню арқылы проводник құжатын ашыңыз.
   
2. 
   программа интерфейсін оқыңыз:сол жақ панель құжаттан,оң жақ панельашылған құжаттардан тұрады
   
3. 
   құжаттарды жаймалаңыз.(- )
   
4. 
   с арқылы (+) белгісін басыңыз
   
5. 
   түр (вид) пунктін ашып саймандар тақтасында жалауша тұрғанына көз жеткізіңіз, егер жоқ болса осы пункті шертіңіз.Батырмалар жұмысын дәптеріңізге жазып алыңыз.
   
6. 
   Дүзету-қою (Правка - Вставить)файлын көшіріп алыңыз.
   
7. 
   тұрған файлды ауыстырыңыз.
   
8. 
   Провадник программасында My first box сурет файлын құрыңыз сурет.bmp файл\ создать\точечный рисунок пунктері арқылы
   
9. 
   Визитка аты бойынша барлық файлдарға арналған іздеу салыңыз. (проводникте сервис/поиск/файлы файлын шақырыңыз жіне іздеу құжатында іздеуіне шарт қойыңыз : аты – визитка, құжат – менің компьютерім).
   
10. 
    барлық құжаттарды жойыңыз
    
11. 
    проводник программасын жабыңыз
    

Өздік жұмыс

1. 
   Проводник арқылы жұмыс столында құжаттар бұтағын құрыңыз: жұмыс столы\әдебиеттер\классика
   
2. 
   Ақындар файлдарын проводникте іздеп классика құжатын көшіріп алыңыз
   
3. 
   классика құжаттық ақындармен аталған файл құрыңыз. Жұмыс столында тасу және контексті меню арқылы ақындар құжатының ярлігін құрыңыз
   

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 6

Ярлыктар,

бас менюді түзету.

Мақсаты: ярлык түсінігін кеңейту. Оны құрып қолдануды үйрену.

Ярлыкты қолдану

1. 
   Бас менюдің ішінен программалар –тұрақты- paint. Paint ашыңыз.– бұл ярлык Mspaint.exe программасы үшін.
   
2. 
   оған әртүрлі әдістер арқылы көз жеткізуге болады ,мысалы, пуск\ іздеу\ файлдар және құжаттар,бұнда маскіге ат беріледі * paint* (* кез келген символға кез келген сан дегенде білдіреді).
   
3. 
   программаның көмегімен проводник программасы арқылы маршрут бойынша программаны ашады.
   
4. 
   paint терезсінің екеуін де жабыңыз
   
5. 
   сол маскамен ярлыктарға іздеу салыңыздар, қосымша ярлык-типін беріңіз (тізім алфавит бойынша)
   
6. 
   көрсеткішті бөлгішке қою арқылы өз терезеңде маршруттар санын көбейту үшін құжаттар өрісін жылжытыңыз.Құжаттар өрісін кішірейту керек,өйткені ярлыктың өлшемі ылғи да 1 килобайт және күнді өзгертуді салыстыру.
   
7. 
   екә рет табу ярлыкін екі рет басыңыз *- ярлык құру пиктограммасы ашылады
   

1. ярлыкты бас менюда ауыстыруға болады.Қоржын пиктограммасын алып пуск бойынша жүргізіңіз, менюдегі ярлыктар санын тексеріңіз

2.бас менюді ашыңыз, ол үшін пускты тышқанның оң жақ батырмасымен таңдап алып ашу командасын басыңыз.

3.Ең бірінші құжат программасына , одан кейін тұрақтылар программасына өтіңіз. Ауыстыру буферіне WordPad ярлығын көшіріңіз (Түзету\Көшіру), тышқанның оң жақ батырмасымен жұмыс столын шеру арқылы қоюды таңдаңыз.

Тұрақтылыр терезесін жабыңыз

Ярлык құрудың универсады тәсілі

Ярлык құрылатын файлдың тура орыны (пуск-іздеу – файлар және құжаттар)

• 
  керекті құжатқа ярлык құру ( создать \ярлык) файлын шақыру
  
• 
  обзор көрсеткіші арқылы файладың жолын көрсету
  
• 
  ярлык.дайын атын беру.
  
• 
  Белгіні ауыстыру ( менюді шақыру/ құрылымы/ вкладка ярлык /белгіні өзгерту батырмасы / белгіні таңдау / ок).
  

контекстного меню арқылы ярлык құру.

• 
  Ярлык құрылатын файлды белгілеп алу
  
• 
  Тышқанның оң жақ батырмасымен ярлык қойылатын жерді белгілеп алу.
  
• 
  Батырманы жіберу
  
• 
  Ярлык құруды таңдап алу
  

Басты менюдан көшіріп алу

• 
  Пусктің оң жақ батырмасы арқылы
  
• 
  Ашу
  
• 
  Керекті құжатқа кіру
  
• 
  Айырбастау буфері арқылы көшіріп алу
  

Бас менюді редактрлеу

• 
  Пуск батырмасына көшіру: ярлык қажет ететін файл белгісін таңдап алу
  
• 
  Пускке апару
  

Құрылым терезесінде берілімдер панелі

пуск/ жөндеу/жұмыс панельі және пуск./ вкладка настройка меню

контексті меню

• 
  пуск
  
• 
  объектіні таңдау
  
• 
  контексті меню және керекті пункті таңдап алу
  

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 7

Процестерді басқару

Жұмыс мақсаты:процесстерді басқаруда жаңа нәтижелер алужәне командалық құжаттармен өздік жұмыс.

Процесстермен жұмыс істеуге арналған РOSIXкомандасы(барлық операциялық жүйелерде болу керек)

at – программаны белгілі уақытта жібереді

crontab – кестені жұмысқа жіберетін файлдар

kill - PID процессі арқылы процесстің орындалуын тоқтату

nice –процессті жүктеу кезінде приоритет сұрайды

renice – жұмыс істеу процессінің приоритетін ауыстырады

ps – жұмыс істейтін процесстердің хабарламасын шығарады

fg – түстік режимнен процессті аудару

bg – түстік процесс орындалуын жалғастыру, егер ол батырмасы арқылы тоқтатылған болса

Процесстермен жұмыс істеуге арналған LINUX командалары

  at – программаны белгілі бір уақыт бойынша жүктейді

atq – at командасы қойған тізімге жұмыс тізімін шығарады

atrm – at командасының тізімі бойынша жұмысты жою

/etc/crontab – кестеден тұратын файлдың жұмысын шығару

kill - PID процессі бойынша процессті тоқтату

killall – процесс аты бойынша процессті тоқтату

nice –процессті жүктеу кезінде приоритет сұрайды

renice – жұмыс істеу процессінің приоритетін ауыстырады

ps – жұмыс істейтін процесстердің хабарламасын шығарады

top – процесстерде динамикалық мағлұматтарды шығарады

fg - процессті түстік режимнен шығару

bg – батырмасы арқылы тоқтатылған болса,түстік процессті орындауды жалғастырады

  ipcs – процесстердің бірдей жұмыс істеуі (бөлінетін жады, семафорлар, хабар)

 

Толық мағлұмат алу үшін help қолдануға болады (мысалы: ps --help), немесе құжаттарға (мысалы: man ps, шығу үшін q-ды басасыз).

Түстік процессті жүктеу былай орындалады:

ps -x &

Жүйені жүктеуде керекті процесстер түстік режимге жүктеледі, оларды "демонами" деп атайды. Олар /etc/rc.d/init.d/ каталогында болады.

Пернетақтаның кейбір комбинациялары:

- жұмыстың орындалуын уақытша тоқтату

- жұмыстың орындалуын тоқтату

 

Каналдардың көмегімен процесстерді байланыстыру.Бірнеше командаларды демалыстық ағыммен келесі программаға жіберілуі, "|" демалыстық ағымды бірінші программадан екінші программаға жіберудің белгісі.

ps -ax | more

ps –ax командасы жіберіледі,және more демалыстың ағымын программа орындауды жібереді.

 

Енгізу/шығаруды кері бұру. Демалыс ағымы бар команданы файлға жіберу

ps -ax > test.txt

ps -ax > test.txt –файлдың өзіне қосу

Командалар тобы

command-1;command-2;command-3

{command-1;command-2} > test.txt

Процесстермен жұмыс істеуге арналған Windows командалары

Процессор туралы мағлұматтардың кобін жұмыс диспетчерәнен (диспетчер задач) білуге болады.

at – берілген уақытта программаны жүктеу

Schtasks –кесте бойынша командалардың орындалуын жөндейді

Start – жеке программаны немесе команданы жеке терезеде көрсетеді

Taskkill – процессті аяқтайды

Tasklist –Жұмыс істейтін процесстер туралы мағлұмат шығарады
 

Көбірек мағлұмат алу үшін сұрау орталығы мен көмек көрсетуіне немесе help командасына көңіл аударуға болады (мысалы: help at)

command.com - MS-DOS командалық оболочкасын жүктеу

cmd.exe – Windows командалық оболочкасын жүктеу

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 8
Linux-ті жүктеңіз.

1. 
   Жоғарғы командаларға қарап қандай параметр не үшін керек екенін біліп сұрынымын құрыңыз (орыс тілінде).
   
2. 
   Мына командалармен жұмыс істеңіз:жүктеу,уақыт бойынша жүктеу, приоритеттерді ауыстыра отырып,  процессті жою арқылы.
   
3. 
   Нені иемдену керек:
   - белгілі бір уақыт бойынша процесске жұмысты жүктеу және белгілі проритетпен,осы тізімді көрсету және тізімнен жойып тастау.
   

- /etc/crontab файлын конфигурироватьтау
- Id және аты бойынша процссті тоқтату белгісін беру
- нақты приоритет бойынша процессті жүктеу

- нақты процесс бойынша приоритеттерді өзгерту

- жұмыс істейтін процесстер бойынша мәліметтерді шығарады

- түстік режимде процессті жүктеу және шығару

- басқа программада демалыс ағымын жіберу

- демалыс ағымының процессін файлға жазу

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 9

1. 
   Windows –ты жүктеңіз
   
2. 
   Жоғарғы командаларға қарап қандай параметр не үшін керек екенін біліп сұрынымын құрыңыз (орыс тілінде).
   
3. 
   Мына командалармен жұмыс істеңіз:жүктеу,уақыт бойынша жүктеу, приоритеттерді ауыстыра отырып,  процессті жою арқылы
   
4. 
   Жұмыс диспетчерімен қалай жұмыс істеу керек,және баған туралы мәлімет нені көрсетеді екенін көріңіз (жады мәліметінен басқа).
   
5. 
   Нені иемдену керек: ( команддалық бағанмен):
   - белгілі бір уақыт бойынша процесске жұмысты жүктеу және белгілі проритетпен,осы тізімді көрсету және тізімнен жойып тастау.
   - жеке программаны немесе команданы жеке тережеге жүктейді - процессті аяқтау
   -жұмыс істейтін процесстер мен ағымдар мәліметтін шығару (және ұғу) , (енгізу/шығару жадысын есептемегенде ).
   

Зертханалық жұмысқа қосылатын:процесстерді басқаруға арналған командалар сұранысыжәне осы командалармен жұмыс істей алуы.

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 10-15
" Linux операциялық жүйесімен жұмыс . netstat утилиті"

1.ЖҰМЫС МАҚСАТЫ

netstat утилиті арқылы желілікIP- торын зерттеу. 

2. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА

2.1.   netstat утилиті арқылы pds.sut.ru .серверінде ашылып тұрған тізімдермен байланыс алу. ESTABLISHED режимінде болатын байланысқа коментария жасау (ішкі немесе сыртқы интерфейс, қандай байланыспен,қай протоколға).
2.2.  Жүрген жолының кестесін алу. Қандай интерфейстер арқылы қандай торлармен байланыс жүруде, шлюза аты, желілік торлардың маскасы қандай екенін көрсету.

2.3.  Желілік интерфейстер статистикасын алу.Ішкі статистикалық мәліметтер үшін (eth0) және сыртқы (eth1) жергілікті торлар үшін графигін құру, қойылған жалауларың мәнін түсіндіру. Желімен жұмыс істеуге арналған қателер санын салыстыру, жергілікті тор жұмысының нәтижесін шығару

2.4.Желілік интерфейстің статистикасын алу. Әрбір протокол бойынша жұмыстарға анализ жасау. ICMP протоколына кіріс және шығыс гистограммасына байланысты график құру.

3.  ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСҚА ӘДІСТЕМЕЛІК КӨРСЕТУЛЕР

    Иetstat утилитілі жергілікті тор және TCP/IP қолданысы туралы мәліметтердә шығарады. Дәл осыған көбнесе TCP/IP торының жөнделмеуне себепті тез іздеу үшін администраторлар көңіл аударады. Демалыс мәліметінің мазмұны және формасы операциялық жүйеге байланысты,бірақ келесі мәлімдер шығарады: байланыс тізімі,желілік интерфейстің статистикасы, берілгендер буфері бойынша мәліметтер,жүрген әздерә бойынша кесте мазмұны, протокол жұмысы бойынша статистика.Берілген мәліметтердің мінездемесін жолдық командалар операциясы бойынша таңдауға болады.

жүктеу/скачать 0.83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: