ОрындағАН: нурман нейла, медет көркем тексерген: бақытжанова мерей жұматерекқызы



Pdf көрінісі
бет2/3
Дата09.09.2023
өлшемі5.35 Mb.
#477004
1   2   3
70C2A7DB-47EC-42CA-B8F3-7A6D58418797

ҚАР
ЖАМЫЛҒЫСЫНЫҢ
ТӨМЕНДЕУІ 
Бақылаулар қар жамылғысы
ертерек ер ген н және көптеген
аймақтарда айтарлықтай
төмендеген н көрсетед . Бұл
құлдырау ғасырдың аяғында
байқалатыны соншалық, АҚШ-тың
Рокки тауларының кейб р
бөл ктер ндег қар
жамылғысындағы судың мөлшер
80 пайызға дерл к төмендеу
мүмк н. Ағынды сулардың өзгеру
ер ген су көздер мен тығыз
байланысты экожүйелерге
каскадты әсер етед . 


Оңтүст к полюсте мұздың еру тең з деңгей н ң
көтер лу не себеп болып отыр. Солтүст к полюст ң еру
мұз емес, өйткен ол суда жүзед (Оңтүст к полюсте ол
құрлық бет нде), сондықтан ол судың көлем н
өзгертпейд .Қалай 
болғанда 
да, 
жыл 
сайын
Антарктидада мұз түр нде оқшауланған миллиардтаған
су келед . Мұхиттардың көлем өте үлкен болғанымен,
соңғы жүз жылда тең з деңгей 20 сантиметрге
көтер лген жетк л кт болды.
Егер бұл жалғаса берсе және еру жылдамдығының
артып келе жатқанын ескерсек, 2050 жылға қарай
тұрақты су тасқынынан зардап шегет н жағалаудағы
аудандарда 200 000 -нан астам адам өм р сүред деп
болжануда. Және уақыт өте келе, тең з деңгей нен 300
миллион адам зардап шегед .
ТЕҢІЗ ДЕҢГЕЙІНІҢ КӨТЕРІЛУІ


АРКТИКАЛЫҚ ТЕҢІЗ МҰЗЫ
ЖЫЛДЫҚ ЕҢ ТӨМЕНГІ
ДЕҢГЕЙГЕ ДЕЙІН ЕРІДІ
Спутникт к бақылауларға сәйкес, арктикалық тең з мұзы 2022 жылдың 18
қыркүйег нде жылдық ең төменг деңгейге жетт . Биыл мұз қабаты 4,67
миллион шаршы шақырымға дей н қысқарды, бұл 1981-2010 жылдардағы
орташа деңгейден шамамен 1,55 миллион шаршы шақырымға төмен.<
br>Солтүст к Мұзды мұхиттағы және оның айналасындағы мұздың жазғы
ұзындығы 1978 жылы спутниктер оны дәйект түрде өлшей бастағаннан
бер айтарлықтай қысқарды. Соңғы 16 жылда (2007 жылдан 2022 жылға
дей н) 44 жылдық бақылаулардағы ең төменг 16 ең төменг көрсетк ш
көрсет лд . Спутниктен жазуды Ұлттық қар және мұз туралы деректер
орталығы (NSIDC) жүрг зед ."биылғы жылы 1980 жылдары басталған
тең з мұз қабатының айтарлықтай төмендеу жалғасуда", - дед Уолт
Мейер, Ұлттық қар мен мұз туралы деректер орталығының тең з мұзын
зерттеуш с . - "Бұл кездейсоқтық емес, температураның көтер лу не жауап
рет нде мұз қабатының түбегейл өзгеру ".


Дүниежүз л к мұхит температурасының көтер лу ғалымдарды
алаңдатты. Мұхит ешқашан қатты және тез қызған емес. Дүниежүз л к
суларды жылыту тең з тұрғындарының жойылып кету не және тең з
деңгей н көтеру не әкелу мүмк н. Осы айда дүниежүз л к мұхит
температураның жаңа рекордтық деңгей не жетт . Ол ешқашан қатты
және тез қызған емес. Ғалымдар мұның нел ктен болғанын толық
түс нбейд . Сарапшылар сонымен қатар әлем алдағы айларда Эль-
Ниньоның күшт ауа-райы құбылысын күтет н н еске салады, бұл әлем
суларының температурасының көтер лу не де әсер етед . Дүниежүз л к
мұхиттың тым жоғары температурасы балықтар мен тең з түб н ң
басқа тұрғындарын өлт ред . Сонымен қатар, бұл қатты ыстыққа әкелу
мүмк н және тең з деңгей н тым жоғары көтеру мүмк н. Жоғары
температураға байланысты дүниежүз л к мұхит парникт к газдарды
ти мд с ң ре алмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет