Өсімдік тіршілігіндегі жарықтың маңызы

Ми бөлімдері

15.02.2023

Сабақтың тақырыбы:

Сабақтың мақсаты:

• 7.1.7.4-орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметтерін салыстыру

Ми бөлімдері

Барлық омыртқалылардың миы 5 бөлімнен тұрады:

• 1. Алдыңғы
• 2. Ортаңғы
• 3. Аралық
• 4. Сопақша
• 5. Мишық

Алдыңғы ми дегеніміз – үлкен ми сыңарлары.

Аралық ми –үлкен ми сыңарларының астында орналасады.

• Аралық ми –үлкен ми сыңарларының астында орналасады.
• Атқаратын қызметі: дене температурасын, зат алмасу қарқындылығын, қан қысымын, зәр шығару, ұйқы мен сергектік, эмоцияны реттейді.

Ортаңғы ми – аралық ми мен артқы мидың арасында орналасқан.

• Ортаңғы ми – аралық ми мен артқы мидың арасында орналасқан.
• Ортаңғы ми бұлшықет тонусын сақтайды.
• Ортаңғы мида есту және көрудің бірінші реттік орталықтары бар.
• Құлақ пен көзден келген ақпараттың негізін шүйде және самай бөліктері талдайды. Бірақ деректі бірінші реттік өңдеу, шыққан дыбысқа басты бұру, көз қарашығының өзгеруі – ортаңғы ми қызметі. Оны «қорғаныш рефлексі» деп атайды.

Артқы ми 3 бөлімнен тұрады: көпір, мишық және сопақша ми.

• Артқы ми 3 бөлімнен тұрады: көпір, мишық және сопақша ми.
• Көпір – сопақша мидың үстінде орналасқан. Жоғары және төмен жатқаг бөлімдер арасында сигналдарды өткізеді.
• Оның қызметі – жұлын, сопақша мидан мишыққа, алдыңғы және ортаңғы миға және керісінше сигнал қабылдау әрі тарату.

Мишық – көпір мен сопақша мидың артқы жағында орналасқан.

• Мишық – көпір мен сопақша мидың артқы жағында орналасқан.
• Ересек адамда салмағы 120-150 г.
• Мишықта ұсақ иірімдері болатын қыртысы болады. Ол алғаш рет құстарда пайда болды.
• Қызметі – тепе-теңдік жағдайды сақтап, өткізгіштік қызметін атқарады.

Сопақша ми жұлынның тікелей жалғасы.

• Сопақша ми жұлынның тікелей жалғасы.
• Сопақша мида маңызды 3 орталық орналасқан:
• 1. Тыныс алу (жөтелу, түшкіру рефлексі)
• 2. Асқорыту (жұту, сілекей бөлу, құсу, асқазанның, ішектің жиырылуы)
• 3. Жүректің соғуы
• Сопақша ми зақымдалса адам бірден қайтыс болады.

«Мені тап» ойыны

• 1. Мен қимылды үйлестіріп, тепе теңдікті сақтаймын. Мені тап?
• 2. Жарық пен дыбысқа елең етіп, жылдам реакция көрсетуді қамтамасыз етемін. Мені тап?
• 3. Жұлынның жалғасымын. Мені тап?
• 4. Көптеген рефлекстік қызмет атқарамын. Мені тап?
• 5. Зат алмасуды, су мен тамақ ішуді, дененің тұрақты температурасын сақтауды реттеймін. Мені тап?

Кестені толтыр

Кері байланыс

Үй тапсырмасы:

• §39 оқу, мазмұндау
• Кесте толтыру