Қостанай 019 ж. ӘОж 75/76 ббж 85. 15


  Біртұтастығы (статикалық және динамикалық)



Pdf көрінісі
бет11/51
Дата24.05.2024
өлшемі4.33 Mb.
#501792
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   51
Сәпиев Ә.С. Академиялық сурет

2. 
Біртұтастығы (статикалық және динамикалық) 
Тіпті өнер туындыларындағы ең асимметриялық композиция әрқа-
шан мұқият теңдестірілген. Суреттің бір бөлігін жабылатын олсақ, қалған 
суреттің құрамы аяқталмаған сияқты көрінеді. 
Тепе-теңдік шығармадағы үйлесімнің негізі. 
Композицияда барлығы маңызды – заттардың «көру салмағы», 
оларды жазықтыққа орналастыру, силуэттердің мәнерлілігі, сызықтар 
мен дақтардың ырғақты кезектесуі, кеңістікті беру тәсілдері және бей-
нелеуге көзқарас, жарық ағынын бөлу, кейіпкерлердің қалпы мен қаңыл-
тыры, шығарманың форматы мен өлшемі және тағы басқалар. 
Композиция болуы мүмкін:
– 
жабық және ашық;
– 
теңдестірілген және теңдестірілген;
– 
статикалық және динамикалық;
– 
геометриялық фигураға жазылған;
– 
көлденең және тік пішім;
– 
симметриялы және асимметриялы
3. 
Композиция түрлері 
Жабық және ашық композиция
Қозғалмайтын, тұрақты нәрсе бейнесін беру үшін тұйық, жабық, 
статикалық композиция қолайлы. Төменде келтірілген иллюстрацияда – 
Ван Гогтың суреті. Бүркітте жайлы көше бейнеленген, тұйық композиция 
бірігуге ықпал етеді, көзқарастар сызықтарының негізгі бағыттары ортаға 
қарай барады. Композицияны шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш түрінде 
құру қажетті шешім береді. Егер панорамалық пейзажды салу, үлкен ке-
ңістікті көрсету қажет болса, оны бүйірінен қоршап, қандай да бір ағаш-
тармен немесе ғимараттармен шектемеу керек, ал Рамадан тыс жер-


20 
лерге кететін дұрыс. Бұл ашық композицияның түрі. Орталықтан 
желілердің негізгі бағыттары. 
Теңдестірілген және теңдестірілген композиция
Симметриялық композицияда оның барлық бөліктері теңдестіріл-
ген, асимметриялық композиция теңдестірілген және теңсіз болуы мүм-
кін. Үлкен жарық дақты кішкентай қара дақпен теңестіруге болады. Көп-
теген кішкентай дақтарды бір үлкен теңдестіруге болады. Бөлшектер 
массасы және тоны бойынша теңестіріледі. Кейде беттің тым «жеңіл» 
бөлігіне қою жеткілікті, және композиция теңдестіріледі.
Композициядағы заттардың тепе-теңдігін түсіну үшін оларды әткен-
шектерде көрсетуге болады. Мысалы, бір жасөспірімді екінші ұшына екі 
сәби отырғызса, теңестіруге болады. Ал бала әткеншектің шетіне емес, 
орталыққа жақын жатқан ересектермен де сырғанауға болады. 
Айналы бейнені қабылдау әсерін ескеру маңызды. Суреттен алған 
әсердің қалай өзгергенін қараңыз, біз оны безендірілген көргенде–
қызғалдақ бар ваздың оң жағындағы иллюстрацияда құлайды.
Кейде теңдесі жоқ композиция қажет, ол кейіпкердің жалаң күйін, 
дауылды, баспалдақтан құлауды және сол сияқты тақырыптарды жет-
кізуге көмектеседі, мұнда қараушы көзді «шайқау» және жағдайдың тұ-
рақсыздығын беру маңызды (себебі бір шарадағы ауыр нәрсемен таразы 
өлшей алмайды-олармен бірдеңе құлайды, бөлшектеледі). Тұрақсызды-
ғы – одан әрі айрықтың белгісі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   51




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет