ОҢТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы жұқпалы аурулар және дерматовенерология кафедрасы ТӘжірибелік сабақтардың Әдістемелік өҢдеулері

• 
  Студенттерге эпидемиологияның қазіргі кездегі медициналық ғылымдар құрылымында алатын орны туралы білімін қалыптастыру
  
• 
  Инфекциялық аурулардың эпидемиологиясын үйрету
  
• 
  Инфекциялық емес аурулардың эпидемиологиясын үйрету
  

• 
  Медициналық ғылымдар құрылымы
  
• 
  Эпидемиологияның қазіргі кездегі медициналық ғылымдар құрылымында алатын орны
  
• 
  Инфекциялық аурулардың эпидемиологиясы
  
• 
  Инфекциялық емес аурулардың эпидемиологиясы
  

1. Әміреев С.Ә., Темірбеков Ж.Т. – Эпидемиология. Т.1. – Жалпы

эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2000.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. –

Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын

шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

1. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Нәбенов Қ.Н.

2006.

2. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. – Медициналық

• 
  Эпидемиялық процесс ретіндегі эпидемиология қандай ғылым?
  
• 
  Медициналық паразитология дегеніміз не?
  
• 
  Эпидемиология қандай ғылымдармен тығыз байланысты?
  
• 
  Жұқпалы аурулармен күресуде эпидемиологияның негізгі жетістіктері қандай?
  
• 
  Жұқпалы аурулармен күресудегі негізгі проблемаларды атаңыз;
  
• 
  Жұқпалы аурулармен күресудегі қандай негізгі мақсаттарды эпидемиология шешеді?
  
• 
  Эпидемиология ғылымының дамуында шетелдердің және өз еліміздің ғалымдарының қосқан үлестері.
  

• 
  Эпидемиялық процесс сипаттамасы, процестің құрылымы, факторларын оқып үйрету
  
• 
  Эпидемиологияның негізгі теорияларын анықтауды үйрету
  
• 
  Эпидемиялық процестің даму механизмін үйрету
  
• 
  Эпидемиялық процестің көріну формалары туралы
  

• 
  Эпидемиялық процесс туралы ілім, оның құрылымы
  
• 
  Эпидемиялық процестің факторлары
  
• 
  Эпидемиологияның негізгі теориялары
  
• 
  Эпидемиялық процестің даму механизмі
  
• 
  Эпидемиялық процестің көріну формалары
  

1. Әміреев С.Ә., Темірбеков Ж.Т. – Эпидемиология. Т.1. – Жалпы

эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2000.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. –

Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын

шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

1. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Нәбенов Қ.Н.

2006.

2. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. – Медициналық

1. 
   Эпидемиялық процесс дегеніміз не?
   
2. 
   Эпидемиялық процесс қандай тармақтардан тұрады?
   
3. 
   Жұқпалы ауруларының эпидемиологиялық жіктелуінің қағидалары қандай?
   
4. 
   Эпидемиялық процестің дамуында әлеуметтік және табиғи жағдайлардың рөлі қандай?
   
5. 
   Инфекция қоздырғыштарының берілу механизмінің қандай негізгі түрлері бар?
   
6. 
   Табиғи ошақ теориясының негізгі маңызы неде?
   
7. 
   Эпидемиялық процестің көрінісін бағалауда қандай терминдер қолданылады?
   

1. 
   Эпидемиялық процесс дегеніміз:
   

Б) Жұқпалы аурулардың жануарлар арасында таралуы

В) Қоздырғыштардың қан сорғыш жәндіктер арасында таралуы

Г) Адам немесе жануардың залалдану жағдайы

Д) бактериатасымалдаушының эалалдану жағдайы

2. 
   Эпидемиялық процестің көрінуі – бұл:
   

Б) аурудың жедел түрі

В) аурушаңдықтың спородиялық түрі

Г) тасымалдаушылық

Д) аурудың атипті түрі

3. 
   Спородиялық аурушаңдық термині:
   

Б) осы аймаққа тән емес жұқпалы аурулармен адамдардың ауруы

В) адамдардың жұқпалы аурумен топтық ауруы

Г) адамдардың аурудың абортивті түрімен ауруы

Д) бірнеше елді мекендерде адамдардың топтық ауруы

4. 
   Инфекциялық процесс – бұл:
   

Б) ауру, тасымалдаушылық

В) елде тұмаудың эпидемиясы

Г) кеміргіштер арасында жұқпалы аурулардың өршуі

Д) үй жануарлары арасында жұқпалы аурулардың өршуі

5. 
   Эпидемиялық процестердің буындары:
   

Б) жұқпалы аурулардың қоздырғыштары, науқас адамдар

В) қоздырғыш күші, таратушы факторлар

Г) ауа, су, топырақ, тұрмыстық факторлар

Д) медициналық құрал жабдықтар

6. 
   Қоздырғыштың өзіндік берілу механизмі анықталады:
   

Б) жұқпалы ағымының ауырлығымен

В) инфекция көзінің тұрмыстық жағдайымен

Г) қоздырғыштың этиологиялық құрылымымен

Д) заладанған ағзада қоздырғыштың локализациясымен

7. 
   Вертикальді механизм дегеніміз - қоздырғыш беріледі:
   

Б) заладанған топырақ арқылы

В) тұрған жердегі шаң арқылы

Г) анадан балаға

Д) залалданған су арқылы

8. 
   Экзотикалық инфекциялар дегеніміз:
   

Б) белгілі аймаққа тән емес жұқпалы аурулар

В) буынаяқтылар арқылы таралатын вирусты жұқпалы аурулар

Г) ауа – тамшылы жұғатын аурулар

Д) тағам арқылы жұғатын инфекциялар

9. Л.В.Громашевскийдің өңдеудегі еңбегi негiзделген:

А) эпидемиялық процесс туралы іліміне

Б) табиғи ошақ туралы іліміне

В) эпидемиялық барыстың әлеуметтік-экологиялық концепциясына

Г) қоздырғыштардың қасиеті туралы іліміне

Д) паразитарлық жүйенің өзіндік реттелуі туралы іліміне

10. Қоздырғыштың берілу механизмі анықтайды:

А) залалданған ағзада қоздырғыштың орналасуын

Б) ауру ағымының ауырлығын

В) қоршаған ортада қоздырғыштың төзімділігін

Г) аурудың клиникалық түрін

Д) қабылдаушылардың иммундық статусы

1.Тақырыбы №3: Алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар. Эпидемияға қарсы жұмысты ұйымдастыру негіздері. Эпидемиялық ошақ: анықтамасы, эпидемиялық ошақтың шекаралары. Ошақты эпидемиологиялық тексеру.

2. Мақсаты: студенттердің алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар, эпидемияға қарсы жұмысты ұйымдастыру негіздерін анықтау туралы білімін жетілдіру. Эпидемиялық ошақтың анықтамасы, эпидемиялық ошақтың шекаралары, аймақты эпидемиологиялық тексеру туралы білімін қалыптастыру.

3. Оқыту мақсаты:

• 
  Алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар, эпидемияға қарсы жұмысты ұйымдастыру негіздерін анықтауды үйрету
  
• 
  Эпидемиялық ошақтың анықтамасы, эпидемиялық ошақтың шекаралары туралы білімін жетілдіру
  
• 
  Ошақты эпидемиологиялық тексеру туралы үйрету
  

• 
  Алдын алу және оның түрлері
  
• 
  Эпидемияға қарсы шаралар түрлері
  
• 
  Эпидемияға қарсы жұмысты ұйымдастыру негіздері
  
• 
  Эпидемиялық ошақтың анықтамасы
  
• 
  Эпидемиялық ошақтың шекаралары
  
• 
  Ошақты эпидемиологиялық тексеру
  

1. Әміреев С.Ә., Темірбеков Ж.Т. – Эпидемиология. Т.1. – Жалпы

эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2000.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. –

Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын

шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

1. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Нәбенов Қ.Н.

2006.

2. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. – Медициналық

1. 
   Алдын алу шараларын жүргізеді:
   

б) жұқпалы аурулардың санаулы жағдайында

в) жұқпалы аурулардың көптеген жағдайында

2. 
   Эпидемияға қарсы заттарға жатады...
   

б) бактериофаг;

в) эритроцитарлы диагностикум;

г) ратицидтер.

3. 
   Медициналық емес күштердің жүргізетін эпидемияға қарсы шаралар...
   

б) жануарларды вакцинациялау;

в) ас суды залалдау;

г) шұғыл профилактика;

д) санитарлы тазалау населенных мест

4. 
   Медициналық емес күштер жүргізетін эпидемияға қарсы шаралар:
   

б) бактерия тасымалдаушыларды анықтау;

в) қадағалаусыз жүрген жануарларды ұстау;

г) радиоактивті қалдықтарды көму;

д) халықты вакцинациялау.

5. 
   Инфекция көзін активті түрде анықтауға жатады...
   

б) жұмысқа түсерде дәрігерлерді, кіші және орта медперсоналды медициналық зерттеуден өткізу;

в) шақыруға байланысты науқасты үйде қарау;

г) жоспарлы госпитализация алдында антигентасымалдаушылық және бактериятасымалдаушылық анықталған жағдайда.

6. 
   Антропоноздар кезіндегі инфекция көзіне бағытталған шаралар:
   

б) науқастарды изоляциялау;

в) жұқпалы науқастың төсегі мен киімін дезинфекциялау;

г) кеміргіштерді жою;

д) микробтық залалдануға сыртқы ортаны тексеру.

7. 
   Зооноздар кезіндегі инфекция көзіне бағытталған шаралар:
   

б) ет өнімдерін ветеринарлы-санитарлы экспертизалау;

в) жануарлар өнімдерін залалсыздандыру;

г) табиғи ошақта кеміргіштерді жою;

д) ауру жануарларды мәжбүрлі түрде сою.

8. 
   Жұқпалы науқастарды госпитализациялауға эпидемиологиялық көрсеткіштер:
   

б) аурудың ауыр түрімен;

в) гигиеналық қолайсыз жерде тұрушылар;

г) декреттелген топтар.

9. 
   Жұқпалы науқастарды клиникалық көрсеткіштеріне қарап госпитализациялау:
   

б) аурудың ауыр түрімен;

в) гигиеналық қолайсыз жерде тұрушылар;

г) декреттелген топтар.

10. 
    Антропонозды инфекциялардың берілу механизміне бағытталған шаралар:
    

б) науқастың заттарын және бөлмесін дезинфекциялау;

в) науқаспен қатынаста болғандарға шұғыл түрде алдын алу шараларын жүргізу;

г) жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын тасымалдаушылардың санының азаюы.

• 
  жұқпалы ауруларды алдын алуда студенттердің білімін қалыптастыру;
  
• 
  дезинфекция негіздерін меңгеру;
  
• 
  дезинфекция әдістерін және дезинфекциялық заттарды қолдану әдістерін қолдануды меңгеру;
  
• 
  химиялық заттардың негізгі топтарын қолданудың принциптерін
  

• 
  ауруханаішілік инфекцияларды алдын алуда медициналық құралдарды стерилизация алды тазалаудың маңызын және жүргізу техникасын меңгеру;
  
• 
  дезинфекцияның техникалық құралдарын меңгеру;
  
• 
  дезинфекция қызметінің құрылымын ұйымдастыру.
  

• 
  жұқпалы ауруларды алдын алудағы дезинфекцияның орны;
  
• 
  дезинфекцияның түрлері;
  
• 
  дезинфекцияның әдістері мен тәсілдері;
  
• 
  химиялық әдістің қолдану аймақтары: қолдың терісін, медициналық қолдануға арналған құралдарды, ауаны, сыртқы орта объектілерін залалсыздандыру;
  
• 
  нақты дезинфекциялық заттарды қолдануды растайтын құжат;
  
• 
  жеке қолданылатын химиялық дезинфектанттар;
  
• 
  құралдарды стерилизация алды тазалауда дезинфекциялық заттарды қолдану;
  
• 
  стерилизация, оның түрлері мен әдістері;
  

1. Әміреев С.Ә., Темірбеков Ж.Т. – Эпидемиология. Т.1. – Жалпы

эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2000.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. –

Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын

шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

1. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Нәбенов Қ.Н.

2006.

2. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. – Медициналық

1. Аэрозольді дезинфекцияны қолданғаннан кейін, медбике әлсіздік, бас

айналғанын сезінген. Белгілері: көзінің қызаруы, көздің жасаурауы, құрғақ

жөтел. Осы жағдайда медбикенің тактикасы қандай болуы керек?

а) бөлмеден шығу, теріні ағынды судың астында жуу және дәрігерге

қаралу

в) бөлмені желдету, дәрігерге қаралу

г) кварц қою, тез арада дәрігерге қаралу

д) бөлмені желдету, ылғалды тазалық жүргізу

2. 
   Орталықтанған стерилизациялық бөлім мейірбикесі құралдарға
   

жүргізуде оң нәтиже берді. Осы жағдайда мейіррбикенің кейінгі іс-

әрекеті қандай болады?

А) жуғыш ерітіндіде жуып, стерилизацияны жалғастыру

Б) дез.ерітіндіге 15 минутқа салып, стерилизацияны жалғастыру

В) жылытқан жуғыш ерітіндіге салып, стерилизацияны жалғастыру

Г) ағынды суға жуып, стерилизацияны жалғастыру

Д) дистирленген суда жуып, стерилизацияны жалғастыру

3. 
   Стерилизациялық тазалау орталығы медициналық құралдарды жуушы
   

жүргізілді. Нормативтік құжаттар бойынша бұл процедура қандай

жиілікпен жүргізілу керек?

А) күніне бір рет

Б) екі күнде бір

В) күніне екі рет

Г) он күнде бір

Д) аптасына бір рет

4. Жұқпалы аурумен келіп түскен науқастан кейін, қабылдау бөлімінің

медбикесі ағымды тазалау жүргізеді. Мыналардың қайсысы ағымды

тазалау алгоритміне жатпайды?

А) медициналық қалдықтарды утилизацияға жіберді

Б) бактерицидті лампаны 15 минутқа қосты

Д) дезинфектантқа малынған дәкемен жұмыс үстін залалсыздандырды

Г) бөлмені 30 минут бойына желдетті

Д) қолданылған дәкені дезинфектантқа салып, шайып және кептіруге

қойды.

5. Мейірбике қолғаптарды стерилизациялау дайындауда, оларды

сеуіп, будың кіруіне ыңғайлап қойды. Қолғаптарды стерилизациялау

алгоритмінде қандй іс-әректе көрсетілмеген?

А) жұптап қойылған қолғаптардың үстінен тальк себу

Б) қолғаптарды дайындауда 40 жұптан салу

В) жабыспау үшін қолғаптың арасына қағаз қою

Г) әрбір қолғап біртіндеп дәкемен оралуы

Д) торлы төсенішке қолғаптарды орналастыру

6. Егу кабинетінде стерильді столды ... дайындайды.

А) әрбір 2 сағат сайын

Б) бір жұмыс аусымына

В) бір тәулікке

Г) 3 тәулікке

Д) 24 сағатқа

7. Егу кабинетінде генеральды тазалауды ... жүргізеді.

А) әр 24 сағат сайын

Б) күнделікті жұмыс күні басталар алдында

В) 7 күнде 1 рет

Г) 3 күнде 1 рет

Д) күнделікті жұмыс күні аяқталған соң

8. Стерильді материалды алуға пинцет ... сақталады.

А) 1,5% кальций гипохлорид ерітіндіде

Б) 4% су тотығында

В) 6%су тотығында

Г) 0,25% кальций гипохлорид ерітіндіде

Д) 0,5% хлорамин ерітіндісінде

9. Дезинфекция – бұл

А) спора түзбейтін потогенді микроорганизмдерді жою

Б) жұқпалы аурулар қоздырғыштарын жою

В) жұқпалы аурулардығ спора тузетін қоздырғыштарын жою

Г) вирус, бактерияларды жою

Д) қарапайымдылар мен құрттарды жою

10. Ашылмаған бикстердің стерильдік мерзімі...

А) 3 тәулік бойы

Б) тәулік бойы

В) 12 сағат бойы

Г) жұмыс күні бойы

Д) 24 сағат бойы

• 
  жұқпалы ауруларды алдын алуда студенттердің білімін қалыптастыру;
  
• 
  дезинсекция әдістерін меңгеру, қолдану тәсілдері және құралдары;
  
• 
  әр топтағы инсектицидтерді қолдану принциптерін меңгеру;
  
• 
  дезинсекцияның техникалық принциптерін меңгеру;
  
• 
  потенциалды эффективті шараларды және нақты эпидемиялық жағдайдағы инфекцияның эпидемиологиялық ерекшелігіне байланысты дезинсекция шараларын негіздеу;
  
• 
  дезинсекция объектілерін анықтау және оларды жүргізу әдістері;
  
• 
  дезинсекция сапасын бағалайтын әдістерді меңгеру.
  

• 
  адамдарды буынаяқтылардан қорғау және жұқпалы ауруларды алдын
  

• 
  буынаяқтылармен күресудегі алдын алу шараларының құрамы;
  
• 
  буынаяқтылармен күресудегі жою шараларының құрамы;
  
• 
  механикалық, физикалық және биологиялық әдістердің сипаттамасы, тәсілдері және оларды қолдану;
  
• 
  химиялық әдістің сипаттамасы, инсектицидтерге қойылатын талаптар, оның түрлері және қолдану әдістері, буынаяқтылардың ағзасына кіру жолдары және әсер ету механизмдері;
  
• 
  әртүрлі қолданылатын заттар және химиялық қоспалар тобының жалпы сипаттамасы;
  
• 
  безгек таратушы масалармен күресу шаралары;
  
• 
  биттермен күресу шаралары;
  
• 
  кенелермен күресу шаралары;
  
• 
  синантропты жәндіктермен күресу шаралары;
  

• 
  дезинсекцияны қадағалау;
  

1. Әміреев С.Ә., Темірбеков Ж.Т. – Эпидемиология. Т.1. – Жалпы

эпидемиология. – Алматы: Ғылым, 2000.

2. Әміреев С.Ә., Момынов Т.Ә., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. –

Жұқпалы аурулардың стандарттық анықтамасы және атқарылатын

шаралар алгоритмдері. 1 т. Алматы, 2009.

1. Жалпы дезинфекция негіздері. Оқу-әдістемелік құрал. Нәбенов Қ.Н.

2006.

2. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. – Медициналық

1. 
   Терапиялық бөлімшеге түскен науқасты қабылдау бөлімшесінде қарағанда, бас биттері мен сіркелер табылды. Науқастың киімін, іш киімін және басын тазалау жүргізуге нұсқау беріңіз.
   

2. Басты карбофосты эмульсиямен тазалау

3. Басты ыстық суда кір сабынмен жуу

4. Іш киімдерді карбофосты эмульсияға салып қою

5. Іш киімдерді хлорамин ертіндісіне салып қою

6.киімдерді камералық өңдеуге жіберу.

А) 1,2,4,6

Б) 3,4,5

Г) 1,2,5

2. Дезинсекция маңызды орын алатын инфекцияны атаңыз:

а) кене энцефалиті;

б) бөртпе сүзегі;

в) дизентерия;

г) тырысқақ;

д) қайталамалы сүзек.

3. Құралдар мен әдістерді таңдаңыз:

1. 
   Кенелерден қорғаныс;
   
2. 
   Таракандарға әсер ету;
   

б) инсектицидті қаламдар;

в) қоғаныс киімдері;

г) Павловскидің масаларға қарсы торлары;

д) тұрғылықты жерлердің айналасындағы территорияларды тазалау;

е) кеміргіштердің енген және жүрген жерлерінде инсектицидтерді

қолдану;

ж) жабысқақ беткейлерді пайдалану;

3. 
   Дезинсекцияның құрамы мен ұйымдастырылуы ... шараларға байланысты.
   

б) безгек масаларына;

в) биттерге;

г) таракандарға

д) бүргелерге

5. Объектілерде дезинсекция тиімділігін бақылау жүргізіледі:

А- келесі күні

Б- 2 -5 тәуліктен кейін

В- 5-10 тәуліктен кейін

Г- 10-20 тәуліктен кейін

Д- 1айдан соң

6. Зоокумарин:

1-антикоагулянт

2-тыныс алу уы

3-ішек уы

4-жүйке жүйесіне улы әсері бар

5-ұшақтарды, кемелерді газациялау үшін қолданылады

7. Адам үшін улылығы жоғары инсектицидтер:

1- хлорпикрин

2- күкірт ангидриді

3- бура

4- пиретрум

8. Дератизацияның алдын алу шаралары:

1- қоқыстарды жинау

2- механикалық әдіс

3- табиғи жаулар кеміргіштер – мысықтар мен иттер қолдану

4- қоқымтарды үнемі жинау және шығару

5 – дәндә дақылдарды уақтылы толық жинау

9. Дератизация әдістері:

1. агротехникалық шаралар

2. механикалық

3. биологиялық

4. физикалық

5. ратицидтерді қолдану

10. Цинк фосфиді:

1. тыныс алу уы

2. ішек уы

3. фумигант

4. кеміргіштердің жүйке жүйесіне, қанға уылы әсер етеді

5. инсектицид