Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Техникалық және орта кәсіби білім беру факультеті Терапия бакалавриат кафедрасы «ЖҰҚпалы аурулар курсымен ішкі ауру»

1. Науқас И. 58 жаста, 3 жыл бұрын миокард инфарктын басынан өткерген, 5 жылдан бері артериалдық гипертензиямен ауырады.

Об-ті: жағдайы орташа ауырлықта, тері жамылғысы бозарған, жүрек шекарасы - бұғанаортаңғы сызығымен солға қарай сыртқа 1 см. Жүрек тондары тұйықталған, ырғағы дұрыс, ЖСЖ 110 рет минутына. ЭКГ-де синусты тахикардия, ЖСЖ 115 рет мин., ЭОА сол жаққа ығысқан. Сол қарынша гипертрофиясы.

Сұрақтар:

Диагноз қойыңыз?

Қандай қосымша тексеру әдістерін жүргізуге болады?

Емдеу принциптері.

2. Науқас М. 60 жаста. Ентігуге тыныштық жағдайда, балтырының ісінуіне, оң жақ қабырғаастының ауырлық сезіміне, тез шаршағыштыққа шағымданады.

Анамнезінде: науқас көп жылдар бойы артериалдық гипертензиямен ауырады, 50 жасында трансмуралды миокард инфарктын басынан өткізген.

Объективті: Гиперстеник. Акроцианоз. Мойын веналары ісінген. АҚ 140/100 мм с.б. III қабырғааралықта төстен солға пульсация анықталады. Салыстырмалы шекарасы: оң жаңы төстің оң қырында, сол жаңы бұғанаортаңғы сызықтан 2 см сыртқары. Аускультативті I тон әлсіреген, жүрек ұшында шоқырақ ырғағы, өкпе артериясы үстінде II тон акценті,ТАЖ - 26 рет/мин. Өкпенің төменгі дөлімдерінде іркілген ылғалды сырылдар. Іші жұмсақ. Бауыр қабырға доғасынан 3-4 см шығыңқы. Белінде және аяқтарында ісінулер. Диурез 800 мл/тәул.

1. 
   Артериялық гипертонияға анықтама беріңіз.
   
2. 
   АҚ бастапқы сатысында науқастар қандай шағым білдіреді?
   
3. 
   Емнің алдында нысана ағзалардың зақымдалуы мен қауіп факторларын анықтау мақсаты үшін қандай әдістер қолданады?
   

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8

№ 5 Сабақ

• оқыту: - студентерге ЖИА, стенокардия аурулары кезіндегі этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

• тәрбиелік:- студентерге ЖИА, стенокардия аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

•дамыту: - ЖИА, стенокардия аурулары кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

Білімді тест арқылы бағалау

1. Тәж артериясының атеросклерозы.

2. Тәж артериясының түйілуі.

Жүрек ишемиялық ауруларына стенокардия және миокард инфарктісі жатады.

Стенокардия (жүрек қыспасы) - миокардтың өтпелі ишемиясынан дамитын клиникалық синдром.

Стенокардияның басты бөлгісі - төс артының, әсіресе жоғарғы бөлігінің қысып, ашып ауыруы. Ауырсыну сол иыққа, әрі қарай білекке, қол ұшына және шынашақтың, алақанның бетіне тарайды. Кейде ауырсыну мойынға, жақ астына, бетке, (әсіресе сол жақбетке), құлаққа беріледі. Ангинальдік синдромның тағы бір ерекшелігі – ұстама кезінде вегетативтік, эмоциялық күбылыстардың болуы: үрейлену, өлім қорк-ынышы билеуі, куқылдану немесе тері жамылғысының кызаруы, тахикардия, АҚ-нын уакытша биіктеуі немесе төмендеуі, ентікпе және аритмия, маңдайдың шып-шып терлеуі.

Жіктелуі.

Күштемелік стенокардия.

Түрақты (стабильді) күштемелік стенокардия.

Үдемелі күштемелік стенокардия.

Спонтанды (вазоспастикалық) стенокардия (ерекше варианттык, Принцметал стенокардиясы).

Түраксыз (стабильді емес) стенокардия.

Стенокардия емінің басты дәрмектері — антиангинальдік дәрілер:

• нитраттар мен сиднониминдер;

• В-адренергиялық рецепторлардың блокаторлары және кордарон;

• кальций антагонистері;

• калий каналдарының активаторлары.

Миокард инфактымен сырқаттанатын науқастардың 1000 адамға шаққан саны 2,87 – 3,08 құрайды. ЖИА –ның бұл түрі көбіне 40-тан асқан шақан дамиды және 50-56 жас аралығында бұл аурумен сырқаттану едәуір жиілейді. Ер адамдар әйелдерден 5-2 есе жиі ауырады. Соңғы кезде миокард инфарктының жиілігі екі есе көбеюге жақындаған.

1) тромбоздың салдарынан тәж артериясының оккюзиясы.

2) артеросклероз түймедағының арасында қан құйылып ісінуінен тәж артериясының бітелуі.

3) критикалық стеноздың үстінде тәж артериясының түйілуі.

4) тәж артериясның критикалық стенозы үстінде миокардтың оттегіге сүранысының күрт артуы (мәселен ауыр дене қызыметінең симпатоадренал жүйесі белсенділігінің аса жоғарылауынаң).

Аталған тікелей себептерімен бірге миокард инфарктының дамуында келесі бейімдеуші факторлардың манызы зор: тәж артерияларының тармақаралық коллатеральдік байланыстарының жеткіліксіздігі, қанның тромбтар түзу қасиетінің артуы, микроциркуляциялық бұзылыстар .

Шартты түрде миокард инфарктының астмалық коллапстық, церебральдік, диспепсиялық аритмиялық симптомыз және оң қарыншаның жедел шамасыздығымен, тотальді жүрек шамасыздығы мен дамитын түрлері жатады. Инфаркттың типті түріне қарағанда бұлардың барысы ауыр және өлімге жиілеу алып келеді. Өлімнің жиілігі бір жағынан кеселдің уақытылы анықталмай, науқастың ауруханаға кеш түсуінен де болады.

Миокард инфарктының негізгі клиникалық синдромдары:

1. Ангинальдік синдром .

2. Ошақты ЭКГ – лық өзгерістер синдром .

3. Резорбциялық – некроздық миокард инфарктын дәлелдейтін басты синдром. Бұл синдром некроз ошағынан бөлінген заттардың қанға өтуінен және асептикалық қабынудан болды. Оның басты белгілері:

• 
  Дене қызуының 37-38 С шамасына дейін биіктеуі:
  
• 
  Нейтрофильдік лейкоцитоз
  
• 
  5-7 –ші күндерде лейкоцитоздың төмендеуінен және ЭТЖ-ның жоғарылауынан болатын қайшылық белгісі .
  
• 
  Кардимоциттердің өлуін көрсететін лабораториялық белгілердің болуы. Кардиомиоциттер некрозының маркерлеріне бір қатар ферменттер – аспартататаминотрансфераза, лактатдегидрогеназа креатинфосфокиназа, гликогенфосфорилаза және миозин, миглобин, Т,І кардиотропониндер жатады. Ферменттердің қандағы концентрациясы, некроздың көлеміне, инфаркт басталуынан кейін қан алу уақытына және некроз ошағынан ферменттердің шайылып шығу жылдамдығына тәуелді.
  

1. ЖИА қауіп факторларына ... жатпайды.

а) тұқым қуалауға бейімділік

б) салқындау

в) темекі

г) семіздік

д) гиподинамия

2. Стенокардия ұстамасының ұзақтығы:

а) бірнеше секундтан 1 минутқа дейін

б) 30 минуттан 1 сағатқа дейін

в) бірнеше сағат

г) 1 минуттан 10 минутқа дейін

д) бірнеше күн

3. Стенокардияның электрокардиографиялық белгілері ... тіркеледі.

а) ұстамадан кейін

б) тұрақты түрде

в) ұстама кезінде

г) бірнеше күн көлемінде

д) бір ай көлемінде

4. Стенокардия ұстамасы кезіндегі дене температурасы:

а) субфебрильді

б) фебрильді

в) субнормалды

г) төмендеген

д) қалыпты

5. Стенокардиялық ауырсынудың орналасу орны:

а) төс артында

б) эпигастрий аймағында

в) сол жауырын аймағында

г) сол қолда

д) сол қабырғаастында

6. Стенокардиялық ауырсынудың сипаты:

а) төс артында орналасады, қысып, басып ауырады

б) шаншып ауырады

в) жүрек ұшы аймағында орналасады

г) корвалолды қабылдаған соң басылады

д) оң жауырынға беріледі

7. Жүрек бұлшықетінде бір немесе бірнеше некроз ошағымен байланысты туындайтын жіті ауру – бұл ...

а) стенокардия.

б) миокард инфаркті.

в) миокардит.

г) артериалды гипертензия.

д) жүрек жеткіліксіздігі.

8. Миокард инфаркті жиі … кездеседі.

а) әйел кісілерде

б) жастарда

в) ер кісілерде

г) балаларда

д) ерлер мен әйелдерде

9. Миокард инфарктіндегі ауырулар ... болады.

а) қарқынды күйдіретін, басып тұратын сипатта

б) сыздап ауыратын сипатта

в) тұйық, екі жақты

г) толғақ тәрізді

д) айналдыра ауыратын

10. Ауырсыну төс артында, жүрек аймағында орналасқан, сол қолға, иыққа беріледі – бұл ...

а) жүрек ақаулары

б) бронхиалды астма

в) миокардит

г) миокард инфаркті.

д) диафрагмалды жарық

11. Стенокардияның патогенетикалық белгісі:

а) төс артының басып, қысып ауыруы

б) тыныштық күйдегі жүрек аймағының шаншып ауыруы

в) жүрек аймағындағы тұрақты шаншып ауыруы

г) физикалық жүктемеден кейінгі қарыншалық экстрасистолия

д) жүрек аймағындағы тұрақты сыздап ауыруы

12. Миокард инфарктінің атипиялық түріне ... жатады.

а) tumor

б) аnginosus

в) жүректік түрі

г) абдоминалды (гастралгиялық) түрі

д) аритмиялық

13. Төс артындағы ауырсыну миокард инфарктінде ... беріледі.

а) сол қолға, иыққа, мойынға

б) оң қолға, иыққа, мойынға

в) дененің екі бөлігіне де

г) ешқайда берілмейді

д) аяқтарға

14. Миокард инфарктінің асқынуына ... жатпайды.

а) кардиогенді шок

б) жіті сол қарыншалық жеткіліксіздік

в) жүрек аневризмасы

г) миокардит

д ) жүрек ырғағының бұзылуы

Есептер:

Есеп №1

49 жастағы ер кісі, қарқынды терапия бөліміне ангинозды ұстамадан кейін 4 сағат өткенде түсті. Шағымдары төс артының қатты басып ауруы, ауру сезімінің сол қолға, иыққа, жауырынға, жаққа берілуі, өлімнен қорқыныш сезімі. Нитроглицеринді қабылдау көмектеспейді.

Объективті: жағдайы ауыр. Тері жабындары бозарған, салқын жабысқақ тер басқан, еріндері көгерген. АҚ 70/50 мм с.б.б., РS-125 соққы/мин. Аритмиялы. Жүрек тондары тұйықталған, шоқырақ ырғағы. Өкпеде везикулярлы тыныс. Тыныс алу жиілігі 17 рет 1 минутта.

1. Сіздің болжам диагнозыңыз және негізгі синдромды анықтаңыз.

2. Тексеру жоспары.

3. Емдеу принциптері. Шұғыл көмек.

Науқас Р, 53 жаста. Кардиологқа 200 м қашықтыққа жүргенде, баспалдақпен бірінші қабатқа көтерілгенде суық далаға шыққанда пайда болатын төс артының ауырсынуына, оның сол иық пен мойынға таралуына шағымданып келді. Ауырсыну сезімі жүруді тоқтатқанда немесе нитроглицерин қабылдаған соң 3-5 мин соң тоқтайды.

Объективті: жағдайы орта ауырлықта. Қабақтарында ксантелазмалар байқалады. АҚ 160/110 мм с.б.б., РS - 82 рет 1 мин. Ырғағы дұрыс аздап кернелген. Жүректің салыстырмалы тұйықтық шегі: оң төстің оң қырымен. Сол V қабырғааралықта сол жақ бұғана орта сызығы бойымен. Жоғарғы II қабырғааралықта. Cor тондары жүрек ұшында I тон әлсіреген, аортада ІІ тонның металдық акценті. Өкпеде везикулярлы тыныс.

1. Сіздің болжам диагнозыңыз және негізгі синдромды анықтаңыз.

2. Тексеру жоспары.

3. Емдеу принциптері. Шұғыл көмек.

1. Өкпе текті жүректің емі.

2. Плевралық сұйықтықтың құрамын анықтау.

13. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2%)

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)
Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8

№ 6 Сабақ

1. Сабақтың тақырыбы: Миокард инфаркті, жүрек жетіспеушілігі.

2. Сағат саны: 2 сағат 90 мин (100%)

3. Сабақ түрі: Аралас

4. Сабақтың мақсаты:

• оқыту: - студентерге миокард инфаркті, жүрек жетіспеушілігі аурулары кезіндегі этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

• тәрбиелік:- студентерге миокард инфаркті, жүрек жетіспеушілігі аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

•дамыту: - миокард инфаркті, жүрек жетіспеушілігі аурулары кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру

Қосымша:

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

Білімді тест арқылы бағалау

1. Тәж артериясының атеросклерозы.

2. Тәж артериясының түйілуі.

Жүрек ишемиялық ауруларына стенокардия және миокард инфарктісі жатады.

Миокард инфактымен сырқаттанатын науқастардың 1000 адамға шаққан саны 2,87 – 3,08 құрайды. ЖИА –ның бұл түрі көбіне 40-тан асқан шақан дамиды және 50-56 жас аралығында бұл аурумен сырқаттану едәуір жиілейді. Ер адамдар әйелдерден 5-2 есе жиі ауырады. Соңғы кезде миокард инфарктының жиілігі екі есе көбеюге жақындаған.

1) тромбоздың салдарынан тәж артериясының оккюзиясы.

2) артеросклероз түймедағының арасында қан құйылып ісінуінен тәж артериясының бітелуі.

3) критикалық стеноздың үстінде тәж артериясының түйілуі.

4) тәж артериясның критикалық стенозы үстінде миокардтың оттегіге сүранысының күрт артуы (мәселен ауыр дене қызыметінең симпатоадренал жүйесі белсенділігінің аса жоғарылауынаң).

Аталған тікелей себептерімен бірге миокард инфарктының дамуында келесі бейімдеуші факторлардың манызы зор: тәж артерияларының тармақаралық коллатеральдік байланыстарының жеткіліксіздігі, қанның тромбтар түзу қасиетінің артуы, микроциркуляциялық бұзылыстар .