ОҚУ Әдістемелік материалы семей


Тәуелдік екі түрлі болады



бет5/27
Дата15.06.2016
өлшемі2.22 Mb.
#137047
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27

Тәуелдік екі түрлі болады:
1. Оңаша тәуелдену; 2. Ортақ тәуелдену.

1. Бір не көп заттың жеке адамға меншіктелуі оңаша тәуелдену деп аталады: Менің кітабым, менің кітаптарым, оның қобызы, оның қобыздары.

2. Бір не көп заттың көп адамға меншіктелуі ортақ тәуелдену деп аталады: Біздің үйіміз, біздің мүліктеріміз, олардың саяжайлары.
83-тапсырма. -нікі, -дікі, -тікі жұрнақтарын тиісті сөздерге жалғап,

олармен сөз тіркестерін құрастырыңыздар.

группа 385 батыр

ел

жүзбасы



мемлекет

-дікі тарих

-нікі ұлт

-тікі тұлға

жауынгер


билік

патша


әкім

халық


84-тапсырма. Мәтіннен он сөзді теріп жазып, оларға меншіктік форма (тәуелдену ұғымын) тудыратын -нікі, -дікі, -тікі жұрнақтарын жалғап, олармен сөз тіркестерін құрастырыңыздар.
Ү л г і: Қазақ: қазақ+тікі; жер қазақ+тікі. Басшы: басшылары+нікі; мекеме басшылары+нікі. Халық: халық+тікі; жеңіс халық+тікі.
85-тапсырма. Мәтіннің мазмұны бойынша сөйлемдерді толықтырып, орыс тіліне аударыңыздар.


  1. Монғолстан ханы өз қарсыластарымен ......................................................

  2. Өз әміршілері тарапынан..............................................................................

  3. Осыған қарағанда, Жәнібек..........................................................................

  4. Дегенмен, бұл оқиға «Көшпелі....................................................................

  5. XV ғасырдың орта шенінде..........................................................................

  6. Мұхамед Хайдар Дулати..............................................................................

  7. Қоныс аударған адамдар..............................................................................

  8. Жәнібек хан жиі болатын ............................................................................


Тәуелдену (Образование формы притяжательности)

Оңаша тәуелдену (Формы личной притяжательности)


Жақ

(лицо)

Соңғы дыбысы (Конечный звук)




Дауысты

(Гласные)

Дауыссыз

(Согласные)

І. Менің (мой, моя, мое,

мои) І






-ым

-ім

аға+м

қала+м


әке+м

терезе+м


қыз+ым

қалам+ым


ел+ім

үй+ім


ІІ. Сенің

(твой, твоя,

твое, твои)






-ың

-ің

аға+ң

қала+ң


әке+ң

терезе+ң


қыз+ың

қалам-ың


ел+ің

үй+ің


Сіздің (ваш,

ваши, ваше,

ваши)


-ңыз

-ңіз

-ыңыз

-іңіз

аға+ңыз

қала+ыз


әке+ңіз

терезе+ңіз



қыз+ыңыз

қалам+ыңыз



ел+іңіз

үй+іңіз


ІІІ. Оның

(его, ее)



-сы

-сі





аға+сы

қала+сы


әке+сі

терезе+сі



қыз+ы

қалам+ы


ел+і

үй+і



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет