ОқУ-Әдістемелік қҰрал
Партиялық және сайлау жүйелерінің ерекшеліктері
жүктеу/скачать 1.54 Mb. Pdf көрінісі
|
| Партиялық және сайлау жүйелерінің ерекшеліктері
Мемлекеттің саяси жүйесіндегі маңызды буыны – сайлау. Оның сипаты ӛкіметтің сайланбалы органдары құрамына әсер ететіні сӛзсіз. Сайлау жүйесі дегеніміз - ӛкімет органдарына ашық сайлаумен байланысты және сайлау тәртібін айқындайтын қалыпты қоғамдық қатынастар жиынтығы. Оның негізгі құрамдас бӛліктері тӛмендегідей: берілген дауысты санау тәсілі мен депутаттық мандат беру мағынасында алып қарағанда, сайлаудың саяси ұйымдастырылуы бейнеленеді; сайлау процесі сайлаудың тікелей ұйымдастрыу жағын кӛрсетеді. Сайлаушылардың берген даусын санау тәсілі мен депутаттық мандат беру ретіндегі сайлау жүйесі дамыған шетелдерде абсолютті кӛпшілікті мажоритарлық жүйе (Франция), пропорционалды жүйе (Австрия, Бельгия, Франция), аралас жүйе түрінде қолданылады. Енді осы сайлау жүйелеріне байланысты қолданылатын сайлау кампаниялары, жарнама, ПР, сайлау үлгілеріне тоқталып, олардың 197 Қазақстанда қолдану ерекшеліктеріне мән беруге тырысамын. Демократия кӛшіне бет алған тәуелсіз мемлекетіміздің кәсіби тұрпатта кемелденуін саралаудың мақсатты жолында тӛл сайлау жүйесін жетілдіру үшін әлемдік ӛркениет тәжірибесіне де назарымызда аударуымыз қажет деп ойлаймын. Жоғарыда айтылғандарды қарасақ, алыс және жақын шет елдердегі саяси технологиялар тәжірибелерін және либералдық демократиялық дамуын зерттеудегі әдіснамалық негіздің пайда болуы мен даму тарихына деген қызығушылық заңды және негізі бар құбылыс болып табылады. Соңғы жылдары қазақстандық қоғам терең, сапалы ӛзгерістерді басынан ӛткеруде, ол әлеуметтік-саяси жүйенің фундаменталды параметрлерін радикалды құрастыруымен байланысты. Мемлекеттің саяси іс-әрекетке монополиясынан бас тартуы, плюралистік және полисубъекті ретінде қазақстандық саяси ӛмірдің қалыптасуы жаңа парадигмаларды қажет етеді және практикалық қайта құру саласында, саяси нақтылықты теориялық ұғыну жағынан да осындай талаптар бар. Әдебиет: 1. Балғымбаев А.С. Саясаттану. Оқу құралы. -Алматы, 2003. 2. Жамбылов Д.Ә. Саясаттану. Оқулық. -Алматы: Жеті Жарғы, 2010. 3. Жамбылов Д.Ә. Тәуелсіздік және саяси сана. -Алматы: Жеті Жарғы, 1999. 4. Жандаулетов Т. Қазақ ұлттық идеологиясы мәселелері. -Алматы, 2004. 5. Қазыбеков Н.А. Саяси процестер:Оқу құралы.-Қарағанды:Болашақ баспа,2004 6. Саяси сӛздік. Алматы, 1989 7. Ортақ үйімізге татулық пен келісім болсын. Алматы, 1995. 8. Қозыбаев М. Киелі тәуелсіздік. //Парасат. №3, 2001. 9.ҚР « Саяси партиялар туралы заңы»//Мысль, № 9, 200 жүктеу/скачать 1.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|