ОқУ-Әдістемелік қҰрал
жүктеу/скачать 1.54 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Негізгі түсініктер
| Сабақтың мақсаты: саяси режимдердің негізгі типтерің қарастыру;
тоталитаризмнің, авторитаризмнің, демократияның негізгі белгілерің сипаттау; Қазақстандағы саяси режимді сипаттау; демократияның негізгі үлгілерімен танысу. Негізгі түсініктер:саяси режим, диктатура, демократия, тоталитаризм, авторитаризм. Саяси режим деп саяси билікті жүзеге асыруға қолданатын әдіс- тәсілдердің жиынтығын және қоғамдағы еркіндік деңгейін айтамыз. Қазіргі кезде саяси режимдерді үлкен екі топқа бӛледі: демократиялық және антидемократиялық режимдер. Демократия кӛне грек ойшылы Геродоттың еңбегінде кездеседі. Жалпы ежелге дәуірдің ойшылдары демократияны биліктің нашар түрі деп сынаған. Демократиялық режимге халықты биліктің қайнар кӛзі деп санап, оған мемлекеттік істерді шешуге құқық берілген және ол үшін қажетті жаңдайлар жасалған биліктің түрі, қоғамның мемлекеттік-саяси құрылысы жатады. Мұндай тәртіпте азаматтардың негізгі құқықтары мен еркіндіктеріне кепілдік беріледі. Саяси мәселелер ашық талқыланады, биліктің шектен тыс шоғырлануына жол берілмейтін тетіктер жасалады, азаматтарға қолайлы құқықтар мен еркіндіктер, олардың саяси кӛңілін білдіру түрлері айқыедалады, жалпыға бірдей сайлау құқығы орнатылады. Сонымен қатар, демократиялық режим мынадай белгілермен сипатталады: Билік кӛзі халықта; Сӛз бостандығы; Сайлаудың ашық жүргізілуі; Азаматтардың тең құқықты болуы; Азшылықтың кӛпшілікке бағынуы; Демократиядағы ең негізгі фундамент ретінде сайлауды айтуға болады. Адал, шынайы сайыс арқылы, жүйелі түрде ӛткізілетін сайлау. Ол амал- айласыз, қулықсыз жүргізілсе және оны шынайы жүргізудің жолы табылғанда ғана адал болады. Егер мемлекеттік билік бір партияның қолында болса да сайлау адалдыққа жатпайды. Шынай сайыс арқылы дегенде ӛзінің кандидатурасын еркін ұсынуға мүмкіндігі бар әр түрлі топтар мен жеке 201 тұлғалардың болуын айтады. Егер бір топтар қатысып, екіншілері қатыса алмайтындай болса, онда сайлау жарыс арқылы ӛтпегендігі. Демокатияның негізгі тұжырымдамалары: плюралистік (М.Вебер, Г. Ласки және басқалары); ұжымдық (К. Маркс) және либералистік (Дж. Локк, Ш. Монтескье) жүктеу/скачать 1.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|