2 курс
3 семестр
Пәннің аталуы
|
Теориялық археология
|
Қысқартылған атаулар
|
|
Оқу іс – шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
3
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Бейсенов М.
|
Доцент/ оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пәндер, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер – 15, практикалық – 15, ОСӨЖ – 30, СӨЖ – 30
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 90 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: “Қазақстанның тас ғасыры”, “Алғашқы қоғам тарихы”, “Теориялық этнология”
|
Білім беру мақсаттары / құзыреттілігі
|
Археологияның әдiстемелiк мәселелерi бойынша көне мәдениет тарихының жалпы заңдылығын үйретуде теориялық археология айналысады, көне қоғам тарихын жаңғырту, археологиялық деректердiң негiзгi мәселелерiн, археологиялық мәдениеттiң салыстырмалы хронологиясын және т.б. үйретедi
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Кіріспе. Археологияның ғылыми әдiстерi. Археологияның ғылыми зерттеу объектiсi. Археологиялық деректер. Археологиялық мәдениет. Археологиялық деректердi талдау (анализ) және жiктеу
(классификация). Археологиялық құрылым. Ғылыми тұжырым және археологиялық жазу әдiстерi.
Практикалық сабақтар: Археологиялық зерттеу жұмысы бағыттары. Археологияның ғылыми әдiстерi. Археология объектiсi. Стратиграфия және хронология. Археологиялық мәдениет. Анализ және классификация. Археологиялық деректемерлерi. Компиляция және экспликация. Типологиялық құрылым. Ғылыми тұжырым және археологиялық жазу әдiстерi. Археология әдiстемесi. Археологиялық деректер. Археологиялық мәдениет. Археологиялық құрылым. Археологияның теоретикалық мәселелерi. Ескерткiштер түрлерi және “өркениет” түсiнiгi. Археологиялық мәдениет және этнос. Археологияның жазу әдiстерi.
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
Теориялық археология – археологияда ғылыми тұжырым жасауда саралаудың әдiстерiн үйретедi.
|
2 курс
3 семестр
Пәннің аталуы
|
Теориялық этнология
|
Қысқартылған атаулар
|
|
Оқу іс – шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
3
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Нартбаев Ш.
|
Доцент/ оқытушы:
|
Т.ғ.к.,аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пәндер, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер – 15, практикалық – 15, ОСӨЖ – 30, СӨЖ – 30
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 90 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: ”Антропология”, "Мәдениеттану", "Әлеуметтану", "Қазақстан этнодемографиясы",
|
Білім беру мақсаттары / құзыреттілігі
|
“Теориялық этнология” – Археология және этнология мамандығы студенттерiн қазiргi және классикалық этнологияның теориялық және қолданбалы проблемаларымен таныстыру.
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Этнологиялық мектептердiң негiзгi бағыттары. Кiрiспе. Этнология ғылымының тарихы. Этнос теориясының биоәлеуметтiк және тарихи-эволюциялық бағыты. Этникалық зерттеудiң конструктивистiк және инструменталистiк әдiсi. Этникалық мәдениет теориясы. Дәстүрлi мәдениет және жаңашылдық. Этникааралық коммуникация. Этникалық жанжалдардың пайда болуы, оларды шешу мен болдырмаудың жолдары.
Практикалық сабақтар: Ұлт теориясының негiзгi терминдерi мен категориясы. ХХ-ХХ1 ғғ. этникалық жанжалдардың типологиясы мен динамикасы. Этникалық /ұлттық/ сананың құрылымы мен түсiнiгi.
Этникалық өзiндiк идентификация. Ұлттық мiнез әдет, қатынас, стереотип. Этноконсолидациялық және этнодифференциялдық белгiлер. Этникалық мәдениеттiң компонентi ретiндегi менталитет және модельдi құндылық.. Дiни және этникалық сананың /самоидентификация/ арақатынасы. "Ұлтшылдық" түсiнiгiне сипаттама. Этнос және этникалық топтар саясаттың субьектiлерi. Этникалық мәдениеттiң параметрi. Дәстүрлi мәдениеттегi әдет ғұрып. Дәстүрлi қоғамды модернизациялау проблемасы. Этникалық жанжал түсiнiгi және оның белгiлерi мен себептерi.
Этникалық жанжалдың типологиясы мен даму динамикасы
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
“Теориялық этнология” этнологияның негiзгi теориялық мәселелерiн, этнос теориясының түсiнiктерi мен терминдерiнiң iргелi мәселелерi қарастыру.
|
2 курс
3 семестр
Пәннің аталуы
|
Қазақстанның тас ғасыры
|
Қысқартылған атаулар
|
|
Оқу іс – шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
3
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Таштанов Ж
|
Доцент/ оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Кәсіптік пәндер, міндетті компоненті
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер – 30, практикалық – 30, ОСӨЖ – 60, СӨЖ – 60
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 180 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: Археология ғылымында жалпы танылған ережелер мен түсініктер негізінде Қазақстан территориясындағы адамзат қоғамы тіршілік әрекетінің даму ерекшеліктерін кеңінен пайдалану. Ежелгі дүние тарихы, Ежелгі Қазақстан тарихы пәндеріндеріндегі білімдерін жетілдіру.
|
Білім беру мақсаттары / құзыреттілігі
|
Курстың негізгі мақсаты- студенттерге теориялық білім беру және түсіндіру, оларды тас ғасырының ескерткіштерін қазудың археологиялық әдістерімен таныстыру, үйрету. Археология ғылымында жалпы танылған ережелер мен түсініктер негізінде Қазақстан территориясындағы адамзат қоғамы тіршілік әрекетінің даму ерекшеліктерін студенттерге таныстырады.
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Қазақстандағы тас ғасыры пәнінің мақсаттары мен міндеттер. Дәуірдің жалпы мәселелері. Адамзаттың ең ежелгі Отаны жөніндегі мәселелер және көне тас құралдарының таралуы. Антропогенездің қазіргі уақыттардағы негізгі проблемалары мен кезеңдері. Палеографиялық жағдайлар Қазіргі таңдағы палеолиттің классификациясы. Қазақстан палеолитін зерттеу тарихы. Ашельдік: Қызылтау, Бөріқазған, Шақпақата, Мұғалжар, Семізбұғы және т. б. ескерткіштер. Тас құралдарының негізгі формалары: бифастар, тас жаңқа мен тіліктерден жасалған құралдар. Мустье дәуірінің: Өгізтау, Мұғалжар, Хантау, Тоқалы және т. б. ескерткіштері. Қазақстан аумағындағы стратиграфиясы сақталған ашель және мустье замандарындағы ескерткіштер. Шоқтас пен Қошқорған тұрақтары Ш.Уәлиханов атындағы тұрақ. Стратиграфиясы сақталған тұрақтардың өзге палеолиттік тұрақтардың кезеңделуі мен хронологиясын анықтаудағы маңызы. Біріккен Қазақстан-Ресей кешенді археологиялық экспедициясы жұмыстарының нәтижелері. Қазақстан аумағы түрлі палеолиттік мәдениеттер тоғысының орталығы ретінде. Қазақстан палеолитінің кезеңделуі мен хронологиясы. Кейінгі палеолиттегі ауа-райы мен табиғаттағы өзгерістер. Құралдарды дайындау мен жару техникасының жетілдірулі. Тасты жарып түсіру техникасындағы жаңа тәсілдер: призма пішіндес құралдар жасау техникасының басым болуы, өзектестардың жаңа түрлері, аралау, жалтырата тегістеу, бұрғылау. Сүйекті өңдеу. Кейінгі палеолит индустриясының түрлері. Ориньяк, солютре, мадлен, граветт терминдерінің шығу төркіні және алғашқы мәні. Оларды Қазақстанның кейінгі палеолит индустрияларына қолдану. Өнердің шығуы туралы мәселелер. Шағын формада сүйектен жасалған бұйымдар. Эпипалеолит, голоцендік палеолит, керамика жасалғанға дейінгі палеолит,мезолит терминдерінің мазмұны мен маңызы. Голоцен, оның палеографиялық шегі және өзіндік сипаттамасы. Қазақстан жеріндегі Тобыл мен Есіл өңірлеріндегі мезолиттік тұрақтар. Оңтүстік Қазақстандағы мезолиттік ескерткіштер. Құралдарды дайындау техникасы. Қазақстандағы мезолиттік ескерткіштер. «Неолит» термині оның шығуы және алғашқы кезеңдегі маңызы. «Неолиттік мәдени төңкеріс». Тасты өңдеу техникасының жетілдірілуі. Құралдарын өндіру саласы бойынша неолит дәуірінің негізгі белгілері (өңдеу техникасы, шикізат көздері, құрал тұрпаттары т. б.), шаруашылықтың жаңа түрлерінің шығуы. Л. Н. Чалая, В. Ф. Зайберт, В. Н. Логвин басқарған экспедициялар жұмыстарының нәтижелері. Атбасар мәдениеті. Маханджар мәдениеті. Қараүңгір үңгірі. Кельтеминар мәдениеті. Алғаш рет ашылған неолиттік тұрақтар мен жұрт орындарының сипаттамасы.
Практикалық сабақтар: Тас ғасырының дәуірлерге бөліну. Қазіргі таңдағы тас ғасырының зертеулері. Палеографиялық жағдайлар Қазіргі таңдағы палеолиттің классификациясы.Абсолюттік және шартты түрдегі мерзім. Палеолиттегі археологиялық мәдениет түсінігі. Ашық жатқан «үстіңгі мәдени горизонтта» сақталған ескерткіштер және олардың палеолитті кезеңдеу мен хронологиясын жасаудағы ролі. Мустье дәуіріндегі жануарлар мен өсімдіктер әлемі. Қазақстан аумағы түрлі палеолиттік мәдениеттер тоғысының орталығы ретінде. Қазақстан палеолитінің кезеңделуі мен хронологиясы. Сүйекті өңдеу. Ориньяк, солютре, мадлен, граветт терминдерінің шығу төркіні және алғашқы мәні. Стратиграфиялы ескерткіштердің «үстіңгі мәдени горизонтқа» жататын ескерткіштердің қай мәдени-тарихи кезеңге жататындығын анықтаудағы маңызы. Еуропа мен Сібірден табылған антропоморфтық және зооморфтық шағын мүсіндер (статуэтки). Әйелдер мүсіндерінің кейінгі палеолиттегі идеологиялық түсініктерді жаңғыртудағы маңызы. Кейінгі палеолиттегі Қазақстанның жануарлар және өсімдіктер әлемі. Голоцен, оның палеографиялық шегі және өзіндік сипаттамасы. Мезолит – қоғамдағы өндірістік күштердің даму, жаңа шаруашылық түрлеріне өту кезеңі. Түрлі аймақтардағы экономикалық дамудың әр түрлілігі.. Қазақстандағы мезолиттік ескерткіштер. Құралдарды дайындау техникасы. Қыстырма-қосымша техникасы. Шағын тас құралдарының (микролиттердің) жасалуы Тасты өңдеу техникасының жетілдірілуі. Шаруашылық түрлері. Неолиттік тұрақтардың түрлері. Құралдардың негізгі түрлері. Қыш ыдыстар: тұрпаты, ою-өрнектері. Хронология, аумағы, ескерткіштер түрлері. Железинка ауылы маңындағы неолиттік жерлеу орны. Пеньки-1, 2. Жерлеу орындары. Қыш ыдыстар және саймандар. Рухани мәдениет. Неолиттік өнер.
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
Дәуірдің жалпы мәселелері. Көне тас құралдарының таралуы. Антропогенездің қазіргі уақыттардағы негізгі проблемалары мен кезеңдері үйрену
|
2 курс
3 семестр
Пәннің аталуы
|
Қазақ халқының этногенезі және этникалық тарихы
|
Қысқартылған атаулар
|
|
Оқу іс – шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
3
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Нартбаев Ш.
|
Доцент/ оқытушы:
|
Т.ғ.к.,аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Кәсіптік пәндер, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер – 30, практикалық – 30, ОСӨЖ – 60, СӨЖ – 60
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 180 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: Бұл курсты оқып – үйрену үшын студенттер Қазақстанның орта ғасырлар, қазіргі тарихы,шет елдердің орта ғасырлар тарихы,этнология, философия,теориялық деректеме, пәндері бойынша белгілі деңгейде білім қорына ие болуы, компьютермен жұмыс жүргізе білуі қажет.
|
Білім беру мақсаттары / құзыреттілігі
|
Пәннің негізгі мақсаты студенттерге этногенез теориясының негізін осы ғылыми пәннің кешенді бағытында басқа гүуманитарлық және кейбір жаратылыстану ғылымдарымен тығыз байланыста қазақтың этникалық тарихымен қабыстыра отырып білім беру.
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Қазақ этногенезі бойынша проблемалық мәселелер Халықтарды топтастырудың классификациясы мен принциптері. әлем жалықтарын классификациялаудың құрылымы, оның ерекшеліктері. Қола дәуірінде Қазақстанды мекендегенхалықтардың этномәдени сипаты Андрон мәдени-этникалық бірлестігі. Андрондықтардың шығу тегі және таралу мәселелері. Андрондықтардың түр әлпеті. Андрондықтардың материалдық мәдениеті. Беғазы-Дәедібай мәдениетін қалдырушы тайпалар. Қазақ этногенезі сақ дәуірінде Сақтар мен скифтер. Сақтардың таралу аймағы және олардың жеке топтары. Сақтардың тілін зерттеу проблемасы. Қазақ тегінің ғұн, үйсін , қаңлы кезеңі Ғұндардың шығу тегі, таралу аймағы. Ғұндардың этникалық, тілдік, антропологиялық сипаты. Көне түркілердің этникалық тарихындағы жаңа концепция. Түркілердің этно және глоттогенезінің көне орталықтары. Жаңа түркі кезеңі қарсаңындағы жаңа этникалық бірлестіктердің құрылуы. Көне империя кезеңі. 6-9 ғасыр. Қазақ этникалық тарихындағы кидан, найман, керейіттердің орны. Қидандардың этникалықнәсілі.Түркілердің Батысқа қарай жылжуы. Қидандардың құлауы. Қарақытай конфедерациясы . олардың жергілікті этно-саяси ортаға сіңісіп кетуі. Ортағасырлық наймандар мен керейіттердің шығу тегі. Қазақ халқының қалыптасу процессінің аяқталуы. Моңғол шапқыншылығы, оның қазақ халқының қалыптасу процессіне кері әсері. Моңғол кезіндегі Қазақстан жұртының антропологиялық типінің өзгеруі. Қазақ құрамына кірген үлкен этникалық компоненттер. Ұлы, Орта, Кіші жүз қазақтарының ру-тайпалық құрамы
Ш.Уәлиханов, Радлов , Аристов, т.б. еңбектері қазақ халқының тайпалық –рулық құрамы. Орналасуы. Саны. Үйсін, дулат, қаңлы, жалайыр, албан , т.б аты мен генезисі. Ұлы жүзруларының таңбалары мен ұрандары. Орта жүз тайпаларының шығу тегі. Алты арыстың құрамы.арғын, найман, қоңырат, қыпшақ, керей , уақ атауларының шығуы. Генезисі. Аңыздар,таңбалар, ұрандар. Таралу аймағы.
Практикалық сабақтар: Андрондықтардың түр әлпеті. Андрондықтардың материалдық мәдениеті. Беғазы-Дәедібай мәдениетін қалдырушы тайпалар. Сақтар мен андрондықтар арасындағы генетикалық, мәдени жалғастық. Сақтардың антропологиялық типі. Массагеттер. Иссидондар, аримастар. Үйсіндер.қаңлылар антропологиялық сипаты. Кейінгі қаңлылармен этногенетикалық байланысы. Түркі, ұйғыр қағандығының құрылуы. Қимақ, қыпшақ, қырғыздар. Тоғыз-оғыздар. Қарлұқтар. Олардың орналасуы, этникалық құрылымы. Арабтардың Орта Азияға кіруі. Қожа тобының негізінің қалануы. Ортағасырлық наймандар мен керейіттердің шығу тегі. Олардың басқа тайпалармен қарым қатынасы. Шығыс Қазақстан мен Жетісудағы наймандар мен керейлер. Жүздердің шығу проблемасы. Жүздер саяси-этникалық бірлестік. ХҮ ғ. 30 жылдардағы Өзбек ұлысының саяси ахуалы. Қазақ этнонимінің шығу мәселесі. Қазақ хандығының қалыптасуы.қазақ хандығы аясындағы консолидациялық процесстер. Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. Қазақ халқының этногенезін зерттеудегі қалыптасқан көзқарастар мен пікірлер Қазақ этногенезінің зерттелу проблемалары Қазақхалқының тегі туралы А.Харузин еңбектері Қазақ этногенезіне байланысты А.И.Левшин еңбектері.
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
Этникалық топтардың қалыптасу процессі, классификациялық құрылымы.
|
2 курс
3 семестр
Пәннің аталуы
|
Археологиялық қазба әдістері
|
Қысқартылған атаулар
|
|
Оқу іс – шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
3
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Таштанов Ж
|
Доцент/ оқытушы:
|
аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Кәсіптік пәндер, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер – 15, практикалық – 15, ОСӨЖ – 30, СӨЖ – 30
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 90 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: геология, антропология, палеозоология, топырақтану, геодезия
|
Білім беру мақсаттары / құзыреттілігі
|
Археологиялық практика және экспедиция кезiнде өз бетiнше жұмыс iстеуге машықтандыру. Қазу әдiстерiнiң озық тәжiрибелерiн далалық жұмыстарда кеңiнен қолдануға үйрету. Теориялық және практикалық тұрғыдан археологиялық әдiстемелер мен өзiндiк ерекшелiктерiн таныстыру
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Кiрiспе. Археологиялық ескерткiштер, деректемелер және зерттеулердiң жалпы мiндеттерi. Археологиялық ескерткiштердi iздеудiң әдiстерi. Тас ғасыры ескерткiштерiн барлау және қазу. Қола дәуiрi ескерткiштерiн қазу. Қазақстан территориясындағы ерте темiр дәуiрi қорғандарын қазу. Тас қорымды және тас қоршаулы қорғандарды қазу. Қоныстар мен қалаларды қазу. Қазбаның негiзгi ережелерi мен жалпы негiздерi. Археологиялық заттарды құжаттау, далалық фиксация.
Практикалық сабақтар: Археологиялық ескерткiштердiң ғылыми фиксациясы. Археологиялық барлау. Су асты археологиясы. Тас ғасыры ескерткiш терiн барлау. Тас ғасыры ескерткiштерiне қазба жүргiзу
Қола дәуiрi қоныстарын қазу. Қоршау, қорғандарды қазу. Топырақ қорғандарды қазу. Тастан жасалған қорғандарды қазу. Қоныстар мен қалаларды қазу
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
Археологиялық ескерткiштердi iздеу
|
Достарыңызбен бөлісу: |
