Жақшаны ашып, етістіктерді Present Perfect немесе Past Indefinite-ке қойыңыз

Жақшаны ашып, етістіктерді Present Perfect немесе Past Indefinite-ке қойыңыз:

2. The boys know that their mother never (to be) late.

3. I (to see) my teacher today.

4. She (to meet) her last Sunday.

5. He (to meet) his friend two hours ago.

6. I just (to meet) our teacher.

7. Yesterday John and Mary (to search) for a new house.

8. We already (to have) lunch and now we (to be going) to return back to work.

9. My friend (to receive) the diploma this year.

10. He (to receive) the diploma last year.

11. The rain (to stop) an hour ago.

12. The postman (to bring) the letter in the morning today.

13. The postman (to bring) the letter in the morning yesterday.

14. He (to wed) to the good girl this month.

15. He (to wed) to the good girl last month.
Аяқталған өткен шақ

The Past Perfect Tense

The Past Perfect Tense өткен шақта белгілі бір уақытқа қарай аяқталған және болған іс-әрекетті көрсету үшін қолданылады.

1. Өткен шақтан бұрын болған іс-әрекетті көрсету үшін: When I telephoned Sue, she had gone out.

2. Өткен шақта белгілі бір уақытта аяқталған іс-әрекетті көрсету үшін: They had finished the experimed by Saturday.

3. Салалас құрмалас сөйлемдерде hardly... when, scarely... when, no sooner... than жалғаулықтарымен қолданылатын бір іс-әрекет екінші іс-әрекеттен бұрын болғанын көрсету үшін: Hardly had he entered the room when he heard some noise.

Бұл уақыт:

1). by предлогы арқылы: We had translated the text by 2 o’clock - Біз мәтінді екіге қарай аударып біттік.

2). Past Indefinite–тегі етістік арқылы өткен іс-әрекетті көрсетуі мүмкін: I had done my work begore my friend came to me - Менің досым келгенше дейін мен жұмысымды бітірдім.

Аяқталған келер шақ
The Future Perfect Tense

The Future Perfect Tense келер шақта белгілі бір уақытта аяқталған іс-әрекетті көрсету үшін қолданылады. Уақыт пысықтауышы by қолданылады. He will have come to school by 2. – Ол мектепке екіге қарай келіп қалады.

Нақ осы шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте істеліп, болып жатқанын білдіреді. Қазақ тіліне аударғанда отыр, жатыр, тұр, жүр деген етістіктер арқылы аударылады.

Мысалы: I am speaking now – Мен қазір сөйлеп тұрмын.

Нақ осы шақ to be + V + ing (PI) арқылы жасалады.

Қолданылуы:

1. 
   Сөйлеп тұрған кезде болып жатқан іс-әрекет. I am reading now. – Мен қазір кітап оқып отырмын.
   
2. 
   Нақ осы шақ іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте емес, уақытша болып жатқанын білдіреді. I’m living in Karaganda. – Мен Қарағандыда тұрып жатырмын.
   
3. 
   Жақын арада болатын тәртіпке енгізілген іс-әрекет. – Can I have an appointment with Dr. Morgan? – No, I’m sorry. Dr. Morgan is playing golf tomorrow afternoon.
   

Example: Look at the window, please! - I am looking at the window.

1. 
   Look at the blackboard, please! _________________________
   
2. 
   Write your exercise into your exrcise-book! _________________
   
3. 
   Take your textbook! __________________
   
4. 
   Answer my question! __________________
   
5. 
   Give me your pen, please. ______________________
   
6. 
   Show me your exercise-book, please! _________________________
   

1. 
   We ______(to fly) to America.
   
2. 
   I ____ (to sit) next to a very nice American girl, Linda, by name.
   
3. 
   Linda and her younger sister _______ (to play) games together.
   
4. 
   Linda's brother ________ (to teach) me American English.
   
5. 
   We ______ (to fly) over the Atlantic ocean.
   
6. 
   Some people _______ (to read) newspapers or magazines.
   
7. 
   Other people ________ (to talk).
   
8. 
   A group of students ________ (to watch) TV.
   
9. 
   The little girl in front of me ______ (to sleep).
   

1. His father (not to watch) TV at the moment. He (to sleep) because he (to be) tired. 2. Pat (not to cook) dinner at the moment. She (to talk) dinner every Monday. 3. I (not to drink) coffee now. I (to write) an English exercise. 4. I (not to drink) coffee in the evening. I (to drink) coffee in the morning. 5. Your friend (to do) his homework now? 6. Your friend (to go) to school in the morning? 7. Look! The baby (to sleep). 8. The baby always (to sleep) after dinner. 9. My grandmother (not to work). She is on pension. 10. My father (not to sleep) now. He (to work) in the garden. 11. I usually (to get) up at seven o’clock in the morning. 12. What your sister (to do) now? – She (to wash) her face and hands. 13. When you usually (to come) home from school? – I (to come) at three o’clock. 14. Where your cousin (to work)? – He (to work) at a hospital. 15. Your sister (to study) at college? – No, she (to go) to school.

The Past Continuous Tense to be көмекші етістігі өткен шақта және Participle I негізгі етістіктен жасалады:

1. 
   Созылыңқы өткен шақ өткен шақта сөйлеп тұрған кезде болып жатқан іс-әрекет. I was reading a book when the telephone rang.
   
2. 
   Өткен шақтағы белгілі бір уақыттағы болып жатқан іс-әрекет. He was living abroad in 1982.
   
3. 
   Бір уақытта болып жатқан екі созылыңқы іс-әрекет. While he was cooking dinner, Ann was laying the table.
   

1. 
   I ____ (to read) an interesting book at 12 o'clock yesterday.
   
2. 
   My friends _____ (to play) football from 3 till 4 o'clock yesterday.
   
3. 
   My mother ______ (to cook) supper at 6 o'clock yesterday.
   
4. 
   When I came home my brother _____ (to watch) TV.
   
5. 
   At this time yesterday my grandparents ________ (to listen) to music at the Chaikovsky Hall.
   
6. 
   Yesterday at 7 o'clock I and my friends ______ (to talk) on art.
   
7. 
   Then from 8 till 9 o'clock we ______ (to look) through magazines.
   

One day last summer I was walking through the local park. It was a hot day and I was eating an ice cream. As I was walking past the boating lake, I saw my friends, Carol and Jim. They were taking their dog for a walk. When we met, we stopped for a chat. While we were talking, the dog suddenly jumped up and tried to get my ice cream. I pulled my hand away and unfortunately the ice-cream came out of the cone. Now there was a bald man behind me. The poor man wasn't doing any harm. He was just sit¬ting on a bench and reading a newspaper. Well, when I pulled my hand away, the ice cream flew through the air and it landed on the man's head. I didn't know whether to laugh or to cry. When I looked at my friends, they weren't just laughing, they were in hysterics. But I was terribly embarrassed.

1. 
   Where was the man walking one day ?
   
2. 
   What was he eating?
   
3. 
   Who was taking a dog for a walk?
   
4. 
   Was a bald man sitting on a bench or walking along the road?
   
5. 
   The poor man wasn't doing any harm, was he?
   
6. 
   I wonder why Carol and Jim were laughing?
   

1. 
   This morning was really beautiful. The sun (shine), the birds (sing) and everyone in the street (smile) and (say) hello to each other.
   
2. 
   Mrs Patrik looked beautiful last night. She (wear) a lovely evening dress.
   
3. 
   When we arrived, she (make) some coffee.
   
4. 
   While I (have) a bath the telephone rang.
   
5. 
   While we (walk) in the park it began to rain.
   
6. 
   At 3 o'clock yesterday a geometry lesson (go) on. The teacher (draw) diagrams on the blackboard but I (look) through the window and heard nothing.
   
7. 
   The dentist's waiting room was full of people. Some (read) magazines, others just (turn) over the pages. A woman (knit), a child (play) with a toy car.
   
8. 
   I lit the fire at 6.00 and it (burn) brightly when Jane came in.
   
9. 
   - The house next to yours was full of policemen and police dogs yesterday. - What they (do)? - I heard that they (look) for drugs.
   
10. 
    "What you (do) between 9.00 and 10.00 yesterday?" asked the detective. "I (clean) my house", said Mrs Jones. "I always clean my house at this time"
    

The Future Continuous Tense to be көмекші етістігі келер шақта және Participle I негізгі етістіктен жасалады:

1. 
   Белгілі бір кезде басталып келер шақта әлі орындалып жататын іс-әрекет: He will be reading an English book when I return home – Мен үйге келгенде ол ағылшын кітабын оқып отырады.
   
2. 
   Белгілі бір кезде келер шақта болып жататын іс-әрекет: He will be working on a new play during this summer – Осы жазда ол жаңа пьесасымен жұмыс істейтін болады.
   
3. 
   Созылмаған, бірақ алдын-ала жоспарланған іс-әрекет: I’ll be meeting them at the station – Мен оларды аялдамада тосып тұрамын.
   
4. 
   Екі қатар болып жататын, біреуі екіншісін келер шақ екенін көрсететін іс-әрекеттер: While my mother is reading a book I shall be playing the piano – Менің анам кітап оқып отырғанда мен пианино ойнап отыратын боламын.
   

Бұл шақ Present Perfect- те тұрған to be етістігі және Participle I-де тұрған негізгі етістік арқылы жасалады:

1. Өткен шақта басталып, белгілі бір уақыт аралығында орындалып, сөйлеп тұрған сәтке дейін аяқталып біткен іс-әрекетті көрсету үшін:

2. Өткен шақта басталып,әлі болып жатқан іс-әрекетті көрсету үшін:

Кейбір етістіктер Present Perfect Continuous-та қолданылмайды. Ондай етістіктер іс-әрекетті емес, ойлау, жағдайды, сезімді білдіреді. Ондай етістіктер: want, like, have, know, believe, need, love belong, realize, mean, suppose, forget, understand, seem, see, hear және т.б. Ондай жағдайда Present Perfect Continuous орнына Present Perfect қолданылады.

Бұл шақ Past Perfect- те тұрған to be етістігі және Participle I-де тұрған негізгі етістік арқылы жасалады:

1. Өткен шақта басталып, өткен шақта белгілі бір уақытта аяқталатын созыллыңқы іс-әрекетті көрсету үшін:

2. Белгілі бір уақытта өткен шақта басталып, өткен шақта белгілі бір уақытта болып жатқан іс-әрекетті көрсету үшін:

Бұл шақ Future Perfect- те тұрған to be етістігі және Participle II-де тұрған негізгі етістік арқылы жасалады:

1. My sister (not to like) coffee. 2. When you (to go) to bed every day? 3. What he (to read) now? 4. What he (to read) every day? 5. What he (to read) tomorrow? 6. You (to give) me this book tomorrow? 7. Where she (to be) tomorrow? 8. Where she (to go) tomorrow? 9. She (to go) to the country with us tomorrow? 10. They (to stay) at home tomorrow. 11. What you (to do) now? I (to see) that you (not to read). 12.  When you (to finish) your homework? It (to be) very late, it (to be) time to go to bed. 13. How you usually (to spend) evenings? 14. What you (to do) in the country next summer? 15. They (not to drink) tea now. I (to think) they (to watch) TV. 16. What your father (to drink) in the evening? 17. When you (to get) up every day? - I (to get) up at seven o'clock. 18. My brother usually (not to get) up at seven o'clock. As a rule, he (to get) up at six o'clock, but tomorrow he (to get) up at seven o'clock. 19. Why she (to come) home so late tomorrow? 20. We (to go) to the country the day after tomorrow.