Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
| Экспорттық тариф – экспортқа шығарылатын отандық та-
уарларды мемлекеттік реттеу үшін қолданылатын салықтың бір түрі. Экспорттық тарифтің мөлшерлемесі тауардың түріне бай- ланысты тағайындалып отырады. Экспорттық тариф ішкі бағаны əлемдік деңгейден төмендетеді, нəтижесінде ішкі тұтыну өседі де оның экспорты қысқарады. Бұл жағдайда ұлттық өндірушілер зиян шегеді, ал сатып алушылар ұтады, өйткені баға əлемдік деңгейден төмен болады. Бұл жағдайда мемлекет те ұтады. Экспорттық тарифтің ұлттық экономикаға салдарын төмендегі суреттен көруге болады. Айталық, мемлекет еркін сауда жағдайында жұмыс істейді. Мұндай кезде тауардың ішкі бағасы əлемдік бағаға тең болады: P d = P w . Онда экспорт көлемі Q s *-Q d * шамасын құрайтын болады. Экспорттық тариф (t) осы ел үшін сол тауарды сыртқа шығарудың тиімді емес екендігін көрсетеді немесе одан түсетін пайданың бір бөлігін мемлекет салық ретінде алады, сонда ұлттық нарықта 349 тауардың ұсынысы артып, оның бағасы əлемдіктен төмендейді: P d < P w . Ұлттық нарықта бағаның төмендеуі салдарынан ел ішінде оның тұтынуы Q d -дан Q d *-ға дейін ұлғаяды. Ал шығарылым көлемі Q s -тен Q s *-ға дейін қысқарады. Экспорттық тарифтің енгізілуі салдары мынаған алып келеді, яғни ішкі ұлттық нарықта тауарға баға төмендегендіктен, оны өндірушілер a+b+c+d+e фигураларының ауданын құрайтын таза зияндар көреді. Осы тауарды тұтынушылар, керісінше, баға төмендегендіктен, a+b фигураларының ауданын құрайтын таза ұтысқа ие болады. Ал экспортқа салық салу есебінен мемлекет те d фигурасының ауданына тең көлемде ұтыс көреді. Бұл жерде, c+e фигурасының ауданы қоғам үшін таза ұтылысты көрсетеді. Сонымен, егер импорттық тариф тұтынушыларға зиян əкелсе, онда экспорттық тариф өндірушілерді шығынға ұшыратады, тек мемлекет қана екі жағдайда ұтады. Отандық өндірушілерді қорғау үшін протекционистік саясат- та кедендік тарифтермен қатар, баламалы əдіс – экспорттық суб- сидиялар қолданылады. жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|