Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Импорттық тариф
- 14.4-сурет.
| Тарифтік шектеулер (кеден бажы) – бұл қандай да бір
елдің шекарасынан өтетін тауарлардан, мүліктерден жəне құн- дылықтардан алынатын мемлекеттің ақшалай табыстары (са- лықтар). Баж салықтары импорт пен экспортқа бірдей салы- натындықтан, олар импорттық тариф жəне экспорттық тариф болып бөлінеді. Импорттық тариф – отандық тауар өндірушілерді шетел бəсекесінен қорғау мақсатында импорттық тауарларға салына- тын салықтың бір түрі. Кеден салығы шетел тауарларына салы- нады, нəтижесінде тауарлар қымбаттайды, сұраныс азаяды. Ке- ден салықтары фискалдық қызмет атқарады, яғни ол мемлекет бюджетін толықтырудың негізгі көзі болып табылады. Алайда импорттық тарифтер отандық тұтынушыларға бір- шама зиян əкеледі, өйткені тарифтерді енгізу импорттық та- уарларды қымбаттатады, нəтижесінде отандық сатып алушылар қосымша салық төлейді. Яғни, импорттық тарифті енгізудің сал- дары: мемлекет пен фирмалар ұтады жəне тұтынушылар зиян 14.4-сурет. Импорттық тарифті енгізудің салдары 348 шегеді. Импорттық тарифтің ұлттық экономикаға осындай əсерін 14.4-суретімен түсіндіруге болады. Суреттен байқағанымыздай, импорттық тауарға тарифтің енгізілуі, сол тауардың бағасын P w -дан P e -ге көтереді, нəтижесінде тауарға деген ішкі сұраныс Q d -дан Q d *-ға дейін қысқарады, ал ішкі ұсыныс Q s -дан Q s *-ға дейін артады. Бұл жерде импорттың жалпы көлемі Q d * - Q s * айырмасына қысқарады. Ұлттық тұтынушылар импорттық тарифті енгізудің салда- рынан a+b+c+d фигураларының ауданына тең таза зиян шегеді, сəйкесінше, олардың ұтымы азаяды. Ұлттық өндірушілердің қо сымша таза ұтымы а фигурасының ауданына тең болады. Ал мем лекет болса, оның ұтысы с фигурасының ауданын құрайды. Осыған орай, ұлттық экономиканың таза жиынтық жоғалтулары b+d фигураларының ауданына тең болады, мұнда b – тауар өндіру көлемінің тиімді деңгейінен қысқаруы салдарынан болған өндірістік зияндар; d – тауарға бағаның өсуінен жəне импорттық тарифті енгізуге байланысты тұтынудың қысқаруынан болған тұтынушылық зияндар. Сыртқы сауданы реттеудің тарифтік екінші бір құралы, яғни импорттық тарифтің «айнадағы» көрінісі іспеттес – ол экспорттық тариф. жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|