Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
Төлем балансы шоттарының өзара байланысы
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Xn + (I – S) = 0.
| Төлем балансы шоттарының өзара байланысы.
Төлем балансының шоттары бір-бірімен тығыз байланыс- та болады. Оны негізгі макроэкономикалық теңдестік арқылы түсіндіруге болады: 371 Y = C + I + G + Xn. Егер теңдеудің сол жақ жəне оң жақ бөлігінен тұтыну шығындары мен мемлекеттік шығындарды алып тастайтын болсақ, онда біз мынаны аламыз: S = I + Xn, мұнда, Y – C – G = S, яғни ұлттық жинақтарды (жеке жəне мемлекеттік жинақтардың қосындысы) білдіреді. Бұл теңдеуді басқаша түрлендіріп негізгі макроэкономикалық теңдікті ала ала- мыз: Xn = S – I, мұнда, Xn – экономиканың сыртқы балансы; S – I – экономиканың ішкі балансы. Нақтырақ айтатын болсақ, Xn – ағымдық операциялар шотының сальдосы, S – I – капитал қозғалысы шотының саль- досы болып табылады. Бұл екі шот бір-бірін теңестіріп отыра- ды жəне өз мəндерінің абсолютті шамаларына сəйкес келіп отырады. Соңында, негізгі макроэкономикалық теңдестіктің мынадай жазуын ала аламыз: Xn + (I – S) = 0. Төлем балансын талдаудың осындай логикасы кредит пен дебеттің барлық баптарының сомалары нөлге тең болады деген- ге негізделеді. Сонда осы макроэкономикалық талдау тұрғысынан біз екі негізгі шотты – ағымдық операциялар шотын жəне капи- тал қозғалысы шотын ғана бөліп көрсетуіміз керек. Осы екі шот арқылы жүргізілетін кез келген келісім төлем балансында екі рет жазылатындықтан, олар бір-бірін əрдайым теңестіріп отырады. мысалы, егер қазақстандық импорт экспорттан көп болса, онда ағымдық операциялар шотының теріс сольдосы орын алады: Xn < 0. Шығындарымыз табыстардан асып кетсе, онда бір жер- ден қарыз алуға тура келеді немесе өз активтеріміздің бір бөлігін сатуымыз керек. Осының бəрі Қазақстанға шетел валютасы осы шот бойынша құйылады дегенді білдіреді. Ал капитал қозғалысы |