а ə
а-қарапайым гигрометр; ə-электронды гигрометр
109-сурет. Ауа ылғалдылығын өлшеу құралдары:
Ауа құрамындағы ылғал мөлшеріне байланысты ылғалға
қаныққан ауа жəне ылғалға қанықпаған ауа деп бөлінеді. Егер
+30
0
С температура жағдайында ауа құрамында 15 грамм су буы бол-
са, ауа ылғалға қанықпаған, егер оның құрамында 30 грамм су буы
болса, ауа ылғалға қаныққан деп есептеледі.
Су тамшылары мен мұз кристалдарының тұтасуынан бұлттар
пайда болады. Су буының конденсациялануы жүретін ауа температу-
расын шық нүктесі деп атайды. Ауа температурасы 0
0
С төмендеген
кезде су суы бірден қатты күйге өтеді. Бұл құбылысты сублимация
деп атайды.
Бұлттар қалыптасуы мен орналасу ерекшелігіне қарай бірнеше
түрге бөлінеді (8-кесте).
Ең төмен орналасқан бұлттар – қабатты бұлттар, ауыр болып
келеді. 2-8 км биіктіктегі будақ бұлттар өте əдемі, кейде күн сəулесінің
шағылуы нəтижесінде көркем бейнелерді қалыптастырады. Ең биік
орналасқан жеңіл бұлттар тізбегін шарбы бұлттар құрайды (110-су-
рет).
208
8-кесте.
Бұлттардың түрі жəне сипаты
Бұлттар тобы Бұлттар түрі, халықаралық
индексі
Сыртқы сипаты
А тобы.
Жоғарғы
қабат
бұлттары,
6 км
биіктіктен
жоғары
І. Шарбы бұлттар – Ci
Ақ түсті, жіп тəрізді
нəзік бұлттар
ІІ. Шарбы-будақ бұлттар –
Cc
Ақ түсті мақтаның
қабат
тары мен тізбектерінен
тұратын нəзік бұлттар
ІІІ. Шарбы-қабатты бұлттар
Достарыңызбен бөлісу: |
