Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет31/113
Дата11.04.2024
өлшемі3.34 Mb.
#498392
түріОқулық
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   113
burunbetova-genetika

71
7-суретТүн аруы өсімдігі гүлдерінің түсінің толымсыз доминанттылық 
кезіндегі ажырау сызбанұсқасы
Мендель ашқан белгілердің ажырау заңын хромосома-
лар ерекшелігімен – олардың жұп болатындығымен, гомологты 
хромосомалардың мейоз кезіндегі ажырауы мен ұрықтану үдерісінде 
олардың қайта қосылып бірігуімен түсіндіруге болады.
Моногибридті будандастыруға есеп шығару жолдары жəне 
есептер жинағы:
1-есеп. Егер жүннің қоңыр түсі доминантты болса ата-аналары 
гомозиготты қоңыр жəне сұр түсті күзендерді шағылыстырғанда 
бірінші ұрпағы қандай болады? Бірінші ұрпақтағы будандарды өзара 
шағылыстырғанда не күтеміз? Есептің берілгені бойынша ата-анасы 
гомозиготты, олай болса, олардың генотипі АА жəне аа.
Берілгені: 
Ген белгі
А – жүннің қоңыр түсі
а – жүннің сұр түсі


72
Шығарылуы:
Р
АА хаа
қоңыр сұр 
Гамета А а
Ғ
1
Аа
Фенотипі – қоңыр
Генотипі – гетерозигота
Гомозиготты дарабастар мейоз кезінде бір типті гамета түзеді: 
аналығы – А, аталығы – а. Осы гаметалар қосылып, буданды қоңыр 
түсті дарабас Аа береді. Бұдан кейін будандарды шағылыстырғанда: 
Р 
Аа хАа
қоңыр қоңыр 
Гамета А,а А,а
Ғ
2
АА, Аа, Аа, аа
Фенотипі – 3 қоңыр : 1 сұр
Генотипі – 1 доминантты : 2 гетерозигота : 1 рецессивті
гомозигота гомозигота
Буданды дарабастар мейоз кезінде екі типті гамета А жəне а 
түзеді. Аталық жəне аналық гаметалар қосылып екінші ұрпақта 
белгілердің ажырауы байқалады. Қоңыр түсті күзендер генотипі 
бойынша біртекті емес: гомозиготты – АА, гетерозиготты Аа. Олай 
болса екінші ұрпақ фенотип бойынша 3:1 арақатынасында, генотип 
бойынша 1:2:1 арақатынасында болады.
2-есеп. Қызанның домалақ пішіні алмұрт тəрізділеріне қарағанда 
доминантты. Ұрпағында 3:1 жəне 1:1 қатынасындай ажырау жүретін 
болса, ата-анасының генотипі мен фенотипін тап.
Берілгені: 
ген белгі
В – домалақ пішін
в – алмұрт пішін
3:1 қатынасындай ажырау буданды дарабастарды будандасты-
ру кезінде байқалатындықтан ата-анасының генотипі гетерозигот-
ты екендігін бірден анықтаймыз. Осыған орай ата-анасы домалақ 
пішінді болады.
Шығарылуы:
Р


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   113




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет