Келесі түйінді сөздер мен ұғымдардың мағынасын ашыңыз

154
хромосомалардың айқасуы, аддитивтік, интерференция, хро-
мосомалардың генетикалық картасы, хиазмалар, хиазматипия.
Бақылау сұрақтары:
1. Тұқым қуалаудың хромосомалық теориясы дегеніміз не?
2. Тұқым қуалаудың хромосомалық теориясын кім, қашан ашты?
3. Гендер тіркесі деген не?
4. Кроссинговерге анықтама бер.
5. Хромосомалардың айқасуын қалай түсінесің?
6. Интерференцияға анықтама бер.
7. Хромосомалардың генетикалық картасы қалай құрылады?
8. Жыныспен тіркескен белгілер деп нені атайды?
9. Крис-кросс тұқым қуу дегеніміз не?
10. Жыныс хромосомалары жүйесіндегі ауытқулар қалай анықта-
лады?
11. Белгілердің толық тіркесуі дегеніміз не? 
12. Белгілердің толымсыз тіркесуі дегеніміз не? 
13. Кроссоверлік бірлік. Морганида. 
14. Гендердің хромосомада орналасуы. 
15. А жəне В гендері бойынша гетерозиготалы аналық жеміс шы-
бынын рецессивті аталықпен будандастырғанда, 8,2% рекомбинанттар, 
ал М жəне N гендері бойынша гетерозиготалы аналықты рецессивті 
аталықпен будандастырғанда 10,4% рекомбинанттар алынған. М жəне 
N гендерінің арақашықтығы А мен В гендерінің арақашықтығына 
қарағанда неше кроссинговер бірлігіне көп екенін анықтаңыздар. 
16. Егер осы гендер бойынша дигетерозиготалы дараны рецессивті 
гомозиготамен будандастырғанда, алынатын рекомбинанттардың 
мөлшері 6,4% тең болса, А жəне В гендерінің арақашықтығы қандай 
болады?
Тест сұрақтары
1. «Бір хромосомада орналасқан гендер бірге тұқым қуалайды», бұл 
тұжырым 
А) Т.Морганның тіркесе тұқым қуалау заңы
В) Г.Мендельдің ажырау заңы
С) Г.Мендельдің доминанттылық ережесі
D) Г.Мендельдің тəуелсіз тұқым қуалау заңы
E) Г.Мендельдің бірінші заңы
2. Ағзалардың құрылыс жəне даму ерекшеліктерін ұрпақтарына беру 
қасиетін ... деп атаймыз 
А) тұқым қуалайтын өзгергіштік
В) тұқым қуаламайтын өзгергіштік

155
С) 
өзгергіштік 
D) тұқым қуалаушылық
E) 
даму
3. ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу реті (белок 
молекуласындағы аминқышқылдарының орналасу ретін 
анықтайтын) қалай аталады? 
А) генетикалық код
В) 
ген
С) 
триплет
D) 
транскрипция
E) 
аллель
4. ДНҚ-ның бір полипептидтік орамы туралы ақпарат сақтайтын 
бөлігі
А) 
триплет
В) 
хромосома
С) 
ген
D) генетикалық код
E) 
аллель
5. Ядродан рибосомаларға ақпарат таситын молекулалар:
А) 
ДНҚ
В) 
иРНҚ
С) 
тРНҚ
D) 
көмірсу
E) 
ген
6. РНҚ-ға ДНҚ-дан ақпаратты көшіру үдерісі:
А) 
биосинтез
В) 
редупликация
С) 
трансляция
D) 
транскрипция
E) 
транслокация
7. Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін 
салушы:
А) 
Г.Мендель
В) 
Т.Морган
С) 
У.Бетсон
D) 
Сэттон
E) Э. Чермак
8. Фенотиптік көрінісі тек бір жыныста ғана байқалатын гендер:
А) жыныспен тіркескен гендер
В) жыныспен шектелген гендер
С) тіркескен гендер 

156
D) тіркесу топтары
Е) жыныс гендері
9.
Жыныс хромосомаларда (көпшілік жағдайда Х хромосомада) 
орналасқан аллельдер
А) жыныспен тіркескен гендер
В) жыныспен шектелген гендер
С) тіркескен гендер 
D) тіркесу топтары
Е) жыныс гендері
10.
Дрозофилада денесінің сұр түсі қара түсінен басым. Денесі сұр 
түсті екі шыбынды бір-бірімен шағылыстырғанда ұрпағында 
1200 сұр түсті жəне 400 қара түсті даралар болды. Сұр түсті 
шыбындардың қаншасы гомозиготалы болады?
А) 
100
В) 
200
С) 
300
D) 
400
Е) 
600
11. Сұр түсті екі дрозофила шыбындарын бір-бірімен шағылыс 
-
тыр ғанда ұрпағында 1200 сұр түсті жəне 400 қара түсті дарлар 
алын 
ды. Сұр түсті шыбындардың ішінде қанша гетерозиготалы 
шыбындар бар? 
А) 
200
В) 
400
С) 
600
D) 
800
Е) 
1000
12. Дрозофила шыбынының денесінің сұр түсі қара түсіне қарағанда
доминантты, егер сұр шыбын мен қара шыбынды бір-бірімен 
шағылыстырсақ, бірінші ұрпақтың фенотипі қандай болады?
А) 
сұр
В) қара қошқыл
С) 
қара
D) 
ақ 
Е) 
сары
13. Екі сұр шыбынды өзара шағылыстырғанда Ғ
2
ұрпағының қанша 
бөлігі доминантты гетерозиготалы болады?
А) 
1
В) 
2
С) 
3
D) 
4
Е) 
5

157
14. Екі сұр шыбынды өзара шағылыстырғанда Ғ
2
ұрпағының қанша 
бөлігі рецессивті гетерозиготалы болады?
А) 
1
В) 
2
С) 
3
D) 
4
Е) 
5
15. Екі сұр шыбынды өзара шағылыстырғанда Ғ
2
ұрпағының қанша 
бөлігі доминантты гомозигота болады?
А) 
1
В) 
2
С) 
3
D) 
4
Е) 
5
16. Сұр шыбын мен қара шыбынды шағылыстырғанда 217 сұр дара 
жəне 220 қара дара шыбын алынды. Аталық-аналық шыбынның 
қанша бөлігі рецессивті гомозигота болады?
А) 
1
В) 
2
С) 
3
D) 
4
Е) 
5
17. Екі сұр шыбынды шағылыстырғанда 1492 сұр жəне 567 қара шыбын 
алынды. Сұр шыбынның ішінде қанша шыбын гетерозиготалы 
болады?
А) 
1492
В) 
497
С) 
994
D) 
567
Е) 
300
18. Екі сұр шыбынды шағылыстырғанда 1492 сұр жəне 567 қара 
шыбын алынды. Сұр шыбынның ішінде қанша шыбын доминантты 
гомозиготалы болады?
А) 
1492
В) 
497
С) 
994
D) 
567
Е) 
300
19.
 
( )
100
%

жүктеу/скачать 3.34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: