2-тарау. Ғылыми-педагогикалық зерттеудің ғылыми аппараты
114
Мәселелік жағдаят пайда болғаннан кейін ғылыми проблема нақты
қойылуы керек (1-сурет).
1-сурет. Мәселелік жағдаятты өрістету және шешу логикасы
Қандай да бір зерттеу мәселесінің пайда
болуы белгілі бір зерттеу
саласының теориясы мен практикасында белгіленеді (8-кесте).
8-кесте
Дидактикалық мәселе элементтерінің сипаты
№
Мәселе элементтері
Мазмұнды сипаттама
1 Мәселені
тұжырымдау
Орталық мәселені ұсыну.
Мәселенің негізі
болатын қарама-қайшылықтың
айқындалуы.
Күтілетін нәтижені алдын ала сипаттау.
2 Мәселені құрастыру
Мәселенің зерттеудің жеке міндеттері мен сауалдарына
бөлінуі.
Композиция – мәселені құрайтын сұрақтарды реттеу.
Зерттеу шегарасын анықтау.
3 Мәселені
бағалау
Мәселені шешудің барлық шарттарының айқындалуы:
зерттеудің әдіс-тәсілдерін,
әдістемесін, сонымен бірге
эксперимент жүргізудің мүмкіндіктерін таңдау.
Мәселені шешудің мүмкіндіктері, алғышарты
болып табылатын қолда бар мүмкіндіктерінің айқындалуы.
Мәселені шешу үшін пайдаланылуы талап етілетін
белгілі және белгілі емес
ақпараттардың проблемалық
дәрежелерінің айқындалуы.
Мәселенің саралануы.
4 Мәселенің
негіздемесі
Таңдалған мәселені басқалармен салыстырмалы шешудің
ұтқыр әдістерін таңдау ерекшеліктерін анықтау.
Өзектілік – мәселені пайдалы шешуге айналдыру үшін
дәлелдер келтіру.
Мәселені таңдау бойынша қарсылық көрсету.
Экспликация немесе шешілетін мәселені түсіндіру
анықтамасы.
Қайта кодтау, яғни мәселенін мазмұнын пәндік-ғылыми
тілге айналдыру.
115
2.1. Ғылыми-педагогикалық зерттеудің мәселесі мен тақырыбы,
көкейкестілігі
Мәселенің жіктелуі әртүрлі негіз бойынша жүргізілуі мүмкін: тео рия-
лық және эмпирикалық, жалпы және жеке, іргелі және қолданбалы, жалған
немесе шынайы (9-кесте).
9-кесте
Достарыңызбен бөлісу: