Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
жүктеу/скачать 4.38 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 14.5.1. Жиілікті өлшеу режимі
| 14.5.
Сандық жиілік өлшегіштер Сандық жиілік өлшегіштер (СЖ) - ғылымның, техниканың, өнеркəсіптің ең əртүрлі салаларында электрлік дабылдардың жиілікті уақыттық параметрлерін бағалау үшін пайдаланылатын ең кең таралған өлшеу аспаптары. Олар мерзімдік дабылдардың өлшенетін жиіліктерінің ең кең диапазонында жұмыс істейді. Заманауи СЖ барлық СӨТ ішіндегі ең жоғары метрологиялық сипатқа ие (дəлдік жəне рұқсат ету қабілеті), олар біршама жоғары жылдам əрекет етуімен, кең функционалдық мүмкіндіктермен, пайдаланудың қарапайымдылығымен, жоғары сенімділікпен ерекшеленеді. Мерзімдік дабылдарды жиілікті -уақыттық параметрлерін өлшеуден басқа СЖ əртүрлі физикалық шамаларды өлшеу үшін де қолданылады. Ол үшін СЖ қосалқы біріншілік өлшеуіш түрлендіргіштерін қосу қажет, олар жиілігі немесе мерзімі (ұзақтығы) өлшенетін шамаға пропорционалды шығыс дабылдарға ие. Мысалы, СЖ қозғалтқыш білігін айналдыру жылдамдығын немесе құбырдағы сұйықтық шығынын немесе ауа ағыны жылдамдығын өлшеу үшін пайдалануға болады. Сандық жиілік өлшеуіштерді сонымен қатар тұрақты жиілік генераторлары жəне тұрақты немесе бағдарламаланатын уақыт интервалдарының таймерлері ретінде қолданысқа ие. Оған қоса, СЖ көмегімен импульстер санын санауды ұйымдастыруға болады (оқиғалар саны). Барлық дерлік СЖ жұмыстың екі негізгі режимін қамтамасыз етеді: жиілік өлшеулер мен мерзім өлшеулері (уақыт интервалының ұзақтығы). Осы режимдердегі СЖ қателіктері мен жұмыс істеу принциптерін, құрылымын қарастырайық. 14.5.1. Жиілікті өлшеу режимі Жиілікті өлшеу режимін іске асыратын СЖ қарапайым құрылымы 14.22,а - суретте көрсетілген, ал бұл режимдегі жұмыстың уақыттық диаграммалары 14.22, б-суретте көрсетілген. Зерттелетін мерзімдік дабыл 1 (сəйкесінше диаграмма 1) күшейткіш-шектеуіштің кірісіне беріледі, мұнда бекітілген амплитуданың тік бұрышты импульстерінің 2 реттілігіне түрленеді (диаграмма 2), оның жиілігі кіріс дабылдың жиілігіне f x тең. Одан əрі бұл дабыл элекрондық кілттің кірісіне түседі, оны мерзім сайын уақыттың тұрақты интервалына 3 тұйықтайтын таймер басқарады (диаграмма 3), мысалы Т 0 = 1 с. Осылайша қалыптасқан импульстер сериясы 4 (диаграмма 4) есептеуіштің кірісіне (Сч) түседі, оның ішіндегі 5 Т 0 интервалының басында нөлге тең, 292 14.22-Сурет. Жиілікті өлшеу режимі: а - СЖ жеңілдетілген құрылымы; б - жұмыстың уақыттық диаграммалары шот интервалының соңында келіп түскен импульстер N x санына тең Бұл сан кіріс дабылдың өлшенетін жиілігіне f x тікелей пропорционалды: Nx = Ent [ x T T / 0 ] = Ent [ x f T 0 ], мұнда Ent [... ] — [...] өрнектің бүтін бөлігін анықтау операторы; Т х — кіріс дабылдың кезеңі Т х = 1/f x ; f x — кіріс дабылдың жиілігі. Есептеуіштің ішіндегі 5 буферлік есте сақтау құрылғысында сақталады жəне өлшеудің келесі кезеңі аяқталып жəне жаңа нəтижені жазғанға дейін сақталады. Бір мезетте нəтиже сандық есептеуіш құрылғы - Индикаторға (Ин) келіп түседі. Егер, мысалы, Т 0 = 1 с интервалы ішінде есептеуіштің кірісіне 254 импульс түскен болса, онда сəйкесінше кіріс дабылдың жиілігі f = 254 Гц. Аспап циклмен жұмыс істейді, яғни əрбір жаңа циклінің басында есептеуіш нөлге түседі. Осылайша, өлшеу нəтижесі мерзім сайын жаңарады. Мерзімдің дабылдың формасы маңызды емес екенін атап өтейік. Нақты СЖ жиілікті өлшеудің бірнеше диапазондар бар, яғни ұзақтығы бойынша əртүрлі бірнеше тұрақты интервал қалыптасады жүктеу/скачать 4.38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|