Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

тҧтынушының сҧранысы бойынша белгілі бір ресурстарға немесе 
қызметтерге қол жеткізуге мҥмкіндік береді. 
Тҧтынушы сҧраулары мен сервердің жауаптарының пішімі хаттама 
арқылы 
анықталады. 
Ашық 
хаттама 
сипаттамалары 
ашық 
стандарттармен сипатталады, мысалы, Интернет хаттамалары RFC 
қҧжаттарында анықталады. 
Орындалған тапсырмаларға байланысты, кейбір серверлер, қызмет 
кӛрсету туралы ӛтініш болмаған жағдайда, жҧмыс істемейді. 
Басқалары, мысалы, ақпарат жинау бойынша жҧмыс жасай алады. 
Мҧндай серверлерде тҧтынушылармен жҧмыс істеу қосымша тапсырма 
болуы мҥмкін. 
Прокси сервер сияқты қызмет кӛрсететін сервер әрдайым 
жабдықтың қандай да бір тҥрімен жҧмыс істейтін бағдарлама немесе 
бағдарлама модулі екенін тҥсінуі маңызды. Бҧл бағдарлама болмаса, 
аппараттық қҧрал ештеңе бере алмайды.
6.3.
ЖЕЛІЛІК ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҤЙЕ
 
Компьютердің операциялық жүйесі (ОС) компьютерлік 
ресурстардың (жад, процессор, сыртқы қҧрылғылар, файлдар және т.б.) 
тиімді басқарылуын қамтамасыз ететін басқару және ӛңдеу 
бағдарламаларының жиынтығы ретінде ҧсынылуы мҥмкін, сондай-ақ 
пайдаланушыға компьютерлік аппаратурамен жҧмыс істеу және 
қосымшаларды әзірлеу ҥшін ыңғайлы интерфейсті ҧсынады. Бҧл 
анықтама қазіргі заманғы жалпы мақсаттағы операциялық жҥйелерге 
қолданылады. 
Желілік операциялық жҥйе компьютерлік желілерде жҧмыс істеуге 
арналған кірістірілген мҥмкіндіктерге ие операциялық жҥйе болып 
табылады. 
Желілік операциялық жҥйе қашықтағы компьютерлер мен желілік 
қҧрылғылардың ресурстарына қол жетімділікті қамтамасыз етеді және 
қашықтағы компьютерлерге ресурстар ҧсынады. Компьютерлік желінің 
операциялық жҥйесі кӛп жағдайда жергілікті компьютердің 
операциялық жҥйесімен бірдей. 
Желіні ҧйымдастыру кезінде операциялық жҥйе пайдаланушыдан 
тӛмен деңгейлі желілік бағдарламалық жасақтама мен аппараттық 
қҧралдардың 
жҧмысының 
барлық 
мәліметтерін 
жасыратын 
интерфейстің рӛлін атқарады. Мысалы, MAC мекенжайы және IP 
мекенжайы 
сияқты 
желілік 
компьютерлердің 
сандық 
мекенжайларының орнына, компьютер желісінің амалдық жҥйесі есте 
сақтауға ыңғайлы символикалық атаулармен жҧмыс жасауға мҥмкіндік 
береді. Нәтижесінде, пайдаланушының кӛзқарасында, оның желісі бар.
1 0 6

кҥрделі нақты мәліметтер кӛп жалпыға ортақ ресурстардың 
жиынтығына айналады. 
Желідегі әр тҥрлі компьютерлерде бірдей немесе тҥрлі 
операциялық жҥйелер жҧмыс істей алады. Мысалы, сол UNIX OS 
желідегі барлық компьютерлерде жҧмыс істей алады. Неғҧрлым 
шынайы опция - бҧл әртҥрлі операциялық жҥйелер жҧмыс істейтін 
желі, мысалы, кейбір компьютерлер UNIX OS басқаруында жҧмыс 
істейді, екіншісі - NetWare жҧмыс істейді, қалғандары Windows 
операциялық жҥйесінде жҧмыс істейді. Барлық осы операциялық 
жҥйелер бір-бірінен тәуелсіз жҧмыс істейді, олардың әрқайсысы 
ӛздерінің процестерін қҧру және тоқтату және жергілікті ресурстарды 
басқару туралы тәуелсіз шешімдер қабылдайды. Бірақ кез-келген 
жағдайда желіде жҧмыс істейтін компьютерлердің операциялық 
жҥйелері желідегі әртҥрлі компьютерлерде жҧмыс істейтін 
процестердің 
ӛзара 
әрекеттесуін 
ҧйымдастыруға 
және 
осы 
компьютерлердің ресурстарын желілік пайдаланушылар арасында 
бӛлісу ҥшін ӛзара байланысқан хаттамалар жиынтығын қамтуы тиіс. 
Жергілікті компьютердің операциялық жҥйесі желіде жҧмыс 
істеуге мҥмкіндік береді, яғни оның ресурстарын жалпы пайдалану 
ҥшін қамтамасыз ету және / немесе желідегі басқа компьютерлердің 
ресурстарын пайдалану, осы компьютердің операциялық жҥйесі-ақ 
желілік OS жҧмыс жасайды. 
6.1 суретте желілік операциялық жҥйенің негізгі функционалдық 
компоненттерін кӛрсетеді. 
Жергілікті ресурстарды басқару қҧралдары ЖЖҚ процестер, 
жоспарлау және диспетчерлік процестер, кӛп процессорлық бақылау 
және жергілікті операциялық жҥйелердің ресурстарын басқарудың 
басқа функциялары арасында бӛлу функцияларын жҥзеге асырады. 
Желіні ӛз кезегінде ҥш компонентке бӛлуге болады:
1) жалпы пайдаланылатын жергілікті ресурстар мен қызметтерді 
ҧсыну амалдары - операциялық жҥйенің серверлік бӛлімі; 
2) қашықтағы ресурстарға және қызметтерге - операциялық жҥйенің 
клиенттік бӛлігіне кіруге ӛтініш жасау қҧралдары; 
3) коммуникациялық жҥйемен бірге желілік компьютерлер арасында 
хабарларды беруді қамтамасыз ететін операциялық жҥйе 
қҧралдары.
Операциялық жҥйенің клиенттік бӛлігі басқа компьютердің 
ресурстарына тікелей қол жеткізе алмайды. Ол тек «сҧрайды», ол осы 
кӛлемде жҧмыс істейтін операциялық жҥйенің серверлік бӛлігі болуы 
мҥмкін. 

жүктеу/скачать 4.61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: