Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
 
1. «Ақпарат», «ақпараттық жҥйе», «ақпараттық нысан» және 
«ақпараттық технологиялар» сияқты ҧғымдарды анықтаңыз. 
2. Дерекқор дегеніміз не және ақпараттық жҥйеде оның орны қандай? 
3. Мәліметтер мен метадеректер арасындағы айырмашылық неде? 
4. Дерекқорды басқару жҥйелерінің мақсаты қандай? 
5. Қолданбалы бағдарламалар дерекқормен ӛзара қалай әрекеттеседі? 
6. Деректер базасы дерекқордан қалай ерекшеленеді? 
7. Дерекқорда қандай компоненттер бар? 
8. Мәліметтер сӛздігі дегеніміз не? 
9. Пайдаланушылардың негізгі санаттарын және деректер базасын 
әзірлеушілерді кӛрсетіңіз. Деректер банкінің жҧмысында олардың 
рӛлі қандай? 
10. Дерекқорды басқару жҥйелерінің функциялары қандай? 
11. Дерекқорға не ҥшін кіруім керек? 
12. Мәміле дегеніміз не? 
13. ДҚБЖ қандай қолдау қызметтері ҧсынады? 
14. Дерекқордың тҧтастығы нені білдіреді? 
15. ДҚБЖ-ның ҥш деңгейлі сәулеті қандай? 
16. Сыртқы ҥлгілердің ерекшелігі қандай? 
17. Концептуалды деңгейдің ерекшелігі қандай? 
18. Дене деңгейінің ерекшелігі қандай? 
19. Дерекқор кестесі дегеніміз не? 
20. Деректердің физикалық және логикалық тәуелсіздігі дегеніміз не?

8 Тарау
 
ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІ
 
8.1.
ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІНІҢ ТҤСІНІГІ
 
Деректер қорының классикалық теориясында деректер ҥлгісі 
дерекқорды басқару жҥйесіндегі деректерді ҧсыну және ӛңдеудің 
ресми теориясы болып табылады. 
Ҧзақ уақыт бойы «деректер ҥлгісі» термині ресми анықтамаларсыз 
қолданылған. Бҧл тҧжырымдаманы дәл анықтай алатын алғашқы 
мамандардың бірі Э.Кодд болды. Деректер ҥлгісінің тҧжырымдамасын 
енгізгенімен, деректер ҥлгісінің ең кӛп тараған тҥсіндірмесі Кристофер 
Деректеріне жатады. Оның анықтамасына сәйкес, деректер үлгісі ҥш 
аспектіні қамтиды:
1) Қҧрылым аспектісі — деректер базасында типтерді және логикалық 
деректер қҧрылымдарын сипаттау әдістері;
2) Манипуляция аспектісі — деректерді манипуляциялау әдістері;
3) Бҥтіндік аспектісі — дерекқордың тҧтастығын сипаттау және сақтау 
әдістері.
Құрылым аспектісі  логикалық дерекқордың не екенін анықтайды.
Манипуляция аспектісі дерекқорға сауал қоюға арналған бір немесе 
бірнеше тілдердің сипаттамаларын қамтиды. Бҧл тілдер дәл 
синтаксисті жоқ, дерексіз болуы мҥмкін. Деректер ҥлгісінің 
манипуляциялық бӛлігінің басты мақсаты - бҧл ҥлгіге сәйкес келетін 
ДҚБЖ енгізуде жеделдік дәрежесі қолдау кӛрсетілетін анықтамалық 
деректер базасының тілін қамтамасыз ету. Манипуляция аспектісі 
дерекқор кҥйлері арасында ауысу жолдарын анықтайды - деректерді 
модификациялау әдістері және дерекқордан деректерді шығару әдісі.
Бүтіндік аспектісі дерекқордың дҧрыс кҥйін сипаттау қҧралдарын 
анықтайды. Деректер ҥлгісінің тҧтас бӛлігі сипатталған

жүктеу/скачать 4.61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: