Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»


Әмбебап осциллографтың құрылымдық схемасы



Pdf көрінісі
бет103/133
Дата28.01.2024
өлшемі6.25 Mb.
#490121
түріОқулық
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   133
Шишмарёв Өлшеуіш техникасы. Оқулық

13.2. Әмбебап осциллографтың құрылымдық схемасы 
 
Әмбебап осциллограф деп өлшегіш құралды атайды, онда 
зерттелетін электрлі сигнал вертикальді қабылдамау каналы арқылы 
ТЭС вертикальді қабылмау жүйесіне беріледі, түтіктің электронды 
сәулесінің горизонтальді қабылдамауы горизонтальді ұңғысы 
қысымының көмегімен жүзеге асырылады.
Әмбебап осциллографтың жеңілдетілген құрылымдық схемасы 
13.1-суретінде ұсынылған. Осциллографқа ТЭС және вертикальді және 
горизонтальді 
қабылдамау 
каналдарынан 
басқа 
келесідей 
функционалды блоктар кіреді: үйлесімділік құрылғысы және ұңғыны 
жіберу, сәулені модуляциялау каналы МК, қосалқы құрылғылар және 
қоректену көзі. ТЭС шынылы баллонда жылытатын катод К, 
модулятор (тор) М, фокусты анод А, жылдамдатқыш анод А2, 
пластинаны 
өзара-перпендикулярлы 
қабылдамаушы 
екі 
жұп, 
горизонтальді – Х, ал Y – вертикальді пластиналар.
Сәулені вертикальді кабылдамау каналы Y аттенюаторды, 
кідіргіш сызығын және күшейткішті иеленеді (13.1-сурет). Y каналы 
зерттеудегі сигналдың uc(t) Y пластинаны беруге арналған, ол Y кіре 
берісіне өтеді. Каналдың аттенюаторы белгілі бір санда бір рет 
сигналды и() әлсіретуге арналған. Кідірігіш сызығы реттелегіш болып 
келеді және горизонтальді аударғыш қысымның Ux басына қатысты


13.1-сурет. Әмбебап осциллографтың жеңілдетілген құрылымының схемасы. 


кідіріспен Y пластинаға сигналды беруді қаматамасыз етеді. 
Күшейткіш пластинада Y экранда тіпті, аз зерттелуші сигналымен u
c
(t) 
сәуленің қажетті қабылдамауға арналған жеткілікті сигналдың 
амплитудасын алуды қамтамасыз етеді.
Вертикальді қабылдамау каналының Y күшейткіші өз кезегінде келесі 
буындарды өзіне қосады (13.1-суретте көрсетілген): К
күш
күшейткіш 
коэффициентінің өзгеруімен кіру күшейткіші, кідіргіш сызығын және 
зерттеуші сигналдардың болмаған жағдайында экранның орталығында 
жарықтық дақтың орнын қамтамасыз ететін қосфазалы (қарама-қарсы 
фазалы шығу сигналдарымен) күшейткіш. Сәулені вертикальді 
қабылдамау каналына амплитуданың калибраторы кіруі мүмкін (13.1-
суретте көрсетілмеген). К
күш1
бекітілген күшейткіш коэффициентін 
орнатуға арналған калибратордан келетін сигнал бірінші күшейткіштің 
кіре берісіне түседі. Сонымен қатар масштабты тордың бөлу бағасын, 
В/бөлу, осциллографтың экранындағы келесі формуласы бойынша 
анықтауға болады:
и
к 
- калибратордың қысымы; К
күш1
– күшейткіш реттегішінің бір 
жағдайда кезіндегі күшейткіш коэффициенті; п
к
калибрлі сигналдың 
бейнесімен торды бөлу саны. 
Аттенюатор бөлу к
б
коэффициенті есебімен масштабты тордың 
бөлу бағасы с
д˭
сk
л

Егер де жұмыс барысы кезінде параметр с тұрақты болып 
қалған жағдайда, онда үлкендігі с
д
аттенюатордың дискретті қайта 
қосқышында көрсетілген, пркатика жүзінде де қолданылады. 
Вертикальді қабылдмау каналының негізгі сипаттамалары 100 МГц 
шамасындағы жоғарғы шекті жиілігі және күш сезімталдығы болып 
саналады.
S
күш
- күшейткіштің сезімталдығы.
Егер де к
д
=1 болған жағдайда, сезімталдық шамамен 1 мм/мВ 
құрайды. 
Сәулені горизонтальді қабылдамау каналы Х аудартқыш 
генератор қысымының көмегімен горизонтальді қабылдмаушы-
аударушы қысымын U
x
құру үшін қызмет етеді және осциллографтың 
кіре берісіне Х жақындатылатын зерттеудегі сигналдың пластинасына 
Х беруге арналған. Ұңғы генераторына (нақты қозғалмайтын 
осциллограмманы алу үшін) түсетін үйлесімділіктің схемасы 
226 


үйлесімділік сигналының құрылуын қамтамасыз етеді. Каналдың 
күшейткіші Х ұңғы сигналын күшейтеді және U
p
-ны U
x
-ға 
.жаңғыртады. 
Горизонтальді қабылдамау каналы сезімталдығымен және вертикальді 
қабылдамау каналымен салыстырғанда, екі рет кем түсетін жиілікті 
өткізгіш сызығымен сипатталады. Каналда негізгі блок болып ұңғы 
генераторы болып табылады, ол үздіксіз режимде де, сондай-ақ күту 
режимінде де жұмыс атқара алады.
Генератордың ара тәріздес қысымының формасына келесідей 
талаптар қойылады: 
1) Сәуленің қайтар жүрісінің уақыты түзу жүрістің уақытынан 
біршама аз болуы қажет Т
қайт
<< Т
түз
. Ондай болмаған жағдайда, 
бейненің кейбір бөлігі көрінбей қалады.
2) 
Экранда бейненің қозғалыссыз қалыпта болуы үшін, 
осциллограмма әр уақытта экранның және сигнал фазасының бірдей 
нүктесінен басталуы қажет. Ұңғы қысымы сигнал қысымымен 
үйлесімділігінің арқасында қол жеткізіледі, сондықтан да ұңғы кезеңі 
тең болуы қажет немесе зерттеудегі сигналдың кезеңінен қысқа болуы 
шарт:
Тр = пТс, 
n=1,2,3…; Т
с
– сигналдың кезеңі; 
3) Ұңғының қысымы сәуленің түзу жүрісі кезінде сызықты болуы 
қажет, себебі сәуле экран бойынша әр түрлі жылдамдықта қозғалуы 
мүмкін және ось Х бойынша уақытша масштабтың біркелкілігі 
бұзылуы мүмкін. Бұл сигналдың қисаюына алып келуі мүмкін.
Z осциллограф каналы (жарықты басқаратын каналы) Z кіре 
берісінен ТЭС басқарушы кіре берісіне беру үшін қызмет етеді, оның 
сәулесін, өз кезегінде люминофор жарқырауының жарығын тоққа 
модульдайды. Осы каналдың құрамына мыналар кіреді: аттенюатор
қысымдылықтың схемасы және Z күшейткіш. 
Калибратор 
осциллографтың 
калибрлеуіне 
анықталған 
амплитудасымен, ұзақтығымен және жиілігімен кезеңді импульсті 
сигналдарды құруға арналған. Осылайша, зерттеудегі сигнал 
параметрлерін дұрыс өлшеуді қамтамасыз етеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   133




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет