Оқулық жоғары оқу орындарының медицина факультеттерінің студенттері мен магистрлеріне арналған

Masculinum

А тау септiгi os o or es ex er

Iлiк септiгi or+is o/i+nis or+is t/d+is ic+is r/er+is

жалғауы

(негiз бөлiгiмен)

Ережеге бағынбайтын сөздер: os, ossis n – сүйек; os,oris n – ауыз; cor, cordis n – жүрек; tuber, enis n – төбе; gaster, trіs f – асқазан; mater, tris f – ана, ми қабығы.

1. III жiктеуде m-тегiндегi зат есiмдердiң атау септiгiн жалғаулары – os, or, o, er, ex, es.

2. Iлiк септiгi жалғауы зат есiм негiзiнiң бiр бөлiгiмен берiледi.

3. III жiктеудегi ережеге бағынбайтын зат есiмдердi еске сақтау керек.

–or, -(-for,-sor-,-xor-) жұрнағы

Көптеген бұлшық еттер қызметін көрсететін атаулар оr- жұрнағы арқылы, әрекет етушi мағынасын бiлдiретiн зат есiмдер жасайды. Миология бөлiмiнде мұндай атаулары өте көп. Бұл жерде олардың атқаратын қызметтерi көрсетiледi.

Етiстiк негiзiнiң соңғы дауыссыз дыбысына қарай, or- жұрнағы жалғанып сөз –for, sor, r/ce-xor болып аяқталуы мүмкiн. Мысалы: rotator, tensor, flexsor.

Латын терминдерiнде бұлшық еттер қызметiне қарай берiлген атаулар - екi зат есiмнен тұрады: бiрiншi сөз – musculus (қысқаша m), екiншiсi or жұрнағы жалғану арқылы жасалған зат есiм жазылады. Тек кейбiр сөзде er- жұрнағы арқылы берiледi (грек мыс.: Sphincter, eris; masseter, eris). Бұл зат есiмдердiң түрi, септiгi бiрдей болып келедi.

Мысалы: Атау септiгi Iлiк септiгi